Bijgewerkt op 12 april 2023
Wat is acute bronchitis?
Acute bronchitis is een zeer vaak voorkomende ontsteking van de luchtwegen in de longen die van de luchtpijp zijn afgesplitst (de bronchiën).
Wat is de oorzaak?
In meer dan 90% van de gevallen wordt acute bronchitis veroorzaakt door een infectie met een virus. Dezelfde virussen die verkoudheid veroorzaken kunnen ook acute bronchitis geven. Acute bronchitis wordt meestal opgelopen door het inademen van virussen die in de lucht zitten, bijvoorbeeld van iemand die verkouden is en hoest. Net als bij verkoudheid wordt meestal geen moeite gedaan om te onderzoeken welk type virus de infectie veroorzaakt. Dit heeft namelijk geen gevolgen voor het verdere beloop en de behandeling. Daarnaast kan acute bronchitis worden veroorzaakt door een infectie met Mycoplasma pneumoniae of Chlamydia pneumoniae. Bronchitis kan ook veroorzaakt worden door schadelijke stoffen die worden ingeademd, bijvoorbeeld sigarettenrook of bepaalde chemische stoffen.
De infectie of schadelijke stoffen veroorzaken een ontsteking van de bronchiën. Dat leidt tot verdikking van de slijmlaag aan de binnenkant van de bronchiën. Verdikking van deze slijmlaag is de oorzaak van de vernauwing van de bronchiën en daarmee ook van de kortademigheid en/of de piepende ademhaling.
Welke symptomen geeft het?
Een acute bronchitis ontstaat vaak na een verkoudheid of een keelontsteking. De symptomen van verkoudheid (verstopte neus, loopneus) of keelontsteking (bijv. keelpijn) gaan dus vaak vooraf aan de symptomen van de bronchitis. Mensen met acute bronchitis kunnen de volgende klachten hebben:
- hoesten, vaak met het opgeven van slijm
- als de ontsteking van de bronchiën wordt veroorzaakt door bacteriën is het slijm vaak groen-geel van kleur
- duurt meestal 1-2 weken; sommigen blijven hoesten terwijl de bronchitis zelf al over is
- soms vooral ‘s nachts
- soms piepende ademhaling
- soms kortademigheid
- vooral bij inspanning
- soms koorts of een verhoogde lichaamstemperatuur
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Er zijn geen testen die aangeven of iemand wel of niet acute bronchitis heeft. De arts kan wel op grond van de klachten en lichamelijk onderzoek met redelijke zekerheid de diagnose stellen. Soms zal de arts nog aanvullende onderzoeken laten verrichten om andere aandoeningen uit te sluiten.
Lichamelijk onderzoek
Met de stethoscoop kan de arts bepaalde afwijkingen aan de longen horen die bij acute bronchitis passen.
Longfunctieonderzoek
Bij longfunctieonderzoek is de zogenaamde FEV1 vaak verminderd.
Röntgenonderzoek
De arts kan besluiten om een röntgenfoto van de borstkas te laten maken. Dit wordt gedaan om een longontsteking uit te sluiten. De bronchitis zelf geeft vaak geen duidelijke afwijkingen op de röntgenfoto.
Bacteriologisch/virologisch onderzoek
Met behulp van bepaalde testen kan worden bepaald welke micro-organismen in opgehoest slijm verantwoordelijk zouden kunnen zijn voor de acute bronchitis. Meestal worden deze testen achterwege gelaten omdat ze lastig en duur zijn en voor de verdere behandeling weinig gevolgen hebben.
Wat is de behandeling?
Acute bronchitis wordt meestal door de huisarts behandeld. De aandoening gaat meestal vanzelf binnen 1-2 weken weer over. In geval van hardnekkige bronchitis kan de arts antibiotica voorschrijven. Stoppen met roken is van belang om een nieuwe bronchitis te voorkomen.
Wat is het beloop?
Acute bronchitis gaat meestal vanzelf binnen 10 dagen weer over. Het hoesten kan echter langer aanhouden. Soms kan de aandoening chronisch worden. Dat wil zeggen dat de symptomen nooit helemaal weggaan of dat de aandoening regelmatig terugkomt. Dan wordt gesproken van chronische bronchitis. Ook kan in sommige gevallen de infectie uitbreiden naar de longen. Dan ontstaat een longontsteking (pneumonie).
Engelse vertaling
Wanneer naar de huisarts?
Het is niet altijd nodig om voor een acute bronchitis naar de huisarts te gaan. De klachten van acute bronchitis kunnen ook optreden bij een longontsteking. Bij hoge koorts en algemeen ziek zijn is het verstandig uw arts te raadplegen. Ook als u bloed ophoest moet u uw arts raadplegen.