Bijgewerkt op 31 juli 2023
Wat is een vossenlintworm?
Vossenlintworm is een worminfectie die voorkomt in Europa, vooral in Duitsland, Zwitserland, Noord-Italië, en Oost-Europa. Tegenwoordig komt de aandoening ook steeds vaker voor in Nederland, met name in Oost-Groningen en Limburg. De medische term voor vossenlintworm is Echinococcus locularis.
Hoe vaak komt het voor?
Infecties met vossenlintworm komen in Nederland niet vaak voor. Waarschijnlijk gaat het om enkele tot hooguit enkele tientallen gevallen per jaar. Omdat de vossenlintworm vooral buiten Nederland voorkomt wordt de aandoening ook wel bij mensen uit andere landen (die hier bijvoorbeeld op vakantie zijn) vastgesteld.
Wat is de oorzaak?
De vossenlintworm (Echinococcus locularis) is een kleine lintworm die voorkomt in de dunne darm van vossen. De vos is daarom ‘drager’ van deze parasiet.
De wormpjes zijn 2-6 mm lang. Besmetting vindt plaats doordat vossen of honden lintwormeitjes achterlaten op bosvruchten die vervolgens door knaagdieren, maar soms ook door de mens, gegeten worden. Infecties bij de mens vinden meestal plaats door consumptie van wilde bosvruchten (bramen, frambozen en bosbessen), zelf geplukte paddestoelen en/of fruit dat uit de boom is gevallen.
Bij mensen ontwikkelt zich, net zoals bij geïnfecteerde knaagdieren, een blaasworm in de lever. Soms ontwikkelt de blaasworm zich elders in het lichaam. Deze blaasworm blijft doorgroeien in het aangetaste orgaan en kan tot ernstige klachten leiden. De klachten kunnen soms pas vele jaren na de besmetting symptomen veroorzaken. De ziekte die dan ontstaat wordt alveolaire echinococcose genoemd.
Welke symptomen geeft het?
De volgende klachten kunnen voorkomen:
- buikpijn
- lusteloosheid
- gewichtsverlies
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Bij beeldvormend onderzoek van de buik worden soms uitgebreide afwijkingen gezien in de lever. Op de CT-scan hieronder van de bovenbuik van een 35-jarige vrouw met een vossenlintworminfectie zijn flinke afwijkingen in de lever zichtbaar.
Kun je het voorkomen?
Op grond van de huidige gegevens wordt het infectierisico zeer klein geacht. Desondanks is het raadzaam de volgende voorzorgsmaatregelen na te leven:
- bosvruchten (zoals bramen, frambozen en bosbessen), paddestoelen en groenten grondig wassen voor consumptie
- dode dieren niet of met handschoenen aanpakken
- handen grondig wassen na tuinieren koken
- bakken of invriezen van verse bosvruchten
- honden, die bij de jacht worden ingezet, na afloop afdouchen en jachthonden, zeker in Groningen en Zuid-Limburg, elke 4 weken ontwormen met een speciaal antiwormmiddel (Praziquantel) dat verkrijgbaar is bij de dierenarts.
Engelse vertaling
echinococcosis
Duitse vertaling
Fuchsbandwurm
Synoniemen
Andere namen voor vossenlintworm zijn alveolaire echinococcose, infectie met Echinococcus locularis, infectie met de vossenlintworm, vossenlintworminfectie, infectie met vossenlintworm, besmetting met vossenlintworm, besmetting met Echinococcuc multilocularis, en infectie met Echinococcuc multilocularis