Bijgewerkt op 26 februari 2024 door Simpto.nl
Wat is leververvetting?
Leververvetting – ook ‘steatose’ genoemd – is de ophoping van vet in de cellen van de lever. Een andere naam voor deze aandoening is vetlever. De medische term voor leververvetting is steatosis hepatis. Een gezonde lever bevat nauwelijks vet. Als het gewicht van de lever voor meer dan 5% uit vet bestaat wordt gesproken van steatose, leververvetting of vetlever. Dit artikel gaat over oorzaak, symptomen, diagnostiek en behandeling van leververvetting.
Wat is de oorzaak?
Leververvetting kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaken zijn vetzucht (obesitas), overmatig alcoholgebruik en diabetes (suikerziekte).
Vaak wordt op grond van de oorzaak onderscheid gemaakt tussen:
- alcoholische vetlever (alcoholische steatose) – veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik
- niet-alcoholische vetlever (niet-alcoholische steatose) – veroorzaakt door andere aandoeningen, zoals suikerziektee en vetzucht
Een zeldzame vorm van leververvetting komt voor tijdens de zwangerschap: zwangerschapssteatose. Soms wordt vervetting van de lever veroorzaakt door andere ziekten of door gebruik van geneesmiddelen. Bij sommige mensen wordt nooit een onderliggende oorzaak gevonden. In dat geval wordt wel gesproken van cryptogene leververvetting.
Risicofactoren
Risicofactoren voor het ontstaan van vervetting van de lever zijn:
- overmatig alcoholgebruik / alcoholverslaving
- metabool syndroom (insulineresistentie, hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol gehalte in het bloed, verhoogd triglyceride gehalte in het bloed)
- type 2 diabetes
- overgewicht / obesitas
- polycysteus ovarium syndroom (PCOS)
- obstructief slaapapneu syndroom (OSAS)
- hypothyreoïdie (traag werkende schildklier)
- hypopituïtarisme (slecht werkende hypofyse)
- hypogonadisme (verminderde uitscheiding van geslachtshormonen)
- gebruik van bepaalde medicijnen, zoals bijvoorbeeld:
- amiodaron (merknaam: Cordarone)
- diltiazem
- tamoxifen (merknaam: Nolvadex)
- corticosteroïden
bron: Cleveland Clinic
Hoe vaak komt het voor?
Leververvetting is een veel voorkomende aandoening. Exacte cijfers ontbreken maar geschat wordt dat enkele honderdduizenden mensen in Nederland ermee te maken hebben.
Welke symptomen geeft het?
Leververvetting geeft vaak geen klachten. Soms is er sprake van pijn of een vol gevoel rechtsboven in de buik. Dat is de plaats waar de lever zit. Ook kan sprake zijn van vermoeidheid en een gevoel van zwakte. Verder kan de aandoening leiden tot een ontsteking van de lever (hepatitis). In een later stadium kan levercirrose ontstaan. Dat kan leiden tot klachten als afvallen, geelzucht, verminderde eetlust, en oedeem (zwellingen). Ook is er een verhoogd risico op het krijgen van leverkanker.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden vermoed als risicofactoren aanwezig zijn en afwijkingen in het bloed worden gevonden. Om de diagnose te stellen wordt beeldvormend onderzoek gedaan, en eventueel ook een leverbiopsie.
Beeldvormend onderzoek
Er zijn verschillende onderzoeken die kunnen worden gedaan om een verhoogd vetgehalte van de lever te bepalen. De aandoening kan worden vastgesteld met echoscopie, CT-scan en/of MRI-scan van de lever.
Hieronder is op een CT-scan van de buik van een 30-jarige vrouw met alcoholverslaving vervetting van de lever zichtbaar.
Leverbiopsie
Hierbij wordt een stukje weefsel uit de lever verwijderd. Dit wordt vervolgens door een patholoog onder de microscoop bekeken. Daarbij is de ophoping van vet in de levercellen zichtbaar.
Wat is de behandeling?
Er bestaat geen geneesmiddel waarmee leververvetting kan worden genezen. Het is daarom van belang om de oorzaak van het ontstaan van de aandoening weg te nemen. Dat betekent meestal aanpassen van de leefstijl. Dus in het geval van vetzucht moet de patiënt afvallen. In het geval van alcoholverslaving moet het gebruik van alcoholische drank worden gestopt. Ook kunnen geneesmiddelen worden voorgeschreven.
Met aanpassingen van leefstijl en eventueel gebruik van geneesmiddelen is het mogelijk om leververvetting te voorkomen of zelfs tegen te gaan.
Dieet
Bij mensen met overgewicht is het van belang om af te vallen. Vaak geadviseerd om minder suiker te gebruiken, meer groente en fruit, en minder ‘slechte vetten’. Verder worden noten, zaden, granen, vis en kip aanbevolen. Rood vlees en frisdrank met veel suiker moet worden vermeden.
Wat is het beloop?
Zonder behandeling kan leververvetting leiden tot ontsteking van de lever (hepatitis), verbindweefseling van de lever (leverfibrose), levercirrose en leverfalen. Ook is er een verhoogd risico op het krijgen van leverkanker en sommige andere vormen van kanker.
Engelse vertaling
steatotic liver diseasen fatty liver disease, hepatic steatosis
Synoniemen
Andere namen voor leververvetting zijn vetlever, steatose, steatosis, steatosis hepatis, vette lever, vervette lever en vetleverziekte.