Bijgewerkt op 14 november 2023
Wat is een Lipschütz-ulcus?
Een Lipschütz-ulcus is een zeldzame aandoening waarbij een of meer zweertjes aan het slijmvlies van vulva en/of vagina ontstaan. Medische termen voor deze aandoening zijn acute genitale ulceratie, ulcus vulvae acutum, en acute vulvaire ulcera.
Het Lipschütz-ulcus is genoemd naar de Oostenrijke dermatoloog en microbioloog Dr Benjamin Lipschütz (1878-1931). Hij beschreef de aandoening in 1913 als eerste.
Wat is de oorzaak?
Het is niet goed bekend wat de oorzaak is van het ontstaan van deze aandoening. Wel lijkt er een verband te bestaan met het doormaken van een infectie met het cytomegalovirus en een infectie met het epstein-barrvirus. Ook is de aandoening beschreven bij vrouwen met COVID-19.
Hoe vaak komt het voor?
Lipschütz-ulcera komen niet vaak voor. Bij ons zijn geen exacte cijfers bekend over de incidentie (aantal nieuwe gevallen per jaar) van deze aandoening. De aandoening kan op elke leeftijd voorkomen maar komt vooral voor bij meisjes / vrouwen in de leeftijdsgroep van 10-25 jaar.
Welke symptomen geeft het?
Vrouwen met een Lipschütz-ulcus kunnen de volgende klachten hebben:
- één of meer wondjes aan het slijmvlies van de vulva, kleine schaamlippen en/of het begin van de vagina
- wondjes zijn pijnlijk
- wondjes hebben vaak een ‘krater’ (uitholling)
- wondjes zijn vaak wittig of witgrijs van kleur
- pijn aan de vagina bij zitten en/of plassen
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld op grond van de klachten en ziekteverschijnselen en door andere oorzaken van zweren aan de geslachtsorganen uit te sluiten. Dat betekent vaak dat getest zal worden op seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s), zoals syfilis en genitale herpes, en op schimmelinfecties van de vagina.
Wat is de behandeling?
De aandoening gaat na verloop van weken, soms maanden, vanzelf over.
Synoniemen
acute genitale ulceratie, Lipschütz-zweer, ulcus vulvae acutum
Engelse vertaling
acute genital ulceration, Lipschütz ulcer, Lipschütz acute genital ulcer, acute vulvar ulcer
Verder lezen / Referenties
- B Lipschütz, ‘Über eine eigenartige Geschwürsform des weiblichen Genitales (Ulcus vulvae acutum)’, gepubliceerd in Arch Dermatol Res van oktober 1912; 114(1): pagina’s 363–396.
- A Honig, ‘Een vrouw met pijnlijke vaginale wondjes‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Gezien’ van Medisch Contact van 5 augustus 2022; 31-32: pagina 22.
- MHD van Bommel, RJP Rijnders, ‘Acute vulvaire ulcera bij een jonge vrouw‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Casuistiek’ van het Nederlads Tijdschrift voor Geneeskunde van 2019; 163: D3814.
- LAJ Kusters, MAJM van Erp, EAEM Reynaers, ‘Acute vulvaire pijn na covid-19‘, gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 21 september 2023; 167(38): pagina 29.