Bijgewerkt op 29 juli 2024 door Simpto.nl
Wat is rattenbeetziekte?
Rattenbeetziekte is een ziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie die meestal wordt overgedragen door een beet van een rat. De medische naam voor deze aandoening is streptobacillose.
Hoe vaak komt het voor?
Rattenbeetziekte is een zeldzame ziekte. In Nederland komen jaarlijks enkele tientallen gevallen voor.
Wat is de oorzaak?
Rattenbeetziekte wordt veroorzaakt door besmetting met een bacterie. Het gaat om de bacterie Streptobacillus moniliformis. Deze bacterie komt voor in de bek en de neus van ratten. Door een beet van een rat kan de bacterie worden overgedragen op de mens.
Ook komt de Streptobacillus-bacterie voor in de ontlasting van ratten. Heel soms komt besmetting voor door inname van met rattenpoep besmet drinken of eten. Het ziektebeeld dat op deze manier ontstaat lijkt op rattenbeetziekte maar wordt Haverhill-koorts (Haverhill fever) of erythema arthriticum epidemicum genoemd. Haverhill is de naam van een plaatsje in de Verenigde Staten waar een uitbraak van de ziekte plaatsvond.
Welke symptomen geeft het?
Mensen met rattenbeetziekte kunnen de volgende symptomen hebben:
- koorts
- koude rillingen
- gewrichtspijnen
- zich niet lekker voelen
- spierpijn
- soms huiduitslag aan handpalmen en/of voetzolen
- soms is het wondje van de rattenbeet, vaak aan de hand, nog zichtbaar
De klachten treden meestal 2-10 dagen na de rattenbeet op.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De arts kan vermoeden dat er sprake is van rattenbeetziekte als iemand klachten krijgt die enkele dagen na een rattenbeet optreden. Bij bloedonderzoek zijn de zogenaamde ontstekingswaarden meestal verhoogd. Ook kunnen de leverenzymen verhoogd zijn, evenals het creatinekinase (CK) gehalte in het bloed. Om de diagnose te bevestigen zal de Streptobacillus moniliformis bacterie moeten worden aangetoond. Dit gebeurt vaak door bloed af te nemen en dit te kweken op het voorkomen van bacteriën.
Wat is de behandeling?
Rattenbeetziekte wordt behandeld met antibiotica. Antibiotica die worden gebruikt zijn onder andere penicilline, amoxicilline-clavulaanzuur, en ceftriaxon.
Wat is het beloop?
Het beloop is voor iedere patiënt anders. Bij sommigen verloopt de infectie mild. Bij anderen kan de aandoening, wanneer niet behandeld wordt, dodelijk verlopen. Zonder behandeling zal de aandoening overigens vaak vanzelf overgaan. Dat kan echter weken tot maanden duren.
Ook kunnen verschillende complicaties optreden, waaronder gewrichtsontsteking, endocarditis, pericarditis, longontsteking, en bloedvergiftiging (sepsis).
Synoniemen
rattenbeetkoorts, infectie met Streptobacillus moniliformis, haverhillkoorts
Engelse vertaling
rat bite fever, Haverhill fever, erythema arthriticum epidemicum
Verder lezen / Referenties
- KPGM Hurkens, E Pijpers, CDA Stehouwer, ‘Onbegrepen koorts na rattenexpositie: rattenbeetziekte of ‘Haverhill fever’‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Casuïstiek’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 2010; 154: A1365.
- SJG Veenhuis, CFM van der Donk, BA Semmekrot, PG Voorhoeve, ‘Rattenbeetziekte bij kinderen‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Klinische praktijk’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 4 juli 2024; 168(7): pagina’s 18-21.