Bijgewerkt op 12 juni 2024
Wat is talaromycose?
Talaromycose is een infectie die wordt veroorzaakt door de Talaromyces-schimmel. De aandoening kan leiden tot huidafwijkingen in het gezicht en de nek, koorts, bloedarmoede, vergrote lymfeklieren en een vergrote lever. Talaromycose werd voorheen penicilliose genoemd.
De schimmel Talaromyces marneffei werd in 1956 voor het eerst beschreven bij een bamboerat in Vietnam. De eerste besmetting bij de mens werd in 1973 beschreven bij een Amerikaan die in Zuid-Oost Azie woonde.
Hoe vaak komt het voor?
De Talaromyces schimmel komt vrijwel alleen in Zuid-Oost Azie voor. Het is niet precies bekend hoe vaak talaromycose voorkomt. In Nederland is de aandoening zeldzaam. De schimmel komt namelijk in Nederland niet van nature voor. Als de aandoening in Nederland wordt vastgesteld is dat altijd bij iemand die de infectie in het buitenland heeft opgelopen. De aandoening komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Daarnaast komt de aandoening vaker voor bij mensen met een gestoorde afweer, bijvoorbeeld door een HIV-infectie, kanker, of door gebruik van afweeronderdrukkende geneesmiddelen. De ziekte komt vrijwel niet voor bij mensen die volledig gezond zijn.
Wat is de oorzaak?
Talaromycose wordt veroorzaakt door de schimmels van de Talaromyces soort. Meestal gaat het om Talaromyces marneffei. Deze schimmel komt voor in aarde en compost. Waarschijnlijk vindt besmetting plaats door het inademen van opstuivende schimmeldeeltjes. Besmetting van persoon op persoon komt waarschijnlijk niet voor. De aandoening is dus niet of nauwelijks besmettelijk.
Risicofactoren
Mensen met een verminderde weerstand lopen een verhoogd risico op het krijgen van talaromycose. Het gaat dan onder andere om de volgende risicofactoren:
- HIV-infectie of AIDS
- langdurige behandeling met corticosteroïden
- behandeling met afweeronderdrukkende geneesmiddelen (immuunsuppressiva), zoals na een orgaantransplantatie
- hoge leeftijd
- ondervoeding (malnutritie)
- kanker
- auto-immuunziekte
Welke symptomen kan het geven?
De volgende klachten en ziekteverschijnselen kunnen voorkomen:
- huidafwijkingen
- meestal op het hoofd, het gezicht, en de nek
- soms in de mond
- kunnen lijken op waterwratjes, met een indeuking in het midden
- koorts
- bloedarmoede
- vergrote lymfeklieren
- vergrote lever
Sommige mensen met een Talaromyces-infectie hebben geen klachten.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden vermoed op grond van de symptomen, afkomst of recent verblijf in Zuid-Oost Azie, en afwijkingen in het bloed en bij beeldvormend onderzoek. Om de diagnose te bevestigen dient de Talaromyces-schimmel te worden aangetoond. Dit kan met behulp van microbiologisch onderzoek (kweken van de schimmel uit lichaamsmateriaal), direct aantonen van de schimmel in het bloed, of serologisch onderzoek (aantonen van antistoffen tegen de schimmel).
Bloedonderzoek
Als de infectie is doorgedrongen in het beenmerg kan het aantal bloedplaatjes (trombocyten) verlaagd zijn. Dit wordt trombocytopenie genoemd. Als de infectie de lever heeft aangetast kunnen de leverenzymen in het bloed verhoogd zijn.
In ongeveer de helft van de gevallen kan met een microscoop de schimmel in het bloed worden gezien.
Microbiologisch onderzoek
De diagnose kan worden bevestigd door de Talaromyces-schimmel in lichaamsmateriaal aan te tonen. Dat kan door het direct aantonen van de schimmel onder de microscoop, of door middel van kweken van de schimmel in speeksel, bloed, huidschraapsel, huidbiopt, lymfklierbiopt, of beenmergbiopt.
Beeldvormend onderzoek
Bij aantasting van de longen kunnen op een rontgenfoto van de borstkas afwijkingen worden gezien in de longen.
Wat is de behandeling?
Talaromycose wordt behandeld met geneesmiddelen tegen schimmelinfecties (antimycotica). Veel gebruikte antischimmelmiddelen zijn amfotericine B, itraconazol en voriconazol.
Hoe kun je het voorkomen?
Mensen die een verhoogd risico lopen om talaromycose te krijgen kunnen worden behandeld met antischimmelmiddelen, zoals itraconazol.
Wat is het beloop?
Talaromycose is een ernstige ziekte. Zonder goede behandeling kan de aandoening dodelijk verlopen. Daarom is een juiste diagnose en snelle behandeling van groot belang.
Synoniemen
Talaromyces-infectie, penicillose
Engelse vertaling
talaromycosis, infection with Penicillium marneffei, penicilliosis, penicillosis
Verder lezen / Referenties
- CA Sacks, ‘Talaromycosis‘, gepubliceerd in New England Journal of Medicine van 1 april 2021; 384; pagina 13.
Niet gevonden wat je zocht?
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere (verzorgers van) mensen met talaromycose (penicilliose). Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.