Bijgewerkt op 4 februari 2025 door Simpto.nl
Wat is acute bacteriële thyreoïditis?
Acute bacteriële thyroïditis is een ontsteking van de schildklier die wordt veroorzaakt door een infectie met bacteriën.
Hoe vaak komt het voor?
Acute bacteriële thyreoïditis is een zeldzame aandoening. Bij ons zijn geen exacte cijfers bekend over hoe vaak deze aandoening in Nederland voorkomt.
Wat is de oorzaak?
Acute bacteriële thyreoïditis wordt veroorzaakt door een infectie met bacteriën. Meestal gaat het om de bacteriën Staphylococcus aureus en Streptococcus pyogenes, maar ook andere bacteriën kunnen een infectie van de schildklier veroorzaken.
De schildklier is goed bestand tegen infecties. Acute bacteriële thyreoïditis komt daarom vooral voor bij mensen die bepaalde risicofactoren hebben voor het ontstaan van infecties. Zo kan de infectie ontstaan na een operatie aan de schildklier. Bij kinderen kan de infectie ontstaan als er sprake is van een fistel.
Welke symptomen geeft het?
Mensen met acute bacteriële thyroïditis kunnen de volgende symptomen hebben:
- pijn in de hals
- roodheid in de hals
- zwelling in de hals
- verhoogde lichaamstemperatuur of koorts
- malaise (zich niet lekker voelen)
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld op grond van de klachten, de bevindingen bij lichamelijk onderzoek en de resultaten van bloedonderzoek en beeldvormend onderzoek. De diagnose kan worden bevestigd met een schildklierpunctie.
Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek kan de arts vaak een zwelling van de schildklier voelen. De schildklier is pijnlijk bij aanraking.
Bloedonderzoek
Bij bloedonderzoek zijn de zogenaamde ontstekingswaarden meestal verhoogd. Dat betekent dat de bloedbezinkingssnelheid en het C-reactief proteïne gehalte verhoogd zijn. Ook is het aantal leukocyten (witte bloedcellen) vaak verhoogd. Dit wordt leukocytose genoemd.
Beeldvormend onderzoek
Bij echoscopie van de hals is de schildklier vaak opgezwollen. Soms zal een abces in de schildklier zichtbaar zijn. Bij kinderen met acute bacteriële thyreoïditis kan de aandoening zijn ontstaan door een fistel vanuit de keelholte waarlangs bacteriën de schildklier bereiken. Daarom wordt bij hen vaak een slikfoto (röntgenfoto waarbij contrastmiddel wordt doorgeslikt) gemaakt. Hierop zijn dit soort fistels goed zichtbaar.
Schildklierpunctie
Bij een schildklierpunctie wordt, meestal onder geleide van echoscopie, met een naald in de schildklier geprikt. Hierbij kan vocht uit de schildklier worden opgezogen. Artsen spreken van echogeleide naaldaspiratie. Het vocht dat hierbij wordt verkregen wordt onderzocht op de aanwezigheid van bacteriën. De aanwezigheid van bacteriën bewijst dat er sprake is van een acute bacteriële thyreoïditis. Om uit te zoeken om welke bacterie het gaat kan het opgezogen vocht worden gekleurd en onder de microscoop worden bekeken. Ook kan het vocht op kweek worden gezet zodat eventueel aanwezig bacteriën zich gaan vermenigvuldigen.
Wat is de behandeling?
Acute bacteriële thyreoïditis wordt behandeld met antibiotica. Meestal zal de patiënt hiervoor worden opgenomen in het ziekenhuis. De antibiotica kunnen dan via een infuus direct in het bloed worden toegediend. Zolang nog niet bekend is welke bacterie de infectie veroorzaakt zullen breedspectrum antibiotica worden toegediend. Als bij een schildklierpunctie bacteriën zijn gevonden kan heel gericht worden behandeld met antibiotica waarvoor de betreffende bacterie gevoelig is. Vermindering van de klachten treedt over het algemeen 48-72 uur na starten van de antibiotica op. Na 2-4 weken is de aandoening volledig genezen.
Als de infectie heeft geleid tot de vorming van abcessen in de schildklier zullen deze worden gedraineerd. Dat betekent dat middels een operatie het pus uit de abcessen zal worden verwijderd. Wanneer de aandoening wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van een fistel zal deze middels een operatie worden verwijderd.
Wat is de prognose?
De prognose is afhankelijk van een snelle diagnose en daaropvolgende behandeling. Onbehandeld kan het beloop ernstig zijn door het risico van uitbreiding van de infectie naar het bloed (sepsis). De aandoening leidt zelden tot complicaties. Complicaties die zijn beschreven zijn onder andere stembandverlamming, hypothyreoïdie, hyperthyreoïdie, uitbreiding van de infectie naar de keelholte (faryngitis), uitbreiding van de infectie naar het mediastinum (mediastinitis) of uitbreiding van de infectiei naar de luchtpijp (tracheïtis).
Synoniemen
acute bacteriele thyroiditis, acute bacteriële thyreoïditis, acute suppuratieve thyroïditis, acute bacteriële schildklierontsteking
Engelse vertaling
acute infectious thyroiditis, suppurative thyroiditis, microbial inflammatory thyroiditis, pyrogenic thyroiditis, bacterial thyroiditis
Verder lezen / Referenties
- S Boerma, PHP Groeneveld, ‘Een acute bacteriële thyreoïditis‘, gepubliceerd in het Tijdschrift voor Infectiologie van 2017; 12(3): pagina’s 79-83.