Bijgewerkt op 7 februari 2023
Wat is een pseudotumor in de oogkas?
Een pseudotumor in de oogkas is een ontsteking van bindweefsel rondom het oog die leidt tot een zwelling in de oogkas. Meestal zal door de zwelling het oog naar buiten worden gedrukt. Het uitpuilende oog geeft de indruk dat er een gezwel (tumor) in de oogkas zit. Het gaat echter niet om een gezwel maar om een chronische ontsteking. Vandaar de naam ‘pseudotumor’ (nepgezwel).
De medische naam voor een pseudotumor in de oogkas is orbitale pseudotumor of pseudotumor orbitae.Tegenwoordig wordt in de medische wereld ook wel gesproken van ‘orbitale inflammatoire ziekte’. Dat geeft beter aan dat het om een ontsteking gaat.
Welke oorzaken zijn er?
Het is niet duidelijk wat precies de oorzaak is van het ontstaan van een pseudotumor in de oogkas. De aandoening komt nogal eens voor bij zogenaamde auto-immuunziekten. Dat zijn aandoeningen waarbij het antistoffen worden aangemaakt tegen onderdelen van het eigen lichaam. Het zou daarom kunnen dat ook een pseudotumor in de oogkas ontstaat doordat antistoffen zich richten tegen het bindweefsel in de oogkas. Dit leidt dan tot een ontsteking in de oogkas.
Aandoeningen waarbij een pseudotumor in de oogkas kan voorkomen zijn:
- ziekte van Crohn
- reuma
- systemische lupus erythematodes (SLE)
- suikerziekte (diabetes)
- myasthenia gravis
- IgG4-ziekte
- ziekte van Bechterew (spondylitis ankylopoëtica)
Omdat vaak geen onderliggende oorzaak wordt gevonden wordt ook wel gesproken van ‘idiopathische orbitale pseudotumor’ of ‘idiopathische orbitale inflammatoire ziekte’.
Welke symptomen geeft het?
Een pseudotumor in de oogkas kan de volgende symptomen veroorzaken:
- uitpuilend oog
- dik oog
- rode verkleuring van de oogleden
- pijn aan het oog en/of de oogkas
- oog niet goed kunnen bewegen
Wat is de behandeling?
Een pseudotumor van de oogkas wordt meestal behandeld met corticosteroïden. Als de aandoening voorkomt als onderdeel van IgG4-ziekte wordt ook wel rituximab voorgeschreven.
Hoe vaak komt het voor?
Een pseudotumor in de oogkas komt niet zo vaak voor. Jaarlijks wordt deze diagnose in Nederland naar schatting een paar honderd keer gesteld. De aandoening kan in principe bij iedereen voorkomen. Het komt echter vooral voor bij mensen boven de 30 jaar.
Synoniemen
Andere namen voor pseudotumor in de oogkas zijn orbitale pseudotumor, pseudotumor orbitae, inflammatoire pseudotumor orbitae, en orbitale inflammatoire ziekte.
Engelse vertaling
orbital pseudotumor, idiopathic orbital inflammatory disease, IOI-disease
Verder lezen / Referenties
- T Carbone ea, ‘Orbital Pseudotumor: Uncommon Initial Presentation of IgG4-Related Disease’, gepubliceerd in de rubriek ‘Case Report’ van het tijdschrift ‘Case Reports in Rheumatology’ van 2015; Artikel ID 324365.