Maagabces

Bijgewerkt op 31 mei 2017

Wat is een maagabces?

Een maagabces – of ‘maagwandabces’ – is een zeldzame aandoening waarbij pus zich ophoopt in de wand van de maag. De aandoening wordt veroorzaakt door een infectie met bacteriën.

Wat is de oorzaak?

Een abces van de maag wordt veroorzaakt door een infectie met bacteriën. Er zijn verschillende soorten bacteriën die een maagabces kunnen veroorzaken. De meest voorkomende is de zogenaamde streptokok. Deze bacterie veroorzaakt ongeveer driekwart van alle maagabcessen.

Meestal zullen de bacteriën in de maagwand terechtkomen door een beschadiging in het maagslijmvlies. Een dergelijke beschadiging kan bijvoorbeeld ontstaan door een per ongeluk ingeslikt voorwerp (bijvoorbeeld graatje van vis, of een tandenstoker). Ook kan de beschadiging ontstaan tijdens een kijkonderzoek van de maag (gastroscopie), bijvoorbeeld na verwijdering van een poliep of het nemen van een biopsie. Het is niet altijd duidelijk wat de oorzaak van de beschadiging is geweest.

Hoe vaak komt het voor?

Maagabcessen komen zelden voor. Jaarlijks wordt de aandoening in Nederland bij hooguit enkele tientallen mensen vastgesteld. De aandoening komt vooral voor bij mensen boven de 40 jaar, en vaker bij mannen dan bij vrouwen.

Symptomen maagabces

Een abces van de maag kan verschillende symptomen veroorzaken, zoals:

  • Buikpijn, meestal pijn midden in de bovenbuik of pijn rechtsboven in de buik; soms straalt de pijn uit naar de rug;
  • Zich niet lekker voelen;
  • Koorts (soms);
  • Afvallen (soms).

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Het is lastig om de diagnose op grond van de klachten en het lichamelijk onderzoek te stellen. Meestal zal bloedonderzoek worden aangevraagd om een idee te krijgen van de mogelijke oorzaken en om andere oorzaken uit te sluiten. Uiteindelijk wordt de diagnose gesteld met behulp van beeldvormend onderzoek en/of kijkonderzoek van de maag (gastroscopie).

Bloedonderzoek

Bij bloedonderzoek zullen de ontstekingswaarden vaak verhoogd zijn. Dat betekent:

Beeldvormend onderzoek

De meest gangbare manier om de diagnose te stellen is met behulp van ‘endoscopische echografie’. Dat is een echo-onderzoek dat wordt verricht tijdens een kijkonderzoek van de maag, dus vanuit de maag.

maagabces - endoscopische echografie
Bron: Korean Society of Gastrointestinal Endoscopy

Op een CT-scan van de buik is een maagabces vaak zichtbaar als een zwelling. Vaak is de maagwand verdikt.

Kijkonderzoek maag (gastroscopie)

Tijdens een kijkonderzoek van de maag is het abces zichtbaar als een zwelling van de maagwand. Om onderscheid te maken tussen een abces en een tumor kan de arts eventueel in de zwelling prikken. Als er pus uit de zwelling komt is er sprake van een abces. Als er geen pus uitkomt kan het nog steeds een abces zijn, maar ook een gezwel.

Als er pus uit de zwelling komt kan dit worden opgevangen. De opgevangen pus kan worden gekweekt om erachter te komen welke bacteriën het abces veroorzaken. Dat kan van belang zijn voor het kiezen van de juiste antibiotica voor behandeling van het abces.

Wat is de behandeling?

Een maagabces wordt behandeld door het abces te ontlasten. Dat gebeurt tijdens een kijkonderzoek van de maag. De arts kan dan een sneetje maken in de maagwand ter hoogte van het abces. De pus kan dan afvloeien. Dit wordt ‘drainage’ genoemd. Omdat dat gebeurt tijdens een kijkonderzoek wordt wel gesproken van ‘endoscopische drainage’. Vaak gebeurt dit terwijl met echo-onderzoek wordt gekeken waar het abces zich precies bevindt. In dat geval wordt gesproken van ‘endoscopische echogeleide drainage’. Om te voorkomen dat het abces snel weer dichtgroeit kan een slangetje worden achtergelaten in de abcesholte. Dit wordt een ‘drain’ genoemd.

Als tijdens het kijkonderzoek een vreemd voorwerp in de maagwand wordt gevonden zal dit worden verwijderd. De kans bestaat anders dat zich opnieuw een abces zal vormen.

Naast drainage van het abces worden meestal ook antibiotica gegeven. Vaak worden de antibiotica in het ziekenhuis via een infuus direct in het bloed toegediend. Bij ontslag uit het ziekenhuis kan worden overgegaan op antibiotica in tabletten of capsules.

Meestal zal enige tijd later opnieuw een kijkonderzoek van de maag worden gedaan om te controleren of het abces goed is genezen.

Beloop en prognose

Een maagabces is een ernstige aandoening die kan leiden tot bloedvergiftiging (sepsis). Daarom is het van belang om de diagnose snel te stellen en snel te behandelen.

Verder lezen / Referenties

  • SJG Leeuwerke ea, ‘Epigastrische pijn door een maagwandabces’, gepubliceerd in de rubriek ‘Casuïstiek’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 27 mei 2017; 161(21): D832.
  • WC Marcos ea, ‘Gastric wall abscess – an uncommon condition treated by an alternative form’, gepbuliceerd in Clinics 2010; 65(8): pagina’s 819-821.
  • Wang Guk Oh ea, ‘Intramural Gastric Abscess Caused by a Toothpick Presenting as a Subepithelial Tumor’, gepubliceerd in de rubriek ‘Case Report’ van Clinical Endoscopy 2014; 47(3): pagina’s 254-257.

Engelse vertaling

stomach abscess, gastric abscess, gastric wall abscess, gastric intramural abscess

Synoniemen voor maagabces zijn abces van de maag, maagwandabces, abces maag, maagabcessen


Gepubliceerd door: Simpto.nl
Publicatiedatum: 31 mei 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt: 31 mei 2017

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven