Mazelen

Bijgewerkt op 20 februari 2024

Wat is mazelen?

Mazelen is een infectie die wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Vroeger kwam mazelen vaak voor. Tegenwoordig worden de meeste kinderen al op jonge leeftijd ingeënt tegen mazelen. Af en toe steekt de ziekte de kop weer op. Er ontstaat dan een mazelenepidemie. Bij een epidemie gaat het vaak om kinderen die nooit zijn ingeënt tegen de ziekte.

Welke symptomen geeft het?

De volgende klachten kunnen optreden:

• begint meestal met koorts
• ziek zijn
  • vooral bij zuigelingen en ouderen die mazelen krijgen
• neusverkoudheid
• droge hoest
• rode ogen
  • vaak met lichtschuwheid
• rood omrande witte stippen in de mondholte
• huiduitslag
  • begint meestal achter de oren
  • verspreid vervolgens over het hele lichaam

Wat is de oorzaak?

Mazelen wordt veroorzaakt door besmetting met het mazelenvirus.

Wanneer ben je besmettelijk?

Men is besmettelijk voor de omgeving van één tot twee dagen vóór het ontstaan van de klachten tot vier dagen na het begin van de huiduitslag.

Wat is het beloop?

Gemiddeld duurt het ongeveer tien dagen vanaf het moment van besmetting totdat de ziekteverschijnselen ontstaan. Dan begint de koorts, vervolgens kunnen andere klachten ontstaan en kan de koorts wat zakken. Vervolgens komen de vlekjes op de huid en kan de koorts weer oplopen. Vooral zuigelingen en ouderen kunnen flink ziek zijn van de mazelen.

Als men eenmaal mazelen heeft gehad heeft het lichaam antistoffen tegen het mazelenvirus gemaakt. Bij een volgend contact met het mazelenvirus zullen de antistoffen voorkomen dat er opnieuw een infectie optreedt.

Hoe ernstig is het?

Mazelen is op zichzelf een onschuldige ziekte maar kan in sommige gevallen leiden tot complicaties. Bij mazelen is de productie van het retinolbindingseiwit verlaagd, zodat er meer vitamine A met de urine wordt uitgescheiden. Hierdoor kan een vitamine A-tekort ontstaan, wat kan leiden tot een verminderde afweer. Daarnaast zorgt de mazeleninfectie zelf ook voor een verslechtering van de afweer. Zo kunnen bij kinderen met mazelen middenoorontsteking en zelfs longontsteking ontstaan.

Een gelukkig zeer zeldzame maar gevreesde complicatie is hersenontsteking (encefalitis). Dit kan leiden tot blijvende schade aan de hersenen en in sommige gevallen zelfs tot de dood. De kans dat complicaties ontstaan is met name aanwezig bij mensen die een verminderde afweer hebben, zoals bij mensen met AIDS of bij het gebruik van medicijnen die de afweer onderdrukken.

Meldingsplicht

Mazelen is een besmettelijke ziekte. Artsen die bij iemand de diagnose mazelen stellen moeten dit melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg.

Engelse vertaling

measles

Duitse vertaling

Masern

Synoniemen

Andere namen voor mazelen zijn morbilli, mazeleninfectie, en mazelenvirusinfectie.