Bijgewerkt op 15 september 2022 door Simpto.nl
Wat is een persoonlijkheidsstoornis?
Een persoonlijkheidsstoornis is een psychische aandoening waarbij abnormaal gedrag leidt tot problemen in het dagelijks functioneren. Iedereen vertoont wel eens gedrag dat als niet-gangbaar wordt beschouwd. Pas als afwijkend gedrag leidt tot problemen in de relaties met anderen en/of functioneren op het werk wordt gesproken van een persoonlijkheidsstoornis. Een persoonlijkheidsstoornis openbaart zich meestal tijdens de puberteit of in de vroege volwassenheid.
Welke symptomen geeft het?
Symptomen van een persoonlijkheidsstoornis kunnen zijn:
- steeds conflicten hebben met anderen, bijvoorbeeld op het werk of in relaties
- perfectionistisch gedrag
- sociaal teruggetrokken gedrag
- twijfelen en besluiteloosheid
- beperkt inzicht in het eigen disfunctioneren – de meeste mensen met een persoonlijkheidsstoornis hebben op een gegeven moment wel door dat hun gedrag afwijkt, maar soms is dat niet het geval.
Welke persoonlijkheidsstoornissen zijn er?
Op grond van het soort afwijkend gedrag worden tien verschillende persoonlijkheidsstoornissen onderscheiden, namelijk:
- Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
- Antisociale persoonlijkheidsstoornis
- Borderline persoonlijkheidsstoornis
- Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis (obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis)
- Narcistische persoonlijkheidsstoornis
- Paranoïde-persoonlijkheidsstoornis
- Schizoïde persoonlijkheidsstoornis
- Schizotypische persoonlijkheidsstoornis
- Theatrale persoonlijkheidsstoornis (histrionische persoonlijkheidsstoornis)
- Vermijdende persoonlijkheidsstoornis (ontwijkende persoonlijkheidsstoornis)
De bovengenoemde persoonlijkheidsstoornissen worden wel onderverdeeld in drie verschillende clusters, namelijk:
- Cluster A (vreemd of excentriek gedrag):
- paranoïde persoonlijkheidsstoornis
- schizoïde persoonlijkheidsstoornis
- schizotypische persoonlijkheidsstoornis
- Cluster B (theatraal, emotioneel of grillig gedrag):
- antisociale persoonlijkheidsstoornis
- borderline persoonlijkheidsstoornis
- narcistische persoonlijkheidsstoornis
- theatrale persoonlijkheidsstoornis
- Cluster C (gespannen of angstig gedrag):
- afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
- dwangmatige persoonlijkheidsstoornis
- vermijdende persoonlijkheidsstoornis
Wat is de oorzaak?
Tekst volgt.
Meervoudige persoonlijkheidsstoornis
De meervoudige persoonlijkheidsstoornis wordt tegenwoordig beschouwd als een dissociatieve stoornis. Kijk voor meer informatie hierover op de webpagina over dissociatieve identiteitsstoornis (DIS).
Verder lezen / Referenties
- C Sharp, ‘Personality Disorders‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Review article’ van The New England Journal of Medicine van 8 september 2022; 387(10): pagina’s 916-923.