Bijgewerkt op 19 november 2021 door Simpto.nl
Wat is gonorroe?
Gonorroe is een infectie van de plasbuis door een bacterie. Dit leidt tot afscheiding van druppels pus uit de plasbuis. De aandoening wordt daarom in de volksmond ‘druiper’ genoemd. Gonorroe is een van de meest voorkomende SOA’s.
Wat is de oorzaak?
Gonorroe wordt veroorzaakt door een infectie met de bacterie Neisseria gonorhoea, ook wel ‘gonokok’ genoemd. Deze bacterie wordt van mens tot mens overgedragen via geslachtsverkeer. Het is daarom een seksueel overdraagbare aandoening (SOA). Heel soms kan gonorroe op andere wijzen worden overgedragen dan via geslachtsverkeer. Zo kan een zwangere vrouw die besmet is tijdens de bevalling de bacterie overdragen op de baby. Dit kan leiden tot infectie van het bindvlies van het oog van de baby. Dit wordt gonokokkenconjunctivitis genoemd. Ook is het mogelijk dat de bacterie wordt overgedragen door voorwerpen die kortgeleden in contact zijn geweest met een besmet persoon, bijvoorbeeld een vochtige handdoek.
Bij wie komt het voor?
Gonorroe komt voornamelijk voor bij mensen in de leeftijdsgroep 16-30 jaar die onveilige seks hebben.
Welke klachten geeft het?
Ongeveer de helft van de mensen die een gonokokkenbesmetting oploopt zal daar niet of nauwelijks klachten van ondervinden. Bij mensen die wel symptomen krijgen is afscheiding van gelig vocht uit de plasbuis het meest kenmerkend. Het gaat hier om afscheiding van pus. Verder kunnen vaker plassen en een brandend gevoel in de plasbuis optreden. Ook kan de aandoening leiden tot pijn tijdens seks. Dit wordt dyspareünie genoemd. De klachten treden meestal 2-5 dagen na besmetting op. Deze periode wordt de incubatietijd genoemd.
Gonorroe kan worden opgelopen tijdens vaginale, orale en anale seks. Orale besmetting (via orale seks) kan leiden tot keelontsteking, met vaak ernstige keelpijn. Infectie van de vagina leidt tot een geïrriteerde vagina. Infectie van anus en endeldarm (via anale seks) leidt tot ontsteking van de endeldarm. Dit wordt proctitis genoemd.
Gonokokken die via de vagina het lichaam binnenkomen kunnen leiden tot besmetting van de baarmoeder en eileiders. Dit kan leiden tot ontsteking in het kleine bekken. Het kan een oorzaak zijn van verminderde vruchtbaarheid bij de vrouw.
Wanneer de gonokok-bacterie een oog besmet kan bindvliesontsteking ontstaan. Dit wordt gonokokkenconjunctivitis genoemd. Het kan leiden tot een rood geïrriteerd oog.
Ten slotte kan de bacterie die gonorroe veroorzaakt in het bloed terecht komen. Vandaaruit kan de bacterie ook de gewrichten bereiken en daar gewrichtsontsteking veroorzaken. In dat geval wordt gesproken van gonokokkenartritis.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Gonorroe kan worden gesteld door de gonokokken aan te tonen in de pusachtige afscheiding. Dit kan in eerste instantie door een kleine hoeveelheid slijm of pus onder de microscoop te bekijken. Hierbij worden de bacteriën zichtbaar als gepaarde ronde structuurtjes in de cellen van het afgenomen materiaal.
Als geen pus of slijm wordt afgescheiden kan met een wattenstaafje een kleine hoeveelheid slijm uit de plasbuis, vagina of keel worden afgenomen. Dit wordt dan vervolgens op kweek gezet. Eventueel aanwezige bacteriën gaan zich dan vermenigvuldigen en kunnen worden aangetoond op de voedingsbodem.
Gonorroe komt vooral voor in de leeftijdsgroep 16-30 jaar. Risicofactoren zijn het hebben van onveilige seks (zonder condooms), het hebben van een sekspartner die eerder SOA’s heeft gehad, en het hebben van veel verschillende sekspartners.
Wat is de behandeling?
Gonorroe wordt behandeld met antibiotica. Om verdere verspreiding te voorkomen dient ook de sekspartner van wie de besmetting is opgelopen te worden behandeld. Antibiotica die goed werken tegen gonokokken zijn onder andere ceftriaxon en azitromycine.
Hoe voorkom je het?
Gonorroe kan worden voorkomen door alleen seks te hebben met een partner die niet geïnfecteerd is met de gonokok. Ook gebruik van een condoom kan beschermen tegen het oplopen van de ziekte.
Engelse vertaling
gonorrhea, the clap
Synoniemen
gonorrhoe, druiper