Bijgewerkt op 8 september 2021
Wat is een gescheurde aorta?
Een gescheurde aorta is een zeer ernstige aandoening waarbij de grote lichaamsslagader open is gescheurd. Dit kan leiden tot massaal bloedverlies. In dat geval is de aandoening levensbedreigend. De medische naam voor een scheur in de aorta is aortaruptuur.
Soms wordt met een gescheurde aorta bedoeld een splijting van de binnenwand van de aorta (aortadissectie). In dit artikel wordt echter bedoeld een openscheuring van de aorta.
Wat is de oorzaak?
Een scheur in de aorta kan ontstaan door geweld van buitenaf, zoals kan voorkomen ten gevolge van een verkeersongeluk of een val van grote hoogte. Door de harde klap tegen de borstkas kan een scheuring in de aorta ontstaan.
Wat kan bijdragen aan het ontstaan van een scheur in de aorta is aantasting van de aorta zelf. De wand van de aorta kan bijvoorbeeld door aderverkalking (atherosclerose) verzwakken. Hierdoor kan sneller een scheur ontstaan.
Bij mensen met een verwijding van de aorta (aneurysma van de aorta) zal de verwijding meestal langzaam in omvang toenemen. Dat kan op den duur leiden tot barsten van het aneurysma. Dat gebeurt meestal bij een aneurysma dat zich in de buik bevindt.
Hoe ernstig is het?
De ernst is afhankelijk van de grootte van de scheur. Bij een klein scheurtje kan bloed langzaam uit de aorta sijpelen. Dit kan in de meeste gevallen goed hersteld worden. Bij een grote scheur is direct ingrijpen noodzakelijk. Als dat niet gebeurt kan iemand binnen enkele minuten doodbloeden.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose zal meestal worden gesteld met behulp van beeldvormend onderzoek. Op een röntgenfoto van de borstkas kan de scheur in de aorta zelf niet gezien worden. Wel kunnen er aanwijzingen zijn die duiden op een gescheurde aorta. Zo kan bijvoorbeeld het mediastinum verbreed zijn. Op een CT-angiografie is de aandoening duidelijker zichtbaar.
Wat is de behandeling?
Bij een klein scheurtje kan de arts besluiten niks te doen. Men gaat er dan vanuit dat het scheurtje vanzelf geneest. Een ingreep aan de aorta kan namelijk zelf nogal wat complicaties geven. Wel zal vaak de bloeddruk verlaagd worden zodat er minder druk op de wand van de aorta komt te staan.
Bij grotere scheuren zal een vaatprothese in de aorta worden aangebracht. Tegenwoordig is het mogelijk om die via een slagader in de lies in te brengen. Soms zal dat niet mogelijk zijn. In dat geval volgt een operatie waarbij een vaatprothese wordt ingebracht.
Synoniemen
Andere namen voor een gescheurde aorta zijn aortascheur, scheur in de aorta, scheur in de grote lichaamsslagader en aortaruptuur.