MALT-lymfoom

Bijgewerkt op 29 november 2022

Wat is een MALT-lymfoom?

Een MALT-lymfoom is een langzaam groeiende tumor van een onderdeel van het lymfatische systeem dat MALT wordt genoemd. MALT is een afkorting voor de Engelse term ‘Mucosa-Associated Lymphoid Tissue’. MALT bevindt zich op verschillende plekken in ons lichaam

MALT-lymfomen kunnen op verschillende plekken in het lichaam ontstaan. De meest voorkomende lokatie is de maag. Andere plaatsen waar deze tumor kan ontstaan zijn de darmen, de longen, de schildklier, de speekselklieren, de slokdarm en de huid. Soms wordt de aandoening op meerdere plekken in het lichaam gevonden.

Hoe vaak komt het voor?

MALT-lymfomen zijn zeldzaam. Jaarlijks wordt deze diagnose in Nederland bij 50-100 mensen gesteld.

Bij wie?

MALT-lymfomen kunnen bij iedereen voorkomen, maar ze ontstaan vooral bij mensen in de leeftijdsgroep van 50-70 jaar.

Het MALT-lymfoom van de maag komt vrijwel alleen voor bij mensen die een ontsteking van het maagslijmvlies hebben die wordt veroorzaakt door de bacterie Helicobacter Pylori.

Oorzaak MALT-lymfoom

MALT-lymfomen ontstaan doordat bepaalde cellen van ons afweersysteemlymfocyten genaamd – zich ongecontroleerd gaan vermenigvuldigen. Meestal gebeurt dit doordat een afwijking is ontstaan in het DNA van de lymfocyten. Waarom deze afwijking ontstaat is niet helemaal duidelijk. Bij MALT-lymfomen van de maag is de chronische ontsteking van het maagslijmvlies de reden dat de lymfocyten in de maag steeds worden geprikkeld om zich te vermenigvuldigen. Dat kan de kans op het ontstaan van lymfocyten met een genetische afwijking vergroten.

Symptomen MALT-lymfoom

De klachten zijn afhankelijk van de lokatie van het gezwel.

MALT-lymfoom van de maag

MALT-lymfomen in de maag geven niet altijd klachten. Soms worden ze bij toeval ontdekt. Als ze wel klachten veroorzaken kunnen de volgende symptomen optreden:

Voor een deel zijn dit klachten die door de onderliggende Helicobacter-infectie worden veroorzaakt.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Bij laboratoriumonderzoek worden niet altijd afwijkingen gevonden. Mensen met een MALT-lymfoom van de maag kunnen kleine beetjes bloed uit het maagslijmvlies verliezen. Hierdoor kan bloedarmoede (anemie) ontstaan. Dit is zichtbaar in het bloed doordat het hemoglobine-gehalte verlaagd is.

MALT-lymfomen van de maag komen bijna uitsluitend voor bij mensen bij wie het maagslijmvlies ontstoken is door de Helicobacter-bacterie. Daarom zal bij verdenking op een MALT-lymfoom ook een test worden gedaan om de Helicobacter-bacterie aan te tonen. Meestal gebeurt dit door onderzoek van de ontlasting.

Bij MALT-lymfomen van de maag worden bij onderzoek van de maag (gastroscopie) vaak afwijkingen van het maagslijmvlies gezien. Het komt ook voor dat een MALT-lymfoom van de maag bij toeval wordt ontdekt als om een andere reden een gastroscopie wordt gedaan.

De diagnose kan worden bevestigd door een stukje weefsel uit het lymfoom te nemen. Dit wordt een ‘biopsie’ genoemd. De patholoog-anatoom kan dit stukje weefsel vervolgens onder de microscoop bekijken en vaststellen dat er sprake is van een lymfoom. Soms is dat niet direct duidelijk en wordt verder onderzoek gedaan om te kijken of de lymfocyten bepaalde kenmerken op de celmembraan of in het DNA hebben. Het kan enkele weken duren voordat de uitslagen van dit soort testen bekend zijn.

Een computertomografie-scan (CT-scan) kan worden verricht om de uitgebreidheid van de tumor te bepalen. Soms wordt een beenmergpunctie gedaan om te kijken of het beenmerg ook is aangetast door de ziekte. Dit is bij ongeveer 10% van de mensen met een MALT-lymfoom in de maag het geval.

Behandeling MALT-lymfoom

MALT-lymfomen van de maag worden in eerste instantie behandeld door de bacterie die de onderliggende maagslijmvliesontsteking veroorzaakt de behandelen. Het is namelijk gebleken dat als de betreffende bacterie verdwijnt ook het lymfoom vaak zal verdwijnen. Dat betekent dat mensen met een MALT-lymfoom van de maag in eerste instantie een combinatie van antibiotica en een maagzuurremmend middel krijgen om de Helicobacter-bacterie uit te roeien. Bij ongeveer 75% van de patiënten zal de tumor hiermee al sterk afnemen of helemaal verdwijnen.

MALT-lymfomen zijn zeer gevoelig voor zowel bestraling (radiotherapie) als chemotherapie (antikankermiddelen). Als de tumor beperkt is tot één lokatie zal meestal worden gekozen voor bestraling. Als de tumor verspreid is over meerdere lokaties komt chemotherapie in aanmerking. Antikankermiddelen die worden gebruikt bij de behandeling van MALT-lymfomen zijn cyclofosfamide, fludarabine, cladribine en chloorambucil.

Beloop en prognose

MALT-lymfomen groeien over het algemeen langzaam. De overleving is daarom bij veel patiënten langer dan 10 jaar na het stellen van de diagnose.

Synoniemen

maltoom

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven