Bijgewerkt op 16 oktober 2022
Wat is een longabces?
Een longabces is een met pus gevulde holte in de longen. Het wordt meestal veroorzaakt door een infectie met een bacterie of een schimmel. De medische naam voor een abces in de long is pulmonaal abces.
Dit artikel gaat over het voorkomen, de oorzaken, de klachten, de diagnostiek en de behandeling van het longabces.
Hoe vaak komt het voor?
Longabcessen komen niet zo vaak voor. Geschat wordt dat jaarlijks bij zo’n 1.250 mensen in Nederland een abces in de longen wordt vastgesteld.
Wie krijgt het?
In principe kan iedereen een longabces krijgen. De kans om de aandoening te krijgen is verhoogd bij mensen die zichzelf – en dan vooral ook hun gebit – verwaarlozen (zwervers, alcoholisten), en bij mensen met een tumor in de longen.
Mensen met bepaalde longziekten, zoals bijvoorbeeld de ziekte van Wegener, hebben ook een verhoogde kans op het krijgen van een abces in de longen.
Welke oorzaken zijn er?
Een abces in de longen wordt meestal veroorzaakt door een bacterie of een schimmel. Er zijn verschillende bacteriën die een longabces kunnen veroorzaken.
Bacterien
Bacteriën die longabcessen veroorzaken komen regelmatig vanuit de mond in de longen. Daarom hebben mensen met een slecht verzorgd gebit een grotere kans op het krijgen van een longabces. De bacteriën in de mond worden ingeademend en nestelen zich in de longen. Daar kunnen ze zich vermenigvuldigen en ter plekke een infectie veroorzaken. Ook kunnen de bacteriën in de longen komen door verslikken.
Schimmels
Een longabces kan ook worden veroorzaakt door een schimmel. Wanneer deze schimmel, Aspergillus fumigatus genaamd, de oorzaak is wordt wel gesproken over een aspergilloom.
Welke symptomen geeft het?
De volgende symptomen kunnen voorkomen:
- koorts – 91%
- moeheid – 52%
- ophoesten van stinkend slijm – 43%
- hoesten – 42%
- nachtzweten – 38%
- piekende koorts – 37%
- afvallen – 32%
- geen trek in eten – 32%
- veel zweten – 32%
- teruggetrokken tandvlees – 32%
- zich niet lekker voelen (malaise) – 31%
- uit de mond stinken – 29%
- aanhoudend hoesten – 25%
- ophoesten van slijm – 23%
- snelle hartslag – 22%
- lusteloos – 22%
- ophoesten van geel-groen slijm – 20%
- bloed ophoesten – 18%
- snel ademen – 17%
- pijn in de borstkas – 17%
- snelle hartslag – 15%
- kortademigheid – 15%
- koude rillingen – 12%
- zich vaak verslikken – 10%
- pijn aan het schouderblad – 9%
- blauwpaarse lippen – 5%
- blauwpaarse tong – 5%
- overlijden – 5%
- pijn in de rug – 5%
- moeite met slikken – 4%
- sufheid – 2%
- bolle nagels – 2%
- verbreding van de vingertoppen – 2%
- piepende ademhaling – 2%
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Bij lichamelijk onderzoek kan de arts soms afwijkingen vinden. Het gaat dan om een demping bij het bekloppen van de borstkas of afwijkende geluiden bij het luisteren met de stetoscoop. Er zijn echter lang niet altijd afwijkingen te vinden. En de afwijkingen die worden gevonden kunnen vaak ook bij andere longziekten passen. Daarom is het van belang om aanvullend onderzoek te doen om de diagnose te stellen.
Laboratoriumonderzoek
Bij bloedonderzoek is er vaak bloedarmoede. Ook is de bloedbezinkingssnelheid regelmatig verhoogd, evenals het aantal witte bloedcellen. Dit laatste wordt ‘leukocytose‘ genoemd.
Beeldvormend onderzoek
Op een röntgenfoto van de longen is het abces zichtbaar als een afwijking waarin regelmatig lucht en/of een vochtspiegel zichtbaar is.
De afwijking is eveneens goed zichtbaar op een CT-scan van de borstkas.
Wat is de behandeling?
Behandeling kan bestaan uit geneesmiddelen (antibiotica) en/of drainage van het abces.
Antibiotica zijn geneesmiddelen tegen infecties die door bacteriën worden veroorzaakt. Voor de behandeling van longabcessen wordt vooral het antibioticum clindamycine gebruikt.
Drainage van het abces betekent ontlasten van het abces door een gaatje te maken in de wand van het abces waardoor de pus uit het abces kan wegvloeien. Drainage kan gebeuren via een kijkbuis die via de mond wordt ingebracht in de luchtwegen. Als dat niet lukt kan het in sommige gevallen noodzakelijk zijn het abces via een operatie in z’n geheel te verwijderen.
Synoniemen
Andere namen voor longabces zijn abces in de longen en pulmonaal abces.