Syndroom van Dressler

Bijgewerkt op 18 juli 2023

Wat is het syndroom van Dressler?

Het syndroom van Dressler is een zeldzame aandoening waarbij het hartzakje (pericard) ontstoken raakt als reactie op een aandoening van het hart, bijvoorbeeld een hartaanval. De aandoening kan worden behandeld met medicijnen. Met de juiste behandeling duurt het enkele weken om te herstellen van deze aandoening.

De aandoening is genoemd naar de Joods-Amerikaanse cardioloog Dr William Dressler (1890-1969). Hij ontdekte de aandoening in 1956 en noemde het post-myocardial-infarction syndrome. Hij beschreef zijn bevindingen in een publicatie in 1959.

Hoe vaak komt het voor?

Het syndroom van Dressler is een zeldzame aandoening. Bij ons is niet precies bekend hoe vaak de aandoening voorkomt. Geschat wordt dat slechts 1 op de 1.000 mensen met een hartaanval dit syndroom krijgt. Dat zou betekenen dat in Nederland jaarlijks 30-40 mensen het Dressler-syndroom krijgt na een hartaanval. Het aantal gevallen door andere oorzaken is niet bekend.

Bij wie?

Het syndroom van Dressler kan bij iedereen voorkomen. Het lijkt echter relatief vaak voor te komen bij mensen in de leeftijdsgroep 20-50 jaar, en iets vaker bij mannen dan bij vrouwen.

Wat is de oorzaak?

Het syndroom van Dressler kan ontstaan als reactie op een beschadiging van het hart. Dat kan een hartaanval zijn, maar de aandoening kan ook ontstaan na een operatie aan het hart, een hartkatheterisatie, of implantatie van een pacemaker. Ook verwonding aan de borstkas kan leiden tot het Dressler syndroom.

De beschadiging van het hart en/of het hartzakje leidt tot een reactie van het afweersysteem (immuunsysteem). Dit leidt tot ontsteking van het hartzakje (pericarditis). Het ontstoken hartzakje wrijft tegen het hart. Ook kan vocht ophopen tussen de twee lagen van het hartzakje. Dit kan leiden tot druk op het hart. Hierdoor kunnen klachten optreden.

Meestal treden de klachten 1-6 weken na een hartaanval of ingreep aan het hart op, soms langer.

Welke symptomen geeft het?

De volgende klachten kunnen optreden:

• pijn in de borstkas
• moeheid
• zich niet lekker voelen
• kortademigheid
  • vooral bij plat liggen
• koorts
• snelle hartslag
• hartkloppingen
• zich zwak voelen
• pijn in de gewrichten
• verminderde eetlust

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De arts kan de diagnose vermoeden op grond van de klachten, de medische voorgeschiedenis, en de bevindingen bij lichamelijk onderzoek. Omdat de aandoening zelden voorkomt zullen artsen echter vaak niet meteen aan het Dressler-syndroom denken als verklaring van de klachten en afwijkingen. Aanvullend onderzoek, waaronder bloedonderzoek, ECG (elektrocardiografie) en beeldvormend onderzoek zijn nodig om de diagnose te bevestigen.

Lichamelijk onderzoek

De arts kan regelmatig met de stethoscoop een krassend geluid horen aan de borstkas over het hart. Dit heet pericardwrijven. Het wordt veroorzaakt doordat de ontstoken lagen van het hartzakje tegen elkaar aan schuren.

Bloedonderzoek

In het bloed kunnen de zogenaamde ontstekingsparameters verhoogd zijn. Dat betekent een verhoogd CRP gehalte en een verhoogde bloedbezinkingssnelheid.

Elektrocardiografie (ECG)

Op het ECG zijn vaak afwijkingen zichtbaar die passen bij een ontsteking van het hartzakje (pericarditis).

Beeldvormend onderzoek

Er zijn verschillende onderzoeken waarbij het hart in beeld kan worden gebracht. Op een rontgenfoto van de borstkas kan de omtrek van het hart vergroot zijn door ophoping van vocht in het hartzakje. Met echocardiografie kan de aanwezigheid en hoeveelheid vocht in het hartzakje worden bepaald. Ook kan worden gezien of ophoping van vocht in het hartzakje de bewegingen van het hart belemmert.

Ook kunnen CT-scan en MRI-scan worden gebruikt om de aandoening in beeld te brengen. Met deze onderzoeken kan de hoeveelheid vocht in het hartzakje worden geschat. Tevens kan de dikte van het hartzakje worden geschat, en in hoeverre de bewegingen van het hart worden belemmerd.

Pericardpunctie

Met een prik in de borstkas kan vocht uit het hartzakje (pericardvocht) worden afgenomen. Dit kan worden onderzocht in het laboratorium. Hierbij kunnen soms afwijkingen worden gevonden die aanwijzingen geven over de onderliggende oorzaak van de aandoening.

Wat is de behandeling?

Het Dressler-syndroom wordt behandeld door een cardioloog. De behandeling bestaat in eerste instantie uit geneesmiddelen. In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn.

Geneesmiddelen

Meestal worden ontstekingsremmende pijnstillers van het type NSAID voorgeschreven. Dat zijn geneesmiddelen als acetylsalicylzuur (aspirine), ibuprofen en naproxen. Aspirine wordt meestal voorgeschreven in hogere dosering. Dat wil zeggen 3-4x per dag 750-1000 mg. De dosering voor ibuprofen is meestal 3-4x per dag 600-800 mg. De dosering wordt langzaam afgebouwd. Vaak duurt het 4-6 weken voordat de klachten en afwijkingen volledig verdwenen zijn. Meestal is het niet nodig om voor deze behandeling opgenomen te blijven in het ziekenhuis.

Als NSAIDs niet of onvoldoende helpen worden andere geneesmiddelen voorgeschreven, waaronder colchicine of corticosteroïden, zoals prednison.

Continue taking the recommended doses of the medicines your healthcare provider prescribed for you. You should also have a follow-up appointment with a cardiologist.

Operatie

In sommige gevallen kan ophoping van veel vocht in het hartzakje ertoe leiden dat de druk in het hartzakje sterk toeneemt. Het hart kan dan niet meer goed bewegen. Dit kan leiden tot hartfalen. In dat geval zal er vaak voor worden gekozen om middels een sneetje in het hartzakje het pericardvocht af te laten vloeien via een catheter. Deze ingreep wordt pericardiocentese genoemd. Door de pericardiocentese neemt de druk op het hart af en kan het hart weer beter pompen.

Lees meer over deze ingreep op de webpagina over pericardiocentese.

Wat is het beloop?

Meestal is het syndroom van Dressler goed te behandelen. Met de juiste behandeling duurt het over het algemeen 2-4 weken om te herstellen. Bij ongeveer 10-15% van de mensen met deze aandoening kan de aandoening opnieuw optreden.

Soms kan het syndroom van Dressler leiden tot vervelende complicaties. Als de hoeveelheid vocht sterk toeneemt kan een zogenaamde harttamponade ontstaan. Hierbij neemt de druk in het hartzakje dusdanig toe dat de werking van het hart in gevaar komt. Door de hoge druk kan het hart zich niet meer goed vullen met bloed. Het gevolg is dat het hart onvoldoende bloed door het lichaam kan pompen. De bloeddruk daalt hierbij sterk. Dit kan levensbedreigend zijn.

Een andere complicatie die kan optreden is constrictieve pericarditis. Hierbij is sprake van verdikking en verhading van het hartzakje. Ook hierdoor neemt de druk op het hart toe waardoor deze niet meer goed in staat is bloed rond te pompen.

Synoniemen

Dressler syndroom

Engelse vertaling

Dressler’s Syndrome, post-myocardial infarction syndrome, post-cardiac injury syndrome, post-pericardiotomy syndrome

Verder lezen / Referenties

• W Dressler, ‘The post-myocardial-infarction syndrome: a report on forty-four cases‘, gepubliceerd in januari 1959 in Archives of Internal Medicine; 103(1): pagina’s 28–42.

Reacties van lotgenoten

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met het Dressler syndroom.

Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.