Bijgewerkt op 30 november 2022
Wat is longkanker?
Vaak voorkomende, ernstige ziekte van de longen die meestal wordt veroorzaakt door roken. Bij longkanker is sprake van kwaadaardig groeiende cellen. Dat betekent dat deze cellen de neiging hebben om ongebreideld te groeien. Daarmee kunnen ze omliggende weefsels beschadigen. Ook kunnen longkankercellen via het bloed worden versleept naar andere delen van het lichaam. Daar kunnen ze dan opnieuw uitgroeien tot kankergezwellen. Dit worden ‘uitzaaiingen’ genoemd.
De medische term voor longkanker is ‘longcarcinoom’ of ‘bronchuscarcinoom’.
Twee verschillende vormen
Er wordt onderscheid gemaakt tussen kleincellig longcarcinoom en niet-kleincellig longcarcinoom.
Hoe vaak komt het voor? Bij wie?
Longkanker is een veel voorkomende vorm van kanker. Jaarlijks krijgen zo’n 12 duizend mensen in Nederland longkanker. De meeste van hen zijn ouder dan 50 jaar.
In het verleden kwam longkanker vooral voor bij mannen. Sinds 1985 neemt het voorkomen van longkanker bij mannen echter af. Bij vrouwen komt longkanker steeds vaker voor. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de veranderingen in het rookgedrag. In 1960 rookte nog ruim negentig procent van de mannen. Nu is dat minder dan 30 procent.
Welke symptomen geeft het?
De volgende klachten kunnen voorkomen:
- prikkelhoest
- ophoesten van bloed
- kortademigheid
- pijn in de borst
- fluitend geluid bij ademen
- afvallen
De klachten die optreden bij longkanker hangen onder andere af van de plaats van de aandoening in de longen.
Wat is de oorzaak?
Roken is de belangrijkste oorzaak van longkanker. Hoewel roken de belangrijkste risicofactor is voor het krijgen van longkanker heeft 15% van de mensen met longkanker nooit gerookt. Ook passief roken (‘meeroken’) kan bijdragen aan het ontstaan van longkanker.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden gesteld op grond van de klachten, bevindingen bij lichamelijk onderzoek en resultaten van aanvullend onderzoek, zoals beeldvormend onderzoek en bronchoscopie.
Lichamelijk onderzoek
Bij onderzoek van de longen kunnen vaak afwijkingen worden gevonden.
Röntgenonderzoek
Op een röntgenfoto van de borstkas is in de longen meestal een afwijking zichtbaar.
CT-scan
Op een CT-scan van de longen is de longkanker meestal goed zichtbaar.
Bronchoscopie met biopsie
Dit onderzoek wordt uitgevoerd door een longarts. Bij een bronchoscopie wordt een slangetje via de keel in de luchtwegen gebracht. Op die manier kan in de bronchiën worden gekeken. Als het gezwel in de bronchiën zichtbaar is kan de longarts een stukje weefsel uit het gezwel wegnemen. Dit kan vervolgens door een patholoog-anatoom onder de microscoop worden bekeken. Als kwaadaardige cellen worden gezien is de diagnose rond.
Punctie
Bij dieper gelegen tumoren kan het nodig zijn om een puntie te verrichten; hierbij wordt met een lange naald door de borstwand in de longen geprikt; door de naald worden cellen opgezogen die door de patholoog-anatoom onder de microscoop worden bekeken. Als daarbij kwaadaardige cellen worden gevonden is de diagnose rond.
Operatie met biopsie
Soms is het niet mogelijk om via een bronchoscopie of punctie weefsel af te nemen uit de tumor; in die gevallen kan het nodig zijn om een operatie te verrichten.
Wat is de behandeling?
Mensen met longkanker worden meestal behandeld door een longarts. De behandeling kan bestaan uit chemotherapie, bestraling en/of een operatie. Welke behandeling wordt gekozen hangt af van de mate waarin de longkanker is uitgebreid.
Beloop en prognose
Longkanker is een zeer ernstige aandoening met een slechte prognose. De levensverwachting is afhankelijk van (1) het type longkanker en (2) van het stadium waarin de ziekte zich bevindt op het moment dat de diagnose wordt gesteld.
De prognose van mensen met kleincellig longkanker is iets beter dan die van mensen met niet-kleincellig longkanker. Hoe eerder de diagnose wordt gesteld, hoe sneller kan worden behandeld, en hoe beter de prognose.
Engelse vertaling
lung cancer, pulmonary cancer, pulmonary carcinoma, bronchial carcinoma
Duitse vertaling
Lungenkrebs
Synoniemen
Andere namen voor longkanker zijn longcarcinoom, bronchuscarcinoom, en kwaadaardige longtumor.