Bijgewerkt op 22 oktober 2024 door Simpto.nl
Wat is kruipworm (larva migrans)?
Kruipworm is een kronkelende jeukende huidaandoening die wordt veroorzaakt doordat de larven van de worm Ancylostoma braziliense zich onder de huid verplaatsen. Deze larven zitten in de uitwerpselen van dieren, zoals honden en katten. De huidafwijkingen komen voor op plekken van de huid die in contact komen met door dierenontlasting verontreinigde grond. De aandoening wordt vrijwel altijd opgelopen in tropische of subtropische landen.
De medische naam voor deze aandoening is cutane larva migrans.

Hoe vaak komt het voor?
In Nederland komt kruipworm niet vaak voor. De aandoening kan vooral worden opgelopen in warme landen, zoals bijvoorbeeld Afrika, Zuidoost-Azie, Zuid-Amerika, Midden-Amerika en het Caraibisch gebied.
Wat is de oorzaak?
Kruipworm wordt veroorzaakt door de larven van zogenaamde mijnwormen. Meestal gaat het om de kattenmijnworm Ancylostoma braziliensis of de hondenmijnworm Ancylostoma caninum. Deze wormen leven in de ingewanden van dieren, waaronder honden en katten. In de ontlasting van besmette honden en katten zijn wormeitjes aanwezig waaruit de larven komen. De ontlasting van deze dieren bevat dus larven van de betreffende wormen. Besmetting kan plaatsvinden door contact met grond (aarde, zand) waarin zich ontlasting van besmette dieren bevindt. Dat kan bijvoorbeeld door met blote voeten te lopen, of door zonder handdoek op het strand te zitten.
Zodra deze larven in contact komen met de menselijke huid zullen ze deze binnendringen. In de huid graven ze gangetjes die zichtbaar zijn als rode, kronkelende huidafwijkingen. De afwijkingen ontstaan op plaatsen waar de huid in contact is gekomen met de grond waarin zich de ontlasting bevindt, zoals bijvoorbeeld de billen, de voeten, en/of de rug.
Heel soms komt larva migrans voor bij andere wormziekten, zoals schistosomiasis, myiasis of gnathostomiasis.
Welke symptomen geeft het?
Kruipworm veroorzaakt rode, kronkelende huidafwijkingen die sterk jeuken. De huidafwijkingen worden veroorzaakt door larven die door de huid kruipen. Meestal is goed zichtbaar welke kronkelige route de larven onder de huid hebben afgelegd. Een larve legt per dag enkele millimeters tot een centimeter af. Op de plekken waar de larven gepasseerd zijn is de huid wat verheven en rood gekleurd.
De afwijkingen ontstaan op de plaats waar de huid in contact is geweest met zand of aarde. Dat kan in principe over het hele lichaam voorkomen. Meestal betreft het echter de voeten, de handen, de billen, de buik, de bovenbenen, en/of de rug. Door krabben kunnen infecties van de huid optreden. De aandoening gaat meestal in de loop van weken tot maanden vanzelf over doordat de larven afsterven.
In zeldzame gevallen kan een overgevoeligheidsreactie tegen de larven ontstaan die leidt tot afwijkingen in de longen. Dit wordt het syndroom van Löffler genoemd.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De arts kan op grond van de kenmerkende huidafwijkingen vermoeden dat het om kruipworm gaat. Dat geldt vooral bij mensen die recent in een warm land zijn geweest.
Wat is de behandeling?
Kruipworm kan worden behandeld met geneesmiddelen. De infectie zelf kan worden behandeld met antiwormmiddelen (anthelmintica), zoals ivermectine, albendazol en thiabendazol. Het zal echter enige tijd duren voordat de larven gedood zijn en door het lichaam zijn opgeruimd. Daarom zal behandeling met dit soort middelen niet onmiddelijk tot vermindering van de klachten leiden. In de tussentijd kan de jeuk worden tegengegaan met bepaalde crèmes.
De dosering van albendazol voor de behandeling van larva migrans wordt door de arts bepaald en is meestal 1-2x daags 400 mg, gedurende 3-7 dagen.
Preventie
Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen om besmetting met de larven te voorkomen. In eerste instantie kun je recreatieplaatsen vermijden waar honden loslopen. Ten tweede is het van belang om blootstelling van de huid aan (mogelijk verontreinigde) grond te voorkomen. Dat kan bijvoorbeeld bedekkende kleding en dichte schoenen te dragen zodat de larven niet in aanraking kunnen komen met de blote huid.
Synoniemen
larva migrans, cutane larva migrans, larva migrans cutanea, creeping eruption, larva migrans
Engelse vertaling
creeping eruption, cutaneous larva migrans, CLM, larva migrans, ground itch, sandworms, plumber’s itch
Niet gevonden wat je zocht?
Heb je hier niet gevonden wat je zocht dan kun je hieronder een reactie plaatsen. Andere lezers kunnen daar dan op reageren. Zo kan een uitgebreide online discussie ontstaan. Kijk bijvoorbeeld eens op de webpagina over simvastatine. Om spam tegen te gaan worden reacties niet automatisch geplaatst. Het kan een aantal uren duren voordat de reactie op de website verschijnt.