Bijgewerkt op 20 september 2021 door Simpto.nl
Gescheurde milt – Samenvatting
Een gescheurde milt is een zeldzame maar ernstige aandoening waarbij de milt scheurt. De scheur in de milt kan ontstaan door een verwonding of door een onderliggende ziekte. De medische naam voor een gescheurde milt is ‘miltruptuur’. Dit artikel gaat over oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling van een gescheurde milt.
Welke oorzaken zijn er?
Een scheuring van de milt kan ontstaan door een verwonding. In dat geval wordt gesproken van een ’traumatische miltruptuur’. Dat kan ontstaan bij een verkeersongeval, maar bijvoorbeeld ook door kindermishandeling.
Ook kan een miltscheur ontstaan zonder dat er sprake is van een verwonding. In dat geval wordt gesproken van een ‘spontane miltruptuur’. Een spontane miltruptuur is een zeldzame complicatie van de ziekte van Pfeiffer. Ongeveer 1-2 op de duizend mensen met de ziekte van Pfeiffer krijgt een miltscheur. In de meeste gevallen zijn het mannen.
Andere ziekten die een miltscheur als complicatie kunnen hebben zijn:
- angiosarcoom van de milt
- babesiose
- draaiing van de miltslagader
- etternier
- gebroken rib
- hemangioendothelioom van de milt
- hemangioom van de milt
- hemangiopericytoom van de milt
- lymfangioom van de milt
- malaria
- prikkeling van de middenrifzenuw
- tropische splenomegalie-syndroom
Verder is een gescheurde milt ook gemeld als zeldzame bijwerking van bepaalde geneesmiddelen, zoals filgrastim en pegfilgrastim (Neulasta).
Welke symptomen geeft het?
Een scheuring van de milt kan verschillende klachten en afwijkingen veroorzaken:
- Pijn in de linker zij
- Buikpijn
- vaak pijn linksboven in de buik
- Pijn in de linker schouder
- Klachten en afwijkingen die passen bij een inwendige bloeding, zoals:
- verlaging van de bloeddruk (hypotensie)
- snelle hartslag
- licht gevoel in het hoofd
- flauwvallen
- bleke huid
- zweten
Naast de klachten van de miltscheur kunnen er klachten zijn van een onderliggende aandoening. Zo kan iemand met een miltscheur door de ziekte van Pfeiffer ook klachten hebben als vermoeidheid en/of keelpijn.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld op grond van het verhaald van de patiënt, bevindingen bij lichamelijk onderzoek, en uitslagen van aanvullend onderzoek. Het aanvullend onderzoek zal meestal bestaan uit bloedonderzoek en beeldvormend onderzoek.
Het is van belang dat de diagnose tijdig wordt gesteld. Een miltbloeding ten gevolge van een gescheurde milt kan namelijk levensbedreigend zijn.
Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek kunnen verschillende afwijkingen aanwezig zijn. Bij onderzoek van de buik kan sprake zijn van actief spierverzet (‘défense musculaire’). Ook kan sprake zijn van drukpijn en loslaatpijn.
Wanneer de miltscheuring leidt tot een grote bloeding kan shock ontstaan. De bloeddruk gaat dan omlaag. Als reactie hierop zal het hart sneller gaan kloppen. De hartslag gaat dus omhoog.
Bloedonderzoek
Bij bloedonderzoek kan het hemoglobine gehalte van het bloed verlaagd zijn. De daling van het hemoglobine gehalte zal niet direct na de scheuring van de milt optreden maar langzaam daarna ontstaan.
Verder kunnen afwijkingen in het bloed aanwezig zijn ten gevolge van de onderliggende aandoening. Zo kan bij mensen met de ziekte van Pfeiffer de bloedbezinking verhoogd zijn, het aantal witte bloedcellen verhoogd zijn en het aantal lymfocyten in het bloed verhoogd zijn.
Beeldvormend onderzoek
De diagnose wordt meestal bevestigd met beeldvormend onderzoek. Bij echografie en op een CT-scan van de buik is de milt vaak vergroot. Dat is het geval als de scheur leidt tot een bloeding die zich uitbreidt onder het kapsel van de milt. Daarnaast wordt vaak vocht in de buikholte gezien. Dat is het bloed dat door de scheur in de buikholte sijpelt.
Wat is de behandeling?
Bij een geringe miltscheur wordt soms afgewacht. Bij afwachten mag de patient niet sporten of zich zwaar inspannen. Elke zware activiteit kan namelijk een ernstige bloeding van de milt veroorzaken. Als wel wordt behandeld zijn er twee opties. Een radioloog kan een zogenaamde embolisatie van de miltslagader uitvoeren. De tweede optie is een operatie. Een chirurg kan tijdens een operatie de bloeding stelpen, de miltslagader afbinden en eventueel de milt verwijderen. Vroeger werd een gescheurde milt altijd middels een operatie verwijderd.
Embolisatie van de miltslagader
Hierbij wordt een katheter via de slagader in de lies opgevoerd naar de miltslagader. Daar wordt een kunststof propje ingebracht waarmee de miltslagader wordt afgesloten. Hierdoor zal de bloeding stoppen.
Operatie van de milt
De chirurg kan tijdens een operatie de scheuring van de milt hechten. Bij een uitgebreide miltscheuring kan het nodig zijn de gehele milt te verwijderen. Dit wordt ‘splenectomie’ genoemd.
Andere talen
Engelse vertaling
ruptured spleen
Duitse vertaling
Milzruptur
Synoniemen
Andere namen voor een gescheurde milt zijn miltruptuur, beschadigde milt, miltletsel, ruptuur van de milt, geruptureerde milt, en miltscheur.
Verder lezen / Referenties
- D Ypma, C Coolsma, H Eker, M Vrooland, TWF Vink en H Lameijer, ‘Een jongen met een spontane miltruptuur – Een complicatie van mononucleosis infectiosa‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Casuiïstiek’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 16 augustus 2019; 163(33): pagina’s 34-37.
Reacties van lotgenoten
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, ervaringen delen, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen die een gescheurde milt hebben gehad. Kijk eens op de webpagina over slokdarmkramp (oesofagusspasme) of de webpagina over Tarlov-cyste om te zien hoe een online discussie zich kan ontwikkelen.
Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.
Beste,
Ik heb in 2010 een spontane miltbloeding gehad waarschijnlijk tengevolg van een trauma van enkele jaren daarvoor
Ben toen opgenomen geweest in het UMC voor een week en geobserveerd en er is besloten de milt niet te verwijderen omdat dit niet nodig was
Vervolgen ging het redelijk goed en had ik langere tijd wel wat klachten en is er ook onderzoek geweest waar niets noemenswaardigs is uitgekomen en er werd gezegd dat het heel goed verklevingen konden zijn hetgeen ik aannemelijk vond.
Na diverse jaren begon de zeurende pijn in mijn linkerzij te verergeren.
Nu de laatste weken nemen deze klachten duidelijk toe en beheerst het mijn leven behoorlijk enige verlichting is er wanneer ik sta maar zitten is erg pijnlijk
Is dit voor iemand herkenbaar?
Ik ben voornemens toch maar weer naar de huisarts te gaan.