Microscopische polyangiitis

Bijgewerkt op 18 december 2021

Wat is microscopische polyangiitis?

Microscopische polyangiitis – kortweg ‘MPA’ – is een aandoening waarbij bepaalde bloedvaatjes in het lichaam ontstoken raken. Dit kan tot allerlei verschillende klachten leiden. Bij ongeveer driekwart van de patiënten met deze ziekte zijn de bloedvaatjes in de nieren aangetast. Dit kan leiden tot slecht werkende nieren (nierfalen).

MPA is een vorm van vasculitis (vaatontsteking). De ziekte vertoont overeenkomsten met de ziekte van Wegener. Samen met de ziekte van Wegener wordt microscopische polyangiitis gegroepeerd als de zogenaamde ‘ANCA-geassocieerde vasculitiden’. Dat zijn ziekten waarbij – meestal kleine tot middelgrote – bloedvaatjes ontstoken zijn en waarbij zogenaamde ANCA-afweerstoffen in het bloed voorkomen.

Hoe vaak komt ‘t voor?

MPA is een zeldzame ziekte. Jaarlijks wordt de aandoening in Nederland bij 60-70 mensen vastgesteld.

Wat is de oorzaak?

MPA is een zogenaamde ‘auto-immuunziekte‘. Dat betekent dat bij deze ziekte het lichaam afweerstoffen aanmaakt tegen onderdelen van het eigen lichaam. Waarom dit gebeurt is niet helemaal duidelijk.

Welke symptomen en complicaties geeft ‘t?

De aandoening kan tot verschillende symptomen leiden. De meest voorkomende klachten zijn:

microscopische polyangiitis
rode vlekken op de voet

Complicaties zijn nadelige effecten van een ziekte of behandeling. Bij microscopische polyangiitis kunnen de volgende complicaties ontstaan:

  • Aantasting van de nieren door ontsteking van de bloedvaten van de nieren

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Omdat het een zeldzame ziekte is kan het enige tijd duren voordat de diagnose wordt gesteld. Als een arts denkt aan de mogelijkheid van MPA zal de diagnose worden onderbouwd met behulp van laboratoriumonderzoek en een biopsie van het aangetaste orgaan of weefsel.

Laboratoriumonderzoek

Bij onderzoek van het bloed zal de bloedbezinkingssnelheid (BSE) vaak verhoogd zijn. Hetzelfde geldt voor het CRP-gehalte in het bloed. Het hemoglobine (Hb) gehalte in het bloed kan verlaagd zijn. Bij onderzoek van de urine kunnen bloedcellen worden gevonden. Dit wordt ‘hematurie‘ genoemd. Ook kan er eiwit in de urine worden gevonden. Dit wordt ‘proteïnurie‘ genoemd. Bij ongeveer 90% van de mensen met MPA worden bepaalde antilichamen in het bloed aangetroffen. Het gaat hier om de zogenaamde ‘ANCA’. Dit staat voor ‘antineutrofiele cytoplasmatische antilichamen’.

Biopsie

Als de ziekte zich in een bepaald orgaan manifesteert kan een biopsie worden genomen. Hierbij wordt een stukje weefsel uit het betreffende orgaan verwijderd. Dit wordt door een patholoog-anatoom onder de microscoop bekeken. In het weefsel zijn ontstekingscellen in de wanden van de bloedvaten zichtbaar. Meestal gaat het om zogenaamde neutrofiele granulocyten. Dit beeld wordt ook wel leukocytoclastische vasculitis genoemd.

Wat is de behandeling?

Omdat het om een ziekte gaat waarbij het afweersysteem van het lichaam zich tegen bloedvaten in het eigen lichaam richt zullen vaak geneesmiddelen worden voorgeschreven die het afweersysteem onderdrukken. De meest voorgeschreven middelen zijn corticosteroïden – zoals prednison. Daarnaast worden ook andere middelen voorgeschreven die het afweersysteem onderdrukken, zoals azathioprine en cyclofosfamide.

Een nieuw middel tegen microscopische polyangiitis is rituximab. Op dit moment is rituximab in Nederland nog niet officieel geregistreerd voor de behandeling van MPA. In de Verenigde Staten wel.

Beloop en prognose

Microscopische polyangiitis kan nog niet worden genezen. De aandoening blijft dus altijd aanwezig, hoewel de klachten vaak goed onderdrukt kunnen worden met geneesmiddelen. Het is dus een chronische ziekte die af en toe kan opvlammen.

Engelse term

microscopic polyangiitis

ICD10-code

M31.7

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven