Centraal slaapapneu syndroom

Bijgewerkt op 12 oktober 2023 door Simpto.nl

Wat is het centraal slaapapneu syndroom?

Het centraal slaapapneu syndroom is een aandoening waarbij de ademhaling tijdens de slaap tijdelijk stopt. Het verschil met obstructief slaapapneu syndroom is dat de aandoening wordt veroorzaakt doordat de hersenen geen of onvoldoende prikkels doorgeven aan de ademhalingsspieren.

Welke oorzaken zijn er?

Centraal slaapapneu syndroom ontstaat als de hersenen geen of onvoldoende prikkels doorgeeft aan de ademhalingsspieren. De hersenstam speelt een belangrijke rol bij het doorgeven van deze prikkels. Aantasting van de hersenstam kan daarom leiden tot centraal slaapapneu syndroom. Dit kan door verschillende aandoeningen en omstandigheden worden veroorzaakt, waaronder:

Risicofactoren

Er zijn een aantal risicofactoren die de kans op het krijgen van centraal slaapapneu syndroom verhogen, zoals:

  • geslacht – mannen hebben een grotere kans op het krijgen van centraal slaapapneu syndroom dan vrouwen;
  • leeftijd – centraal slaapapneu syndroom komt voornamelijk voor bij ouderen;
  • aandoeningen van hersenen / hersenstam – het kan gaan om een beroerte (herseninfarct, hersenbloeding, hersenembolie) of een hersentumor;
  • aandoeningen van het hart – zowel hartfalen als boezemfibrilleren verhogen de kans op het krijgen van centraal slaapapneu syndroom;
  • verblijf op grote hoogte – slapen in de bergen verhoogt de kans op centraal slaapapneu syndroom;
  • behandeling met opiaten – opiaten, zoals morfine, verhogen de kans op centraal slaapapneu syndroom;
  • behandeling met CPAP – mensen die vanwege obstructief slaapapneu syndroom worden behandeld met CPAP (continuous positive airway pressure) hebben ook een verhoogde kans op het krijgen van centraal slaapapneu syndroom.

Welke symptomen geeft het?

De volgende symptomen en ziekteverschijnselen kunnen voorkomen:

  • ademstops: periodes dat de ademhaling stopt tijdens de slaap
  • plotseling kortademig wakker worden
  • slapeloosheid
  • slaperigheid overdag
  • moeite met concentreren
  • wisselende stemming
  • hoofdpijn ’s ochtends
  • snurken
  • verlaagd zuurstof gehalte in het bloed (hypoxie)

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose kan worden vermoed op grond van de klachten en de medische voorgeschiedenis. Om de diagnose te stellen is aanvullend onderzoek nodig. Dit kan worden gedaan in een ziekenhuis of instellingen die gespecialiseerd zijn in slaapaandoeningen. Daar kan een slaaponderzoek worden verricht dat polysomnografie wordt genoemd. Daarnaast wordt vaak beeldvormend onderzoek gedaan om de onderliggende oorzaak op te sporen.

Polysomnografie

Bij dit onderzoek wordt je verbonden met monitoren die de activiteit van hart, longen en hersenen vastleggen. Tevens wordt het zuurstof gehalte in het bloed gemeten. De uitslagen helpen met het stellen of uitsluiten van de diagnose centraal slaapapneu syndroom. Ook kunnen andere aandoeningen met behulp van dit onderzoek worden vastgesteld, zoals obstructief slaapapneu syndroom (OSAS) en narcolepsie.

Wat is de behandeling?

Er zijn verschillende manieren waarop centraal slaapapneu syndroom kan worden behandeld.

In de eerste plaats zal de behandelend arts beoordelen of er een onderliggende oorzaak is die kan worden behandeld. Zo zal bijvoorbeeld behandeling van hartfalen vaak de klachten van centraal slaapapneu syndroom verbeteren. Als iemand opiaten gebruikt kan overwogen worden om de dosering hiervan te verlagen, of om helemaal te stoppen.

Verder zijn verschillende medische hulpmiddelen beschikbaar die de ademhaling gedurende de slaap ondersteunen:

  • CPAP (continous positive airway pressure) – hierbij wordt tijdens de slaap een masker gedragen; met een pomp wordt via het masker lucht toegediend; door de druk waarmee de lucht wordt ingeblazen blijven de luchtwegen open; dit voorkomt nachtelijke ademstops.
  • ASV (adaptive servo-ventilation) – ook hiermee wordt lucht onder druk ingeblazen; per ademhaling wordt de druk aangepast aan de behoefte;
  • BPAP (bilevel positive airway pressure) – dit is een variant op ASV.

Naast deze hulpmiddelen kan extra zuurstof tijdens de slaap worden toegediend. Verder zijn er medicijnen die de ademhaling stimuleren, zoals bijvoorbeeld acetazolamide.

Een nieuwe behandeling bij centraal slaapapneu syndroom is de zogenaamde middenrifzenuwstimulatie. Hiermee wordt via een catheters een apparaatje ingebracht dat het middenrif prikkelt als de ademhaling stokt. Het apparaatje wordt onder de huid van borstkas geïmplanteerd.

Synoniemen

centrale slaapapneu syndroom, centraal slaapapneusyndroom

Engelse vertaling

central sleep apnea

Scroll naar boven