Bijgewerkt op 2 mei 2023 door Simpto.nl
Wat is een mononier?
Met mononier wordt bedoeld dat iemand maar één nier heeft, in plaats van twee. De ene nier wordt dan mononier genoemd. Ook als één van beide nieren onderontwikkeld is wordt wel gesproken van een mononier.
Hoe vaak komt het voor?
Jaarlijks worden in Nederland 50-75 kinderen geboren met maar één nier.
Wat is de oorzaak?
In de meeste gevallen wordt niet duidelijk waarom iemand geboren wordt met een mononier. Soms is er sprake van een foutje in het DNA. En soms is de mononier onderdeel van een syndroom. Dat is bijvoorbeeld het geval bij het zogenaamde ZTTK-syndroom.
Welke symptomen geeft het?
Het geboren worden met maar één gezonde nier hoeft niet altijd symptomen te geven. Mensen die een nier doneren leven immers ook gewoon verder. Toch kan het hebben van een mononier op den duur nierschade veroorzaken. Daar merk je in eerste instantie niet veel van. Als er niks aan gedaan wordt kan het echter op de langere termijn problemen geven.
Risicofactoren voor het ontstaan van nierschade in de mononier zijn een gering formaat van de mononier, overgewicht, en als er sprake is van een aangeboren afwijking van de mononier. Nierschade kan ertoe leiden dat de nier minder goed afvalstoffen uit het bloed kan filteren. Ook kan het leiden tot verlies van eiwitten via de urine (proteïnurie) en tot hoge bloeddruk (hypertensie).
Eiwitverlies in de urine en hoge bloeddruk geven vaak geen duidelijke klachten. Op den duur kunnen beiden echter wel tot gezondheidsproblemen leiden. Daarom zal de behandelend arts met enige regelmaat controleren of hiervan sprake is.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Vaak wordt al voor de geboorte vastgesteld dat het ongeboren kind maar één nier heeft. Dat gebeurt met een zwangerschapsecho (prenatale echoscopie). Op een echo in de 20ste week van de zwangerschap (20-wekenecho) is meestal goed zichtbaar of het ongeboren kind één of twee nieren heeft. Ook kan het zijn dat er één normale nier is en één onvolgroeide nier.
Wat is de behandeling?
Op zichzelf hoeft een mononier niet behandeld te worden. Wel zal met enige regelmaat gecontroleerd worden of de mononier nog goed werkt. Dit gebeurt meestal met echoscopie en bloedonderzoek.
Wel is het van belang om de kans op nierschade te verminderen door risicofactoren weg te nemen. Dat betekent dat eventueel aanwezig overgewicht zal moeten worden tegengegaan.
Engelse vertaling
solitary functioning kidney
Verder lezen / Referenties
- S Groen in ’t Woud, N Roeleveld, R Westland ea, ‘Uncovering risk factors for kidney injury in children with a solitary functioning kidney’, gepubliceerd in Kidney International van 2023; 103: pagina’s 156-165.
- S Groen in ’t Woud, R Westland, WFJ Feitz ea, ‘Clinical management of children with a congenital solitary functioning kidney: overview and recommendations‘, gepubliceerd in European Urology Open Science van 2021; 25: pagina’s 11-20.