Bijgewerkt op 11 december 2023
Wat is een Schatzki-ring?
Een Schatzki-ring is een ringvormige vernauwing aan de onderkant van de slokdarm. Door de vernauwing kan vast voedsel soms moeilijk de slokdarm passeren. Dit kan klachten veroorzaken, zoals het gevoel dat het eten niet wil zakken.
Wat is de oorzaak?
Met een Schatzki-ring wordt je geboren. Het is een afwijking die ontstaat tijdens de ontwikkeling van de slokdarm bij het ongeboren kind. Waarom de vernauwing ontstaat is niet helemaal duidelijk.
Welke symptomen geeft het?
Een Schatzki-ring hoeft niet altijd klachten te geven. Dat hangt af van de ernst van de vernauwing. Vernauwingen waarbij de doorgang van de slokdarm minder dan 13 millimeter bedraagt geven vrijwel altijd klachten. Vernauwingen waarbij de doorgang groter is dan 20 millimeter geven zelden klachten.
De onderstaande klachten kunnen voorkomen.
- gevoel dat het eten niet wil zakken
- pijn achter het borstbeen
- pijn boven in de buik
- pijn bij slikken
- zuurbranden
- moeite met slikken
- snel een verzadigd gevoel na het eten
Hoewel de afwijking aangeboren is ontstaan de klachten vaak pas op latere leeftijd.
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 10% van de mensen heeft een vernauwing aan de onderkant van de slokdarm. Hoeveel van die vernauwingen een Schatzki-ring zijn is niet precies bekend, maar waarschijnlijk is het wel de meest voorkomende oorzaak van een vernauwing onderin de slokdarm.
Schatzki-ringen komen vaker voor bij mensen met andere aandoeningen van slokdarm en/of maag, zoals bijvoorbeeld refluxziekte, een slokdarmdivertikel of een middenrifbreuk.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De aanwezigheid van een Schatzki-ring kan worden vastgesteld met een zogenaamde ‘slikfoto’ of tijdens kijkonderzoek van de slokdarm (oesofagoscopie).
Op de slikfoto hieronder is duidelijk de insnoering van de slokdarm zichtbaar. De witte wolk direct onder de Schatzki-ring is een stukje van de maag dat boven het middenrif zit. Dit wordt een ‘middenrifbreuk’ genoemd. Een Schatzki-ring komt regelmatig voor tezamen met een middenrifbreuk. De grote witte wolk daaronder is de maag.
Hieronder een afbeelding waarop een Schatzki-ring zichtbaar is. De opname is gemaakt tijdens een kijkonderzoek van de slokdarm.
Kenmerken van een vernauwing van de slokdarm door een Schatzki-ring zijn dat de vernauwing rond is, en dat de vernauwing bekleed is met normaal slokdarmslijmvlies. Dit is bij andere vernauwingen vaak niet het geval.
Wat is de behandeling?
Niet iedereen met een Schatzki-ring hoeft te worden behandeld. Alleen als de afwijking gedurende langere tijd vervelende klachten blijft houden zal worden behandeld.
Bij geringe klachten volstaat het volgen van adviezen over de voeding meestal. Als adviezen alleen niet meer helpen kan de vernauwing worden opgerekt. Dit heet ‘dilatatie’ en gebeurt via een kijkonderzoek van de slokdarm.
Adviezen
Omdat de klachten vooral optreden bij het eten van vast voedsel zoals vlees en brood zullen mensen uit zichzelf dit soort voedingsmiddelen gaan vermijden. Het advies is dan om het voedsel beter en langer te kauwen. Het voedsel zal dan de vernauwing makkelijker passeren.
Als dit onvoldoende helpt kan worden besloten een ingreep te doen. In eerste instantie zal meestal worden gekozen voor een zogenaamde ‘endoscopische dilatatie’. Als dat onvoldoende helpt of niet mogelijk is kan worden geopereerd. Dit laatste is zelden nodig.
Endoscopische dilatatie
Bij endoscopische dilatatie wordt de vernauwing tijdens een kijkonderzoek van de slokdarm opgerekt. Meestal gebeurt dit met behulp van een ballonnetje dat langzaam opgeblazen kan worden in de vernauwing. Dit wordt ‘ballondilatatie’ genoemd. Vaak wordt de ingreep gedaan onder een ‘roesje’. Omdat na de ingreep zuurbranden kan optreden worden soms maagzuurremmers gegeven.
Omdat de vernauwing kan terugkeren is het soms nodig om de behandeling na maanden of jaren te herhalen.
Operatie
Omdat Schatzki-ringen meestal goed kunnen worden behandeld met ballondilatatie is een operatie zelden nodig.
Historie
De aandoening is genoemd naar de Amerikaanse radioloog van Duitse afkomst Dr Richard Schatzki (1901-1992). Samen met Dr John Gary beschreef Schatzki de aandoening in 1953 voor het eerst. Daarom wordt soms ook wel gesproken van de Schatzki-Gary-ring. Schatzki en Gary ontdekten de afwijking op grond van röntgenfoto’s van de slokdarm. Zelf noemden ze de aandoening “lower esophageal ring”.
In 1958 werd de aandoening door hen verder beschreven in een gezamenlijke publicatie met de patholoog MacMahon. Hij deed autopsie bij een 67-jarige man die was overleden aan maagkanker en bij wie op de röntgenfoto een Schatzki-ring was vastgesteld. Bij autopsie vond MacMahon een ronde band van weefsel in de slokdarm. Bij onderzoek onder de microscoop bleek de band te bestaan uit bindweefsel met daaroverheen slijmvlies en gladde spiervezels.
In 1979 werd de aandoening voor het eerst beschreven in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Engelse vertaling
Schatzki ring, Schatzki–Gary ring
ICD10-code
Q39.3
Verder lezen / Referenties
- R Schatzki en J Gary, ‘Dysphagia due to a diaphragm-like localized narrowing in the lower esophagus (lower esophageal ring)’, gepubliceerd in Am J Roentgenol Radium Ther Nucl Med 1953; 70:911–922.
- H MacMahon, R Schatzki, J Gary, ‘Pathology of a lower esophageal ring: report of a case, with autopsy, observed for nine years’, gepubliceerd in de New England Journal of Medicine van 1958; 259: pagina’s 1–8.
- BJ Hornstra en J Lens, ‘De Schatzki-ring in de oesophagus’ in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 1979; 123(33): pagina’s 1425-1429.
- B Patel, E Han en K Swan, ‘Richard Schatzki: A Familiar Ring‘, gepubliceerd in American Journal of Roentgenology van November 2013, Volume 201, Nr 5.
Niet gevonden wat je zocht?
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere (verzorgers van) mensen met een Schatzki ring. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.