Bijgewerkt op 3 april 2023
Wat is een lymfoom van de prostaat?
Een lymfoom van de prostaat is een zeldzaam kwaadaardig gezwel van de prostaat. Het bestaat uit lymfeklierweefsel. De aandoening kan leiden tot klachten van een vergrote prostaat. De behandeling kan bestaan uit chemotherapie, bestraling, operatie of een combinatie hiervan.
Dit artikel gaat over oorzaak, symptomen, diagnose en behandeling van prostaatlymfoom.
Hoe vaak komt het voor?
Het lymfoom van de prostaat is een zeer zeldzame vorm van kanker. Minder dan 0,1% van alle gevallen van prostaatkanker betreft een prostaatlymfoom. Dat betekent dat de aandoening jaarlijks in Nederland bij slechts enkele mannen wordt vastgesteld. De meeste mannen zijn 55-75 jaar oud als de aandoening wordt vastgesteld.
Welke symptomen zijn er?
De symptomen die voorkomen zijn vergelijkbaar met die van goedaardige prostaatvergroting of prostaatkanker. De volgende klachten kunnen voorkomen:
- zwakke urinestraal bij het plassen
- nadruppelen na het plassen
- vaak kleine beetjes plassen
- aandrang voelen om te plassen
- niet alles uit kunnen plassen
- bloed bij de urine
- roze urine of rode urine
Als er sprake is van uitzaaiing kunnen ook klachten als koorts en nachtzweten optreden.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld op grond van de klachten, bevindingen bij lichamelijk onderzoek, uitslagen van laboratoriumonderzoek en weefselonderzoek.
Lichamelijk onderzoek
Bij inwendig onderzoek (rectaal toucher) wordt meestal een vergrote prostaat gevoeld.
Laboratoriumonderzoek
Bij bloedonderzoek is het prostaat-specifiek antigeen (PSA) vaak verhoogd. Bij urineonderzoek wordt soms hematurie (bloed in de urine) gevonden.
Weefselonderzoek
De kan worden bevestigd met behulp van weefselonderzoek. In eerste instantie zal een prostaatbiopsie worden verricht. Daarbij wordt een stukje weefsel uit de prostaat verwijderd. Dit wordt door een patholoog onder de microscoop bekeken. In het stukje weefsel kunnen afwijkende cellen worden gezien. Dit is echter niet altijd het geval. Het kan daarom ook voorkomen dat de diagnose pas wordt gesteld nadat de prostaat is verwijderd. Als de verwijderde prostaat door de patholoog onder de microscoop wordt onderzocht worden daarin de afwijkende cellen gevonden.
Wat is de behandeling?
Omdat de aandoening zo zeldzaam is is er geen standaardprotocol voor de behandeling. De behandeling kan bestaan uit chemotherapie, radiotherapie en/of operatie. Per patiënt zal worden beoordeeld welke behandeling, of combinatie van behandelingen, het meest geschikt is. In geval van operatie wordt de gehele prostaat verwijderd. Dit kan met een operatie via de plasbuis. Dit wordt transurethrale prostaatresectie (TUR-P) genoemd. Ook kan het via een buikoperatie. Dit wordt prostatectomie genoemd.
Synoniemen
Andere namen voor lymfoom van de prostaat zijn lymfeklierkanker van de prostaat, lymfeklierkanker prostaat, maligne lymfoom van de prostaat, en prostaatlymfoom.
Engelse vertaling
lymphoma of the prostate, prostate lymphoma, primary lymphoma of the prostate
Verder lezen / Referenties
- AS Figdor en PM Groenendijk, ‘Primair lymfoom van de prostaat’, gepubliceerd in het Tijdschrift voor Urologie van juni 2012; 2(4): pagina’s 105-106.