Bijgewerkt op 1 oktober 2022 door Simpto.nl
Wat is paronychia ?
Paronychia is een ontsteking van de huid rondom de nagel. Het wordt ook wel nagelomloop genoemd. Bij paronychia kunnen zowel de nagelwal als de nagelriem ontstoken zijn. De ontsteking wordt veroorzaakt door een infectie, meestal met een schimmel of een bacterie. De behandeling bestaat uit het laten afvloeien van pus en eventueel medicijnen om de infectie tegen te gaan.
Wat is de oorzaak?
Er wordt onderscheid gemaakt tussen acute paronychia en chronische paronychia.
Acute paronychia
Acute paronychia is een nieuwe infectie van de huid rondom de nagels die meestal wordt veroorzaakt door een bacterie. Het gaat dan vaak om de bacterie Stafylococcus aureus. De bacterie dringt de huid rond de nagel binnen via een wondje, bijvoorbeeld door een splinter, ingegroeide teennagel, nagelbijten, peuteren aan de huid bij de nagel of opgelopen tijdens het knippen van de nagels. Soms wordt acute paronychia veroorzaakt door een infectie met het herpesvirus.
Chronische paronychia
Bij chronische paronychia is sprake van een ontsteking rond de nagel die al langer bestaat. Deze vorm wordt meestal veroorzaakt door infectie met de Candida-schimmel. In dat geval kan het voorkomen in combinatie met een schimmelnagel (onychomycose). Soms wordt de chronische vorm veroorzaakt door een bacterie, zoals bijvoorbeeld de Pseudomonas-bacterie. Chronische paronychia ontstaat meestal bij mensen die met de handen in water werken of bij mensen met een huidaandoening aan de handen, zoals bijvoorbeeld psoriasis of atopisch eczeem.
Welke symptomen geeft het?
Paronychia geeft klachten die passen bij een ontsteking. De huid rond de nagel is rood, pijnlijk en iets gezwollen. Soms komt er pus uit de randen bij de nagel.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De arts kan de diagnose stellen op grond van de klachten. Om erachter te komen welke ziekteverwekker de infectie veroorzaakt kan aanvullend onderzoek worden gedaan. Zo kan pus of schraapsel van de nagel worden gebruikt om verder te onderzoeken. Dit gebeurt in een microbiologisch laboratorium. Met behulp van een zogenaamd KOH-preparaat kan onder de microscoop worden beoordeeld of schimmels aanwezig zijn. Door de pus of het schraapsel op kweek te zetten kan worden onderzocht welke schimmel of bacterie de infectie veroorzaakt.
Wat is de behandeling?
De behandeling van acute paronychia bestaat in eerste instantie uit natte kompressen. Bij onderhuidse ophoping van pus is het vaak nodig dat de arts onder plaatselijke verdoving een incisie (sneetje) maakt om de pus af te laten vloeien. Als dat niet gebeurt kan de infectie zich uitbreiden naar de nagelwortel. Dit kan onherstelbare schade veroorzaken.
Omdat chronische paronychia meestal door schimmels wordt veroorzaakt bestaat behandeling uit het aanbrengen van een schimmeldodende zalf. Wanneer dat niet of onvoldoende helpt kan het nodig zijn om antischimmelmiddelen (antimycotica) als tablet of capsule in te nemen. Daarnaast is het van belang om de handen droog te houden. Dus ook niet te vaak wassen. Vochtige vingers zijn voor schimmels namelijk een aantrekkelijk milieu en houden de schimmelinfectie daardoor in stand.
Wanneer chronische paronychia wordt veroorzaakt door een bacterie komt behandeling met antibiotica in aanmerking. Wanneer de aandoening wordt veroorzaakt door een onderliggende huidziekte dient deze onderliggende ziekte ook te worden behandeld. Om het opnieuw ontstaan van paronychia tegen te gaan dienen uitlokkende factoren, zoals bijvoorbeeld nagelbijten, te worden vermeden.
Synoniemen
nagelomloop, omloop, ontsteking van de nagelwal, ontsteking rond de nagel, ontsteking rondom de nagel, ontstoken nagelriem, nagelriemontsteking
Verder lezen / Referenties
- CRM Hetterschijt, MC Pasch, ‘Nagelafwijkingen in de dagelijkse praktijk‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Stand van zaken’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 16 september 2022; 166(37): pagina’s 8-17.