Kleptomanie

Bijgewerkt op 21 januari 2025 door Simpto.nl

Wat is kleptomanie?

Kleptomanie is een onweerstaanbare drang om te stelen, zonder dat daar een duidelijke reden voor is. Het is de kleptomaan te doen om de ‘kick’ van het stelen.

woman trying to steal trousers from a clothing store

Andere termen die voor kleptomanie worden gebruikt zijn dwangmatige diefstal en drangmatige diefstal. De aandoening wordt gerekend tot de zogenaamde impulscontrolestoornissen.

Hoe vaak komt het voor?

Kleptomanie komt niet heel vaak voor, maar is ook niet zeldzaam. Hoe vaak het precies voorkomt in Nederland is bij ons niet bekend. In de Verenigde Staten wordt geschat dat 6 op de 1,000 mensen kleptomaan is.

Wat is de oorzaak?

Het is niet duidelijk waardoor kleptomanie wordt veroorzaakt. Waarschijnlijk spelen signaalstofjes (neurotransmitters) in bepaalde delen in de hersenen een rol bij het ontstaan van de aandoening.

Welke symptomen geeft het?

De volgende symptomen kunnen voorkomen bij kleptomanie:

  • onweerstaanbare drang om te stelen
  • er is geen duidelijk motief om te gaan stelen, zoals bijvoorbeeld behoefte aan bepaalde producten of geldgebrek om bepaalde producten te kopen
  • voorafgaand aan het stelen is vaak sprake van een toenemend gevoel van spanning en opwinding
  • na afloop van het stelen is vaak sprake van een gevoel van oplichting, genot en/of tevredenheid

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Er is geen test om vast te stellen of iemand aan kleptomanie leidt. Daarom zijn bepaalde criteria opgesteld waaraan moet zijn voldaan om de diagnose te kunnen stellen.

De volgende voorwaarden dienen aanwezig te zijn:

  • onweerstaanbare drang om te stelen
  • ontbreken van een duidelijk motief om te stelen
  • toenemende spanning of opwinding voorafgaand aan het stelen
  • gevoel van voldoening of opwinding direct na het stelen
  • het stelen kan niet worden verklaard door een andere psychische aandoening, verstandelijke beperking, of gebruik van drugs

Daarnaast zijn er nog aanvullende voorwaarden die niet per se aanwezig hoefen te zijn, namelijk:

  • er is geen actieve herinnering aan het stelen, noch aan het gevoel voorafgaand en na afloop van het stelen
  • het stelen gebeurt als reactie op een depressieve stemming, gevoelens van angst, verveling, eenzaamheid, of andere negatieve gevoelens
  • het stelen leidt tot gevoelens van schaamte of schuld voor het plegen van diefstal; dit weerhoudt de persoon in kwestie er niet van om opnieuw te gaan stelen
  • er is sprake van andere psychische aandoeningen, waaronder stemmingsstoornissen, angststoornissen, dwangstoornissen, of andere impulcontrolestoornissen

Wat is de behandeling?

In eerste instantie is het van belang dat iemand met koopverslaving erkent dat er sprake is van een probleem. Pas dan zal iemand open staan voor behandeling. Een eerste stap is een gesprek met de huisarts. Kleptomanie kan worden behandeld met zelfhulpgroepen, cognitieve gedragstherapie en medicijnen. Als deze behandelingen niet of onvoldoende helpen kan opname in een afkickkliniek worden overwogen.

Cognitieve gedragstherapie

Het doel van cognitieve gedragstherapie is om iemand inzicht te laten krijgen in de aard van de kleptomanie.

Geneesmiddelen

Verschillende soorten geneesmiddelen worden voorgeschreven aan mensen met koopverslaving. Hieronder vallen zowel antidepressiva als opiaatantagonisten. Antidepressiva die worden voorgeschreven zijn bijvoorbeeld citalopram en fluvoxamine. Beiden behoren tot de groep van de SSRIs. Er zijn echter ook meldingen geweest van SSRIs die kleptomanie als bijwerking veroorzaakten.

Synoniemen

dwangmatige diefstal, drangmatige diefstal, abnormale drang om te stelen, pathologische drang om te stelen

Engelse vertaling

kleptomania, pathologic shoplifting


Niet gevonden wat je zocht?

Heb je hier niet gevonden wat je zocht dan kun je hieronder een reactie plaatsen. Andere lezers kunnen daar dan op reageren. Zo kunnen bijvoorbeeld (partners van) mensen met een kleptomanie (abnormale drang om te stelen) vragen stellen en/of ervaringen delen. Zo kan een uitgebreide online discussie ontstaan. Om spam tegen te gaan worden reacties niet automatisch geplaatst. Het kan een aantal uren duren voordat de reactie op de website verschijnt.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven