Hartfalen

Bijgewerkt op 16 november 2021

Wat is hartfalen?

Met hartfalen wordt een slecht werkend hart bedoeld. Het hart is in feite een holle spier waarvan de wand bestaat uit spierweefsel. Door samentrekking van het spierweefsel wordt bloed rondgepompt door het lichaam. Dat is van belang voor de toevoer van zuurstof naar de organen en weefsels. Bij hartfalen is de kracht van de hartspier verminderd. Hierdoor wordt onvoldoende bloed rondgepompt. Hierdoor krijgen de organen en weefsels onvoldoende zuurstof. Dit kan tot allerlei klachten leiden. De medische term voor hartfalen is ‘cardiale insufficiëntie’, ‘decompensatio cordis’ of ‘insufficiëntia cordis’.

Hoe vaak komt het voor?

In Nederland zijn naar schatting 230.000 mensen bij wie is vastgesteld dat ze een slecht werkend hart hebben. Het werkelijke aantal mensen met hartfalen licht hoger.

Welke symptomen geeft het?

Als het hart niet goed in staat is bloed door het lichaam te pompen kan dat tot verschillende klachten en afwijkingen leiden. De volgende symptomen kunnen optreden:

  • Verminderd uithoudingsvermogen
  • Kortademigheid
    • aanvankelijk alleen bij inspanning, bij ernstig hartfalen ook in rust
    • vaak meer bij platliggen (orthopneu); daarom is liggen vaak onmogelijk en zijn meerdere kussens nodig om te slapen
  • Ophoping van vocht (oedeem), wat kan leiden tot:
    • dikke voeten, dikke enkels, dikke onderbenen
    • neemt toe gedurende de dag
    • doordat het lichaam vocht vasthoudt
    • ’s ochtends slanker of helemaal normaal
  • Hoesten, meestal een droge hoest (hoesten zonder het opgeven van slijm)
  • Vaak plassen, vooral ’s nachts

Welke oorzaken zijn er?

Er zijn verschillende ziekten of omstandigheden die kunnen leiden tot een slecht werkend hart. Vaak zal een aandoening van het hart zelf de oorzaak zijn, bijvoorbeeld een hartaanval, cardiomyopathie, een hartklepafwijking, een ontsteking van de hartspier of een hartritmestoornis. Er zijn echter ook andere oorzaken voor hartfalen, zoals bijvoorbeeld gebruik van bepaalde medicijnen en chronisch overmatig alcoholgebruik. Hieronder een uitgebreide lijst van mogelijke oorzaken. Het getal achter elke diagnose geeft een schatting van het aantal mensen dat jaarlijks in Nederland vanwege die diagnose hartfalen krijgt.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose wordt gesteld op grond van de klachten, de bevindingen bij lichamelijk onderzoek en beeldvormend onderzoek. Bloedonderzoek, elektrocardiografie (ECG) en beeldvormend onderzoek worden worden vaak gedaan om de onderliggende oorzaak te bepalen.

Bloedonderzoek

In het bloed van mensen met hartfalen is het brain natriuretic peptide (BNP) gehalte vaak verhoogd. Ook kan de waarde voor lactaat dehydrogenase (LDH) verhoogd zijn.

Beeldvormend onderzoek

Met behulp van beeldvormend onderzoek kan worden bepaald hoeveel bloed het hart kan uitpompen. Die hoeveelheid is flink verlaagd bij mensen met hartfalen.

Behandeling hartfalen

De behandeling van hartfalen is afhankelijk van de ernst en van de onderliggende oorzaak. Bij milde vormen van hartfalen worden in eerste instantie vaak leefstijl- en voedingsadviezen gegeven. Ook kunnen medicijnen worden voorgeschreven.

Leefstijladviezen en voedingsadviezen

Leefstijladviezen hebben betrekking op zaken als stoppen met roken en meer bewegen. Mensen met orthopneu (kortademigheid bij platliggen) wordt aangeraden het hoofdeinde van het bed te verhogen. Verder wordt vaak aangeraden om een zoutbeperkt dieet te volgen. Zout houdt namelijk vocht vast in het lichaam waardoor oedemen kunnen toenemen.

Geneesmiddelen

Geneesmiddelen die vaak worden voorgeschreven aan mensen met hartfalen zijn ACE-remmers, zoals enalapril, angiotensine receptor antagonisten, plasmiddelen (diuretica) en betablokkers. Ook aldosteron antagonisten, zoals eplerenon, worden voorgeschreven.

Pacemaker & ICD

Mensen met hartfalen ten gevolge van hartritmestoornissen worden soms behandeld met een pacemaker of een ICD. ICD staat voor internal cardiac defibrillator.

Harttransplantatie

Wanneer andere behandelingen niet of onvoldoende uitkomst bieden kan een harttransplantatie een laatste redmiddel zijn. Niet iedereen komt echter in aanmerking voor een harttransplantatie.

Synoniemen

slecht werkend hart, falend hart, hart falen, decompensatio cordis, cardiale insufficiëntie, insufficientia cordis, hartdecompensatie, hartzwakte, pompfalen, decompensatio cordis, hartinsufficiëntie, verminderde hartfunctie


Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 25 november 2015
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 16 november 2018

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven