Bijgewerkt op 17 januari 2023
Wat is osteomyelitis?
Osteomyelitis is een ontsteking van een bot of botweefsel. Een andere naam voor osteomyelitis is botontsteking. Als de ontsteking niet geneest maar langere tijd aanhoudt wordt gesproken van chronische osteomyelitis.
Een speciale vorm van osteomyelitis die vooral bij kinderen voorkomt is chronische recidiverende multifocale osteomyelitis (CRMO).
Waar zit het?
Osteomyelitis komt vooral voor in de lange pijpbeenderen (dijbeen, opperarmbeen, etc.) en de voet.
Wat is de oorzaak?
Osteomyelitis wordt meestal veroorzaakt door een infectie met bacteriën. In dat geval wordt gesproken van infectieuze osteomyelitis. Meestal gaat het om de bacterie Staphylococcus aureus. Die bacteriën kunnen van buiten het lichaam afkomstig zijn, bijvoorbeeld na een botbreuk waarbij het bot door de huid steekt of bij een verwonding waarbij van buiten het lichaam een voorwerp in een bot terechtkomt.
Welke symptomen geeft het?
Osteomyelitis kan de volgende symptomen geven:
- pijn op de plek van het ontstoken bot
- koorts
- vaak piekende koorts
- zich ziek voelen
- ontstaan van een fistel
- kan een onfrisse lucht verspreiden
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden vermoed op grond van de klachten, bloedonderzoek en beeldvormend onderzoek. De diagnose kan worden bevestigd door de bacterie die de aandoening veroorzaakt aan te tonen. Daarom zal ook vaak bloed worden gekweekt op bacterien.
Bloedonderzoek
In het bloed kunnen de zogenaamde ontstekingswaarden verhoogd zijn. Dat betekent een verhoogde bloedbezinkingssnelheid, een verhoogd CRP-gehalte en een toename van het aantal witte bloedcellen. Dit laatste wordt leukocytose genoemd.
Bloedkweek
Hiervoor wordt bloed afgenomen. Dit wordt vervolgens in een bacteriologisch of microbiologisch laboratorium ‘op kweek gezet’. Dat betekent dat het bloed wordt aangebracht op een zogenaamde voedingsbodem. Bij mensen met osteomyelitis zal een dergelijke bloedkweek vaak ‘positief’ zijn. Dat wil zeggen dat bacterien groeien op de voedingsbodem waarop het bloed is aangebracht. Er zijn methoden om vast te stellen om wat voor soort bacterie het gaat. Bij osteomyelitis wordt meestal de bacterie Staphylococcus aureus gevonden.
Wat is de behandeling?
De behandeling van osteomyelitis is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Meestal is sprake van een bacteriële infectie van het bot. In dat geval zal worden behandeld met antibiotica. Aangezien een antibioticum niet goed doordringt in het botweefsel zal vaak langer en met hogere doses worden behandeld dan gebruikelijk is bij behandeling van andere infecties. Vaak zal het antibioticum worden toegediend via een infuus.
Engelse vertaling
Synoniemen
Andere namen voor osteomyelitis zijn botontsteking, ontsteking van botweefsel, ontsteking in het skelet, ontstoken bot, infectie van het bot, bacteriële infectie van het bot en botinfectie.
Verder lezen / Referenties
- LH Soesman, J Felix, GM Peterson, BL Herpers, PA Vergroesen, MA van Houten, ‘Atypisch beloop van osteomyelitis door Staphylococcus aureus bij kinderen‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Klinische les’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 7 januari 2022; 166(1): pagina’s 20-25.