Impulscontrolestoornis

Bijgewerkt op 26 januari 2025 door Simpto.nl

Wat is een impulscontrolestoornis?

Impulscontrolestoornissen zijn een groep psychische aandoeningen die worden gekenmerkt door de onmogelijkheid om impulsen of driften te beheersen die schadelijk kunnen zijn voor de persoon zelf of anderen. Deze stoornissen kunnen leiden tot aanzienlijke problemen in het dagelijks leven, zoals relatieproblemen, financiële problemen of juridische problemen. In dit artikel bespreken we de verschillende soorten impulscontrolestoornissen en hun kenmerken.

Impulscontrolestoornissen worden gekenmerkt door een herhaaldelijk falen om een impuls, aandrang of drang te weerstaan, wat resulteert in gedrag dat schadelijk kan zijn. Mensen met deze stoornissen ervaren vaak een gevoel van opluchting of bevrediging na het uitvoeren van de impulsieve handeling, gevolgd door schuldgevoelens of spijt.

Welke impulscontrolestoornissen zijn er?

Hieronder volgt een overzicht van de meest voorkomende impulscontrolestoornissen:

Periodieke Explosieve Stoornis

Mensen met een periodieke explosieve stoornis ervaren plotselinge uitbarstingen van woede of agressie die buiten proportie zijn in vergelijking met de situatie. Deze uitbarstingen kunnen zich uiten in verbaal geweld, fysieke agressie of de vernietiging van eigendommen. Tussen de episodes door zijn deze personen vaak kalm en berouwvol.

Kleptomanie

Kleptomanie is de onbedwingbare drang om te stelen, zelfs als de gestolen objecten geen waarde hebben of niet nodig zijn. Het stelen wordt niet gemotiveerd door financiële winst, maar door een interne spanning die wordt verlicht door de daad zelf.

Pyromanie

Pyromanie wordt gekenmerkt door een obsessieve fascinatie met vuur en herhaaldelijke brandstichting. Mensen met deze stoornis ervaren een gevoel van spanning voorafgaand aan het aansteken van een brand en een gevoel van opluchting of plezier tijdens en na de daad.

Gokverslaving (pathologisch gokken)

Pathologisch gokken is een stoornis waarbij iemand niet in staat is om zijn gokgedrag onder controle te houden, ondanks de negatieve gevolgen. Dit kan leiden tot financiële problemen, verlies van relaties en andere sociale complicaties. Kijk voor meer informatie op de webpagina over gokverslaving.

Trichotillomanie

Trichotillomanie is de oncontroleerbare drang om eigen haar uit te trekken, wat kan resulteren in zichtbare haarverlies. Dit gedrag wordt vaak uitgevoerd om spanning te verminderen of om een gevoel van opluchting te ervaren.

Dermatillomanie

Dermatillomanie is de neiging om herhaaldelijk te plukken aan de huid.

Koopdwang (koopverslaving)

Koopverslaving is een niet te bedwingen drang om steeds weer dingen te kopen. Kijk voor meer informatie hierover op de webpagina over koopverslaving.

Wat is de oorzaak?

De exacte oorzaken van impulscontrolestoornissen zijn niet volledig bekend, maar ze lijken te ontstaan door een combinatie van erfelijke, neurologische en omgevingsfactoren. Veranderingen in de hersenen, zoals veranderingen in signaalstofjes (neurotransmitters), kunnen bijdragen aan impulsief gedrag. Daarnaast kunnen stress, trauma en een voorgeschiedenis van misbruik risicofactoren zijn.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Er zijn geen testen om vast te stellen of iemand een impulscontrolestoornis heeft. Meestal wordt de diagnose gesteld op grond van de symptomen, en door andere mogelijke oorzaken voor de klachten uit te sluiten. Hiervoor zijn vaak criteria opgesteld. Kijk voor meer informatie op de webpagina’s over de afzonderlijke stoornissen.

Wat is de behandeling?

De behandeling van impulscontrolestoornissen varieert afhankelijk van de specifieke stoornis en de ernst ervan. Vaak wordt een combinatie van therapie en medicatie aanbevolen.

  • cognitieve gedragstherapie (CGT): deze therapie helpt mensen hun gedachten en gedragingen te begrijpen en te veranderen.
  • medicatie: antidepressiva, stemmingsstabilisatoren of antipsychotica kunnen worden voorgeschreven om symptomen te beheersen.
  • steungroepen: deelname aan zelfhulpgroepen kan waardevol zijn voor mensen met impulscontrolestoornissen.

Synoniemen

impulsbeheersingsstoornis, stoornis in impulscontrole, gedragsstoornis met impulscontroleproblemen, impulsregulatiestoornis, impulsieve gedragsstoornis, controleverliesstoornis

Engelse vertaling

impulse-control disorder, ICD


Niet gevonden wat je zocht?

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, ervaringen delen, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Kijk bijvoorbeeld eens op de webpagina over evolocumab. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven