Bijgewerkt op 24 april 2024 door Simpto.nl
Wat is femoralisneuropathie?
Femoralisneuropathie is een zeldzame aandoening waarbij de dijbeenzenuw (nervus femoralis) is aangetast. Dat is een grote zenuw die aan de bovenkant van het been, bij de lies. Deze zenuw stuurt spieren in het bovenbeen aan die zorgen voor het strekken van de knie en het bewegen van de heup. Daarnaast verzorgt de dijbeenzenuw het gevoel van delen van de huid in het been. Uitval van deze zenuw leidt tot kenmerkende klachten, zoals minder kracht in bepaalde spieren in het bovenbeen en een verminderd gevoel in delen van het bovenbeen. De aandoening kan worden veroorzaakt door verwonding, beknelling van de zenuw, of aantasting door ziekte. Vaak gaat de aandoening vanzelf over, dus zonder behandeling. Soms zijn medicijnen en/of fysiotherapie nodig.
Wat is de oorzaak?
Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van femoralisneuropathie. De aandoening kan ontstaan door directe aantasting van de dijbeenzenuw door een verwonding. Ook kan door druk van omliggende structuren aantasting van de dijbeenzenuw ontstaan, zoals bijvoorbeeld een gezwel, een stuk bot na een botbreuk, of een catheter die vanwege een medische ingreep in de dijbeenslagader is geplaatst. Verder zijn er ook ziekten die kunnen leiden tot aantasting van de dijbeenzenuw, zoals bijvoorbeeld suikerziekte (diabetes). Ten slotte kan de nervus femoralis ook aangetast worden door bestraling, bijvoorbeeld vanwege een gezwel in het bekken.
Welke symptomen geeft het?
Femoralisneuropathie kan tot de volgende klachten en ziekteverschijnselen leiden:
- minder kracht in het bovenbeen
- gevoel door het been / de knie te zakken
- dunner worden van het bovenbeen
- minder kracht bij buigen van het been in het heupgewricht
- verminderd gevoel aan de voorkant van het bovenbeen
- verminderd gevoel aan de binnenkant van het bovenbeen
- tintelend gevoel aan de voorkant van het bovenbeen
- tintelend gevoel aan de binnenzijde van het bovenbeen
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De arts kan op grond van de klachten en bevindingen bij lichamelijk onderzoek vermoeden dat er sprake is van uitval van de dijbeenzenuw. Om de diagnose te kunnen stellen wordt aanvullend onderzoek gedaan, zoals zenuwgeleidingsonderzoek en beeldvormend onderzoek.
Lichamelijk onderzoek
Bij het lichamelijk onderzoek kan de arts een verminderde spierkracht en/of een verminderd gevoel aan het bovenbeen en bij de lies vinden. De kniepeesreflex kan verminderd zijn.
Zenuwgeleidingsonderzoek
Bij dit onderzoek is de geleiding van elektrische prikkels door de dijbeenzenuw meestal vertraagd.
Elektromyografie (EMG)
Dit onderzoek gebeurt meestal na het zenuwgeleidingsonderzoek. Het beoordeelt of de zenuwen en spieren goed samenwerken. Dit gebeurt door de elektrische activiteit in de bovenbeenspieren te meten als de dijbeenzenuw geprikkeld wordt. Hierbij worden vaak afwijkingen gevonden.
Beeldvormend onderzoek
Vaak zal een MRI-scan of CT-scan worden gemaakt om te beoordelen of er afwijkingen zichtbaar zijn die de dijbeenzenuw kunnen beknellen.
Wat is de behandeling?
De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Zo zal in het geval van een gezwel dat op de dijbeenzenuw drukt de behandeling gericht zijn op verwijdering van het gezwel. Bij femoralisneuropathie door suikerziekte zal behandeling van de suikerziekte vaak al verlichting van de klachten geven. Als er geen onderliggende aandoening wordt gevonden of de behandeling niet goed helpt kunnen medicijnen en fysiotherapie verlichting geven. Geneesmiddelen die worden gebruikt bij de behandeling van femoralisneuropathie zijn onder andere corticosteroïden en pijnstillers die speciaal worden gebruikt bij de behandeling van zenuwpijnen. Denk hierbij aan middelen als gabapentine, pregabaline en/of amitritptyline. Ten slotte kunnen in het geval van loopproblemen medische hulpmiddelen worden gebruikt.
Synoniemen
femoralis neuropathie, nervus femoralis neuropathie, uitval van de dijbeenzenuw
Engelse vertaling
femoral nerve dysfunction, femoral neuropathy