Bijgewerkt op 17 juni 2023 door Simpto.nl
Wat is een neurogene blaas?
Neurogene blaas is een aandoening waarbij de urineblaas door schade aan het zenuwstelsel leidt tot plasproblemen. Neurogene blaas kan niet worden genezen, maar wel worden behandeld.
De urineblaas is een hol orgaan onder in de buik. Het verzamelt urine die in de nieren wordt aangemaakt en via de urineleiders de blaas instroomt. Naast opslaan van urine zorgt het ook voor uitplassen van urine. Uitplassen gebeurt als de spieren van de wand van de blaas samentrekken en tegelijkertijd de blaashals ontspant. Bij neurogene blaas raakt de blaaswand overspannen (spastisch) of juist te ontspannen (hypotoon).
Hoe vaak komt het voor?
Bij ons zijn geen exacte cijfers bekend over het voorkomen van neurogene blaas.
Wat is de oorzaak?
Neurogene blaas komt vaak voor bij mensen met een aandoening van het ruggenmerg. Het gaat dan om aandoeningen als een dwarslesie of spina bifida. Ook mensen met multiple sclerose hebben vaak een neurogene blaas. Andere oorzaken van een neurogene blaas zijn aantasting van het zenuwstelsel door suikerziekte (diabetische neuropathie), de ziekte van Parkinson, en een beroerte.
In de tabel hieronder een overzicht van aangeboren en verworven oorzaken van neurogene blaas.
| AANDOENING | |
| AANGEBOREN | spina bifida (‘open ruggetje’) |
| sacrale agenese | |
| kinderverlamming | |
| VERWORVEN | beroerte |
| hersentumor | |
| multiple sclerose (MS) | |
| operatie aan hersenen of ruggenmerg | |
| verwonding aan hersenen of ruggenmerg | |
| ziekte van Parkinson |
Welke symptomen geeft het?
De volgende symptomen kunnen voorkomen bij mensen met een neurogene blaas:
- verlies van controle over het plassen
- slappe urinestraal
- vaak moeten plassen
- gevoel om meteen te moeten plassen (‘urgency’)
- plas niet op kunnen houden (urine-incontinentie)
- pijn bij het plassen
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Op grond van de klachten en de medische voorgeschiedenis kan de arts vermoeden dat er sprake is van een neurogene blaas. Om de diagnose te bevestigen, en om andere oorzaken van de klachten uit te sluiten, kunnen verschillende onderzoeken worden aangevraagd, waaronder:
- urodynamische onderzoek – hierbij wordt getest hoeveel vocht de blaas kan bevatten, wat de druk in de blaas is, hoe de urine stroomt en hoe goed de blaas zich leegt als ie vol is;
- cystoscopie – hiermee wordt via de plasbuis een dun slangetje opgevoerd naar de blaas; via het slangetje kan in de blaas worden gekeken of er afwijkingen zichtbaar zijn;
- echoscopie van blaas en overige urinewegen
- overig beeldvormend onderzoek – CT-scan, MRI-scan, röntgenonderzoek
Wat is de behandeling?
Er is geen behandeling waarmee een neurogene blaas kan worden genezen. Wel zijn er verschillende behandelingen beschikbaar om de symptomen te onderdrukken. Hieronder een overzicht van de verschillende behandelingsmogelijkheden:
- leefstijladviezen – denk hierbij aan het vermijden van voedingsmiddelen en dranken die de blaas kunnen irriteren, zoals bijvoorbeeld alcohol, koffie en prikwater;
- catheteriseren van de blaas – hierbij wordt een dunne flexibele slang via de plasbuis naar de blaas opgevoerd; de urine kan vervolgens via de catheter aflopen; bij zelfcatheterisatie wordt de catheter door de patient zelf ingebracht;
- verblijfscatheter – hierbij wordt een catheter voor langere tijd ingebracht via de plasbuis;
- suprapubische catheter – hierbij wordt een catheter voor langere tijd ingebracht door de blaas via de onderbuik aan te prikken;
- geneesmiddelen – verschillende medicijnen worden voorgeschreven bij een neurogene blaas, waaronder oxybutinine, tolterodine, mirabegron, en solifenacine;
- botuline-injecties – bij een overprikkelde blaas kan de behandelend arts botuline-injecties toedienen;
- blaasaugmentatie (augmentatie cystoplastiek) – dit is een operatie waarbij een deel van de dikke darm wordt weggenomen en vastgehecht aan de blaas; dit vermindert de druk in de blaas waarmee de blaascapaciteit toeneemt;
- aanleggen van een stoma – bij deze operatie wordt een deel van de dunne darm (het ileum) gebruikt om een opening naar buiten (urinestoma) aan te leggen; de urine wordt in een zak op de buik opgevangen;
- absorberende onderkleding – er zijn verschillende hulpmiddelen die urineverlies kunnen opvangen, waaronder luiers voor volwassenen.
Wat is het beloop?
Neurogene blaas is niet te genezen. Met de boven beschreven behandelingen kunnen de meeste klachten worden aangepakt. Wel is de kwaliteit van leven door de klachten verminderd. Ook kan de aandoening leiden tot complicaties, zoals terugkerende urineweginfecties, terugstromen van urine vanuit de blaas naar de urineleiders (vesico-ureterale reflex), aantasting van de nieren, en de vorming van nierstenen in de urinewegen.
Is het te voorkomen?
Het is niet mogelijk om een neurogene blaas te voorkomen.
Synoniemen
Engelse vertaling
neurogenic bladder, neurogenic bladder dysfunction