Bijgewerkt op 2 april 2024 door Simpto.nl
Wat is een rotatorcuff ruptuur?
Een rotatorcuff ruptuur is een scheurtje in de spieren of pezen die rondom het schoudergewricht liggen. Deze spieren en pezen worden de rotatorcuff genoemd. Ze spelen een belangrijke rol bij het bewegen van de arm en de stabiliteit van het schoudergewricht. Een rotatorcuff ruptuur kan leiden tot pijn aan de schouder en moeite met bewegen van de arm in het schoudergewricht. Rotatorcuff rupturen komen vaak voor, vooral bij ouderen. Behandeling kan bestaan uit rust, pijnstillers en fysiotherapie. Soms is een operatie nodig.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen een totale rotatorcuff ruptuur en een partiële rotatorcuff ruptuur. Bij een totale rotatorcuff ruptuur is de pees van een van de rotatorcuff-spieren volledig afgescheurd van het bot waar het aan vastzat. Bij een partiële rotatorcuff ruptuur zit een stukje van de peest nog vast aan het bot.
Hoe vaak komt het voor?
Rotatorcuff rupturen komen vaak voor. Wij schatten dat in Nederland jaarlijks zo’n 80.000 mensen ermee te maken krijgen. De aandoening kan in principe op elke leeftijd voorkomen, maar vooral bij ouderen.
Wat is de oorzaak?
Een scheurtje in de rotatorcuff kan worden veroorzaakt door overbelasting of door een verwonding aan de schouder. Verder zijn er bepaalde risicofactoren voor het ontstaan van scheurtjes in de rotatorcuff.
Overbelasting van de schouder
Overbelasting van het schoudergewricht is de meest voorkomende oorzaak van rotatorcuff ruptuur. Omdat de pezen met het ouder worden slijtage vertonen komt de aandoening vooral voor bij mensen boven de 40 jaar. Slijtage van pezen kan ontstaan door afname van de doorbloeding met de jaren, overmatig gebruik van het schoudergewricht, en door het schuren tegen botuitsteeksel (die met de leeftijd ontstaan).
Verwonding van de schouder
Een verwonding aan de schouder ontstaat vaak door een val op de schouder. Hierbij kan de arm uit de kom raken en/of het sleutelbeen breken. Hierdoor kan een pees of spier rond het schoudergewricht scheuren.
Risicofactoren
De volgende factoren kunnen de kans op het krijgen van een rotatorcuff ruptuur vergroten:
- schouderproblemen komen in de familie voor (erfelijke aanleg)
- verkeerde lichaamshouding
- roken
- leeftijd >40 jaar
- werk waarbij de armen veel worden gebruikt waardoor herhaalde bewegingen worden gemaakt in het schoudergewricht, zoals bijvoorbeeld bij:
- schilders
- timmermannen
- monteurs
- beoefenaars van bepaalde sporten, waaronder:
- tennissen
- honkbal / softbal
- speerwerpen
- … etc.
- eerder een rotatorcuff-ruptuur gehad
Welke symptomen geeft het?
De volgende symptomen en ziekteverschijnselen kunnen voorkomen:
- pijn aan de schouder
- ontstaat of neemt toe bewegen van de arm in het schoudergewricht
- kan ’s nachts toenemen
- knapje voelen of horen in de schouder
- moeite om de arm boven het hoofd te heffen
- arm niet kunnen bewegen (bij complete rotatorcuff ruptuur)
- zwelling van de schouder
Sommige mensen hebben geen klachten van een scheurtje in de rotatorcuff.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De arts zal de diagnose kunnen vermoeden op grond van de klachten en de resultaten van lichamelijk onderzoek. Daarbij is vaak sprake van drukpijn rond de schouder, bewegingsbeperking van het schoudergewricht, en soms ook verminderde spierkracht in de arm. Om de diagnose te bevestigen kan beeldvormend onderzoek worden gedaan. Met echoscopie en MRI-scanning kunnen scheurtjes in de rotatorcuff in beeld worden gebracht.
Op de MRI-scan hieronder is de schouder van een 40-jarige man afgebeeld. Boven het schoudergewricht is een onderbreking (scheur) in de musculus supraspinatus zichtbaar.
Wat is de behandeling?
Rotatorcuff ruptuur kan worden behandeld met rust, pijnstillers en fysiotherapie. Soms is een operatie nodig.
Rust
Om het schoudergewricht rust te geven kan een sling of mitella worden gebruikt.
Geneesmiddelen
Pijnstillers, bijvoorbeeld NSAIDs zoals ibuprofen, verlichten te pijn en verminderen eventuele zwelling van de schouder.
De arts kan eventueel een injectie met corticosteroïden in de schouder toedienen. Dit geeft tijdelijk een verlichting van de pijn.
Fysiotherapie
De functie van het schoudergewricht kan verbeteren door de spierkracht van de schouderspieren te verbeteren. Hetzelfde geldt voor stretchoefeningen van de schouderspieren.
Operatie
Als er sprake is van een totale ruptuur van de rotatorcuff wordt meestal gekozen voor een operatie. Een partiele rotatorcuff ruptuur kan worden geopereerd als andere behandelingen niet of onvoldoende helpen. Ook als langdurig herstel ongewenst is, bijvoorbeeld bij topsporters of vanwege het gebruik van de arm voor een bepaald beroep, kan worden besloten om te opereren.
De operatie wordt meestal uitgevoerd als kijkoperatie. Hierbij worden kleine snedes rond de schouder gemaakt. Via een buisje kan de chirurg in de schouder kijken. Dit wordt artroscopie genoemd. De beelden van de binnenkant van de schouder worden geprojecteerd op een monitor. Zo kan de chirurg zien waar het scheurtje zit en dit verhelpen. Ook kunnen eventueel aanwezige oorzaken voor het ontstaan van scheurtjes worden weggenomen, bijvoorbeeld uitstekende stukjes bot.
Voor deze ingreep is in principe geen overnachting in het ziekenhuis nodig. De ingreep gebeurt tijdens een dagopname. Het herstel van een dergelijke ingreep kan echter maanden duren.
Soms is een artroscopie niet geschikt om de rotatorcuff ruptuur te behandelen. Dan is een uitgebreidere ingreep noodzakelijk. De chirurg zal daarbij een grotere snee in de schouder maken.
Na een operatie aan de schouder is het van belang om het schoudergewricht rust te geven. Dit gebeurt door het dragen van een sling/mitella gedurende 4-6 weken. Ook zal worden begonnen met fysiotherapie om de functie van het schoudergewricht te verbeteren. Volledig herstel na een operatie duurt meestal 6-12 maanden.
Wat is het beloop?
Bij de meeste mensen zullen de klachten afnemen met pijnstillers en fysiotherapie. Het kan echter meerdere maanden duren voordat de klachten weg zijn. Zonder behandeling kan de aandoening erger worden. Het kan leiden tot chronische schouderpijn en moeite om de arm te gebruiken.
Hoe kun je het voorkomen (preventie)?
Stretchen en spieroefeningen voor de schouder kunnen helpen bij het voorkomen van rotatorcuff ruptuur door overbelasting.
Synoniemen
rotatorcuffruptuur, ruptuur van het rotatorenmanchet, ruptuur in de rotatorcuff
Engelse vertaling
Reacties van lotgenoten
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met een rotatorcuff ruptuur. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.