Kinderverlamming

Bijgewerkt op 21 september 2022

Wat is kinderverlamming?

Kinderverlamming is een zeldzame infectieziekte die leidt tot ontsteking van het ruggenmerg (myelitis). De ziekte komt voornamelijk bij kinderen voor en wordt veroorzaakt door infectie met een virus, het poliovirus. De medische term voor de ziekte is poliomyelitis, vaak afgekort tot polio. Een infectie met het poliovirus kan leiden tot milde klachten, maar het kan ook ernstige en blijvende verlammingsverschijnselen veroorzaken.

Hoe vaak komt het voor?

Sinds de introductie van het inentingsprogramma tegen polio in de jaren zestig komt de aandoening nauwelijks nog voor. In 1998 werden wereldwijd nog ruim 5000 gevallen gemeld. Het grootste deel hiervan kwam voor in India. Behalve in Azië komt de ziekte ook nog voor in Afrika. Soms is er een plotselinge toename van het aantal gevallen, zoals in 1992-1993 in Nederland. In dat geval ging het vooral om kinderen die, om godsdienstige redenen, niet waren ingeënt. Tegenwoordig worden jaarlijks wereldwijd nog enkele tientallen gevallen vastgesteld. In 2022 is er weer een toename van het aantal gerapporteerde gevallen in westerse landen.

Bij wie komt het voor?

Kinderverlamming komt voornamelijk voor bij kinderen in de leeftijd tot 5 jaar.

Wat is de oorzaak?

Kinderverlamming wordt veroorzaakt door een infectie met het poliovirus. Het poliovirus wordt via de ontlasting van besmette personen uitgescheiden. Door toevallige inname met spoortjes besmette ontlasting kan iemand besmet raken. Dat kan ook door inname van met poliovirus besmet voedsel of water. Omdat het virus ook kan voorkomen in speeksel kan besmetting ook plaatsvinden door intiem contact of door het binnenkrijgen van besmette speekseldruppeltjes in uitgeademde lucht van iemand die besmet is. Na besmetting duurt het 1-3 weken voordat iemand ziek wordt. Deze periode wordt de incubatietijd genoemd.

Welke symptomen geeft het?

Meestal verloopt een infectie met het poliovirus zonder klachten. Als er wel klachten zijn dan gaat het meestal om klachten die aan een griep doen denken, zoals koorts en lusteloosheid. Bij sommige mensen die met het poliovirus besmet raken tast het virus cellen in het ruggemerg aan. Hierdoor kunnen verlammingsverschijnselen optreden. Dan wordt gesproken van kinderverlamming. In dat geval kunnen de volgende klachten en verschijnselen optreden:

  • spierzwakte
  • kromme benen; dit kan ontstaan als spieren aan één kant van een gewricht nog wel goed werken terwijl spieren aan de andere kant van het gewricht verlamd raken;
  • kortademigheid en ademnood; dit kan ontstaan als de ademhalingsspieren zijn aangetast.

De meeste mensen merken overigens weinig van een infectie met het poliovirus. Soms kunnen wat algemene klachten optreden, zoals keelpijn, zich niet lekker voelen en/of een verhoogde lichaamstemperatuur. Slechts heel zelden leidt de infectie tot verlammingen. Dan is sprake van kinderverlamming, of poliomyelitis.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose wordt vermoed op grond van de klachten. Vervolgens kan de diagnose bevestigd door het poliovirus aan te tonen. Dat kan door middel PCR (polymerase chain reaction). Met deze techniek kan DNA van het poliovirus worden aangetoond, bijvoorbeeld in het bloed, het hersenvocht, de ontlasting of de keel.

Kinderverlamming is een besmettelijke ziekte. Artsen die bij iemand de diagnose kinderverlamming stellen moeten dit melden bij de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD).

Wat is het beloop?

De kans op het ontstaan van ernstige klachten is groter naarmate men ouder is op het moment van besmetting. De ziekte kan leiden tot blijvende invaliditeit en zelfs tot overlijden. Na vele jaren kan bij een deel van de patiënten het zogenaamde postpoliosyndroom ontstaan.

Postpoliosyndroom

Postpoliosyndroom (PPS) is een syndroom dat kan ontstaan bij mensen die vele jaren daarvoor kinderverlamming hebben opgelopen. Klachten die hierbij kunnen ontstaan zijn moeheid, spierzwakte, spierpijn, gewrichtspijn, spiertrillingen en een verminderde inspanningstolerantie. De kans op het ontstaan van dit syndroom neemt toe door chronische overbelasting. Kijk voor meer informatie op de webpagina over het postpoliosyndroom.

Wat is de behandeling?

Er is geen behandeling waarmee kinderverlamming kan worden genezen. De behandeling is daarom gericht op het tegengaan van de problemen die zich voordoen. Dit wordt ‘symptomatische behandeling‘ genoemd.

Synoniemen

Andere namen voor kinderverlamming zijn poliomyelitis anterior acuta , poliomyelitits acuta anterior, poliomyelitis en polio.

Engelse vertaling

polio, poliomyelitis, infantile paralysis

Verder lezen / Referenties

  • K Walter, PN Malani, ‘What is polio?’, online publicatie in de Journal of the American Medical Association (JAMA) van 16 september 2022; E1.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven