Grawitz-tumor

Bijgewerkt op 28 februari 2022

Wat is een Grawitz-tumor?

Een Grawitz tumor is een kwaadaardig gezwel van de nier. De aandoening is vernoemd naar de Duitse patholoog-anatoom Paul Grawitz. Andere namen voor dit type gezwel zijn niercelkanker, niercelcarcinoom, adenocarcinoom van de nier, en hypernefroom. Dit artikel gaat over incidentie, oorzaak, symptomen, diagnose en behandeling van Grawitz-tumoren.

Paul Grawitz (naamgever Grawitz-tumor)
Paul Grawitz

Hoe vaak komt het voor?

De Grawitz tumor is de meest voorkomende vorm van nierkanker. Jaarlijks wordt deze diagnose ongeveer 1.600 keer gesteld in Nederland. Dat is ongeveer 90% van alle vormen van nierkanker bij volwassenen.

Bij wie?

Grawitz-tumoren komen vooral voor bij mensen tussen de 45-65 jaar, en ongeveer twee keer vaker bij mannen dan bij vrouwen. Mensen die veel hebben gerookt hebben een verhoogde kans op het krijgen van een Grawitz-tumor.

Wat is de oorzaak?

De oorzaak is niet exact bekend. Wel is bekend dat roken, overgewicht en een hoge bloeddruk de kans op het krijgen van een Grawitz-tumor verhogen. Daarnaast spelen ook erfelijke factoren een rol.

Welke symptomen geeft het?

Grawitz-tumoren geven vaak nog helemaal geen klachten op het moment dat ze ontdekt worden. Ze worden dan gezien op een echo-onderzoek van de buik dat vanwege een andere reden wordt verricht of omdat er bloed in de urine is gevonden. Als er wel klachten zijn kunnen de volgende symptomen optreden:

  • bloed in de urine – 60%
  • vervelend gevoel in de zij – 37%
  • pijn in de zij – 34%
  • pijn boven in de buik – 30%
  • afvallen – 30%
  • roze of rode urine – 17%
  • koorts – 15%
  • moeheid – 12%
  • troebele urine – 12%
  • buikpijn – 12%
  • donkere urine – 12%
  • zich niet lekker voelen – 12%
  • zwelling in de zij – 11%
  • botpijn – 10%
  • mager – 10%
  • misselijk – 10%
  • nachtzweten – 10%
  • pijn in de lies – 5%
  • pijn uitstralend van de zij naar de lies – 5%
  • abnormaal zien – 3%
  • bleek gezicht – 3%
  • het snel koud hebben – 3%
  • overmatige haargroei – 3%
  • pijn uitstralend van de rug naar de lies – 3%
  • verstopping – 3%
  • braken – 2%
  • marmerachtige tekening van de huid van het been – 2%
  • pijn in de rug – 2%
  • zwelling van de balzak – 2%
  • zwelling van de zaadbal – 2%
  • bultje in de oksel – 2%
  • dikke buik – 2%

Verder kan deze vorm van kanker leiden tot afwijkingen van de lever. Dit wordt het syndroom van Stauffer genoemd. Het is een zogenaamd paraneoplastisch verschijnsel.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Grawitz-tumoren worden vaak ontdekt bij beeldvormend onderzoek, bijvoorbeeld een echo-onderzoek van de buik. Vervolgens wordt een nierbiopsie gedaan. Hierbij wordt via een prik in de zij een stukje weefsel uit de nier gehaald. Dit wordt door een patholoog-anatoom onder de microscoop onderzocht. Hierbij worden kwaadaardige cellen gezien die passen bij een Grawitz-tumor.

Bij bloedonderzoek kan het hemoglobine gehalte verhoogd zijn. Dat komt doordat Grawitz-tumoren het hormoon erytropoëtine (EPO) aanmaken. Dit hormoon stimuleert het beenmerg om rode bloedcellen aan te maken. Dit bevatten hemoglobine. Het hemoglobine gehalte in het bloed zal daardoor stijgen.

Wat is de behandeling?

Grawitz-tumoren worden meestal behandeld door ze met een operatie te verwijderen. Vaak is het nodig om daarbij de hele nier weg te halen. Een dergelijke operatie wordt nefrectomie genoemd. Tegenwoordig wordt een dergelijke operatie soms als kijkoperatie uitgevoerd. Een dergelijke kijkoperatie is minder ingrijpend en de operatiewond is veel kleiner.

Als een operatie niet mogelijk is kan de arts een behandeling met antikankermiddelen overwegen. Nieuwere middelen tegen niercelkanker zijn cabozantinib (merknaam: Cabometyx) en axitinib (merknaam: Inlyta).

Beloop en prognose

Een Grawitz-tumor kan uitzaaien naar andere delen van het lichaam, bijvoorbeeld de lymfeklieren, het skelet en/of de hersenen. Als er uitzaaiingen zijn kan de aandoening niet meer met een operatie worden genezen.

Engelse vertaling

renal cell carcinoma

ICD10-code

C64

Synoniemen

Andere namen voor Grawitz-tumor zijn niercelcarcinoom, primair niercelcarcinoom, niercelkanker, hypernefroom, renaalcelcarcinoom, renale cellen carcinoom, grawitz tumor, adenocarcinoom van de nier, en renaal adenocarcinoom.

Verder lezen / Referenties

  • KJ van Everdingen en MAM Feldberg, ‘Diagnose in beeld (58)‘, gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 6 oktober 2001; 145(40): pagina 1931.

Reacties van lotgenoten

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met een Grawitz-tumor (niercelkanker). Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.

2 gedachten over “Grawitz-tumor”

  1. roel smallenbroek

    hallo, bij mij was de rcc uitgezaaid naar de pancreas, best wel bijzonder heb ik begrepen en dat is dan via een PPPD verholpen.
    1 van mijn symptomen is overmatig zweten, met een afwijkende zweetgeur, de allereerste keer handpalmen, oksels en voeten, het zweet gutste eruit! later (2de, 3de en 4de keer) gehele lijf.

    1. Dank voor je beschrijving, interessant van die zweetgeur, dat kan mensen misschien helpen dit te detecteren.
      Hopelijk ben je echt genezen!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven