SIADH

Wat is SIADH?

SIADH is een aandoening waarbij de hypofyse te veel antidiuretisch hormoon uitscheidt in het bloed. Dit leidt ertoe dat de nieren minder water uitscheiden in de urine. Hierdoor blijft er meer water in het bloed. Het bloed wordt zo verdund en het totale bloedvolume neemt toe. Door de verdunning van het bloed gaat het natrium gehalte van het bloed omlaag. Dit kan verschillende klachten geven.

SIADH - schema

SIADH is een afkorting van de engelse term ‘Syndrome of Inappropriate AntiDiuretic Hormone secretion’. In het nederlands wordt wel gesproken van ‘syndroom van inadequate ADH-uitscheiding’ of ‘inadequate secretie van antidiuretisch hormoon’.

Hoe vaak komt het voor? Bij wie?

SIADH komt niet vaak voor, maar is zeker ook niet zeldzaam. Jaarlijks wordt deze aandoening in Nederland bij naar schatting zo’n 2.500 mensen vastgesteld.

Wat is de oorzaak?

Er zijn verschillende aandoeningen en omstandigheden die kunnen leiden tot SIADH, namelijk ziekte of verwonding van de hypothalamus of de hypofyse, bepaalde vormen van kanker, gebruik van bepaalde geneesmiddelen, gebruik van bepaalde drugs, en bepaalde ziekten van de lever en het hart. Onderaan deze pagina staat een uitgebreide lijst van mogelijke oorzaken van SIADH.

Welke symptomen geeft het?

SIADH zal niet direct bij iedereen klachten geven. Dat hangt af van de ernst van de aandoening.

SIADH - klachten

De volgende klachten kunnen optreden (in afnemende frequentie):

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose wordt gesteld door middel van laboratoriumonderzoek en beeldvormend onderzoek.

Laboratoriumonderzoek

Artsen zullen meestal aan SIADH denken als het natrium gehalte in het bloed verlaagd is en het natrium gehalte in de urine verhoogd. SIADH is de meest voorkomende oorzaak van een verlaagd natrium gehalte in het bloed (hyponatriëmie) bij mensen die zijn opgenomen in het ziekenhuis.

Doordat meer natrium wordt uitgescheiden in de urine zal de urine meer geconcentreerd zijn. Dat blijkt uit een verhoogd soortelijk gewicht van de urine en een verhoogde osmolaliteit.

Het antidiuretisch hormoon (ADH) gehalte in het bloed is verhoogd bij mensen met SIADH.

De hoeveelheid urine die iemand met SIADH uitplast is meestal verminderd. Dit kan worden bepaald door gedurende 24 uur de plas op te vangen in een grote fles. In het laboratorium wordt dan gemeten wat de uitgeplaste hoeveelheid urine is.

Aanvullend onderzoek

Als is vastgesteld dat er sprake is van SIADH zal vaak aanvullend onderzoek worden gedaan. Dit wordt gedaan om te achterhalen wat de oorzaak van het verhoogde ADH-gehalte is. Omdat er zeer veel verschillende oorzaken mogelijk zijn kan de arts ook veel verschillende onderzoeken aanvragen.

Als de arts wil nagaan of de oorzaak een aandoening van de hersenen is zal bijvoorbeeld een CT-scan of MRI-scan van de hersenen worden aangevraagd. Als de arts wil nagaan of de oorzaak longkanker is kan een röntgenfoto, CT-scan of MRI-scan van de borstkas worden aangevraagd. En zo zijn er meer onderzoeken die kunnen worden gedaan om de oorzaak te achterhalen.

Wat is de behandeling?

De behandeling van SIADH bestaat uit (1) het verhogen van het natrium gehalte in het bloed, en (2) het behandelen van de onderliggende oorzaak.

Verhogen natrium gehalte

Om het natrium gehalte in het bloed te verhogen wordt meestal een vochtbeperking ingesteld. Dat betekent dat slechts een beperkte hoeveelheid vocht per dag ingenomen mag worden. In ernstige gevallen wordt soms een infuus met natrium gegeven. Artsen zijn hier meestal terughoudend mee omdat een te snelle stijging van het natrium gehalte kan leiden tot een afwijking in de hersenen. Deze afwijking wordt centrale pontiene myelinolyse genoemd.

Demeclocycline

Als vochtbeperking alleen niet of onvoldoende effect heeft kan het geneesmiddel demeclocycline worden gegeven. Demeclocycline zorgt ervoor dat de nieren minder gevoelig worden voor antidiuretisch hormoon (ADH). Het ADH kan z’n werking op de nier dus niet goed uitoefenen. Het gevolg is dat meer water wordt uitgescheiden in de urine en minder water in het bloed blijft zitten. De concentratie van natrium in het bloed zal omhoog gaan.

demeclocycline bij SIADH

Het nadeel van demeclocycline is dat het enige tijd duurt voordat het z’n optimale werking bereikt.

Tolvaptan

Sinds 2009 is het geneesmiddel tolvaptan beschikbaar. Het wordt in Nederland op de markt gebracht onder de merknaam Jinarc. De werking is vergelijkbaar met die van demeclocycline. Tolvaptan blokkeert de werking van antidiuretisch hormoon (ADH) op de nieren. Het wordt daarom ook wel een ADH-antagonist genoemd. Ook bij gebruik van dit middel is het gevolg dat meer water wordt uitgescheiden in de urine en dus minder water in het bloed achterblijft.

Engelse vertaling

syndrome of inappropriate ADH-secretion, SIADH

ICD10-code

E22.2

Lijst met oorzaken van SIADH

Synoniemen

Andere namen voor SIADH zijn syndrome of inappropriate antidiuretic hormone secretion, syndrom of inappropriate ADH-secretion, syndroom van inadequate secretie van antidiuretisch hormoon, en inadequate secretie van antidiuretisch hormoon en SIADHS.

Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 19 december 2016
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 28 februari 2018

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven