Bijgewerkt op 19 april 2022 door Simpto.nl
Wat is een paraneoplastisch syndroom?
Een paraneoplastisch syndroom is een aandoening die voorkomt als bijverschijnsel bij kanker. Het wordt ook paraneoplastisch verschijnsel genoemd. Het kan om verschillende aandoeningen en ziekteverschijnselen gaan. Vaak is op het moment dat het paraneoplastische verschijnsel optreedt al bekend dat iemand kanker heeft. Soms zal het paraneoplastische syndroom het eerste verschijnsel zijn van de kwaadaardige ziekte. In dat geval weet men op dat moment dus nog niet dat men kanker heeft. Ook kan het een uiting zijn van het terugkeren van een kwaadaardige ziekte na een aanvankelijk succesvolle behandeling.
Wat is de oorzaak?
Paraneoplastische verschijnselen worden veroorzaakt door stofjes die in het lichaam worden uitgescheiden als gevolg van kanker. Het gaat om stofjes als hormonen en cytokines. Ze worden uitgescheiden door de tumorcellen. Ook is het mogelijk dat het verschijnsel wordt veroorzaakt door zogenaamde ‘paraneoplastische antistoffen’. Dat zijn antistoffen die worden aangemaakt door het afweersysteem als reactie op het kwaadaardige gezwel. Deze antitumorantilichamen zouden zich vervolgens ook kunnen richten tegen normaal weefsel, waardoor de paraneoplastische verschijnselen ontstaan.
Voorbeelden paraneoplastische syndromen
De volgende ziektebeelden en afwijkingen kunnen voorkomen als paraneoplastisch verschijnsel:
- acanthosis nigricans
- afwijkingen in het bloed:
- bloedarmoede
- granulocytose
- trombocytose
- stollingsstoornissen
- artritis
- Bazex-syndroom (acrokeratosis paraneoplastica)
- dermatomyositis
- encefalomyelitis
- erytrocytose
- hypercalciëmie
- hypertrofische osteoartropathie
- Lambert-Eaton myastheen syndroom
- motorische neuropathie
- nefrotisch syndroom
- paraneoplastische pemphigus
- Stauffer-syndroom
- subacute cerebellaire degeneratie (paraneoplastische cerebellopathie)
- syndroom van inadequate secretie van antidiuretisch hormoon (SIADH)
- ziekte van Cushing
- ziekte van Pierre-Marie-Bamberger
Engelse vertaling
paraneoplastic syndrome, paraneoplastic symptoms