Bijgewerkt op 28 maart 2022
Wat is het enkel impingement syndroom?
Het enkel impingement syndroom is een aandoening waarbij de zenuw die achter het bot van de enkel langsloopt in de knel raakt. Omdat de aandoening vaak bij dansers voorkomt wordt de aandoening ook wel dansershiel genoemd. De medische naam voor deze aandoening is posterieur enkel impingement syndroom of posterieur impingement syndroom van de enkel.
Wat is de oorzaak?
Enkel impingement syndroom wordt veroorzaakt door overbelasting. Het komt vooral voor bij sporters en dansers. Bij deze laatste groep gaat het vaak om klassieke balletdansers die veel op hun tenen dansen (op spitzen).
Welke symptomen geeft het?
Enkel impingement syndroom kan leiden tot de volgende klachten:
De klachten komen regelmatig aan beide enkels voor.
Bij welke sporten komt het voor?
De dansershiel komt voor bij dansers, met name bij klassiek ballet met gebruik van spitzen. Ook voetballers en hardlopers kunnen dit probleem hebben
Verschijnselen van een danserhiel
Symptomen van een dansershiel zijn pijnklachten aan de achterzijde van de enkel wanneer je op de tenen gaat staan, of de beweging van op de tenen staan nadoet.
Ook het schoppen van een bal kan de klachten uitlokken. Als de blessure heviger is, kan de pijn na de training nog aanhouden.
Hoe kan een dansershiel vastgesteld worden?
De (sport)arts kan met het verhaal van de klachten en het lichamelijk onderzoek aan dit probleem denken. Bij aanhoudende klachten kan een röntgenfoto gemaakt worden, hierop kan gezien worden of er (een stukje) bot zit wat de klachten kan veroorzaken. Soms kan het nodig zijn om een MRI scan te maken.
Hoe ontstaat een dansershiel?
De dansershiel is een overbelastingsblessure. Wanneer je veel op de tenen staat kan de achterzijde van de enkel geïrriteerd raken. Als er een (extra stukje) bot zit, kan dit geïrriteerd raken en klachten geven. Veel mensen hebben hier geen last van, alleen als het overbelast of getraumatiseerd raakt geeft het klachten.
Risicofactoren
Wat draagt bij dat je de blessure oploopt?
Het veel op de tenen lopen of het maken van deze beweging lokt de klachten uit, met name op spitzen dansen is een groot risico.
Ook voetballers die veelvuldig de bal hard schieten kunnen hier last van krijgen.
Buiten het sporten kan het dragen van schoenen met (hoge) hakken een risicofactor zijn.
Mensen met een extra stukje bot achter in de enkel hebben een groter risico op het ontwikkelen van deze klachten.
Wel of niet doorgaan met sporten bij een dansershiel?
Wanneer je een dansershiel hebt moet het op de tenen staan of op spitzen dansen vermeden worden. Andere activiteiten waar deze beweging niet bij gedaan wordt, en geen klachten uitlokken, kunnen wel gedaan worden.
Wat kan ik zelf doen bij een dansershiel?
- Trainingsaanpassingen
Het aanpassen van de bewegingen, vooral dus niet op de tenen staan of bewegingen die dit nadoen. Dansers moeten het werken op spitzen tijdelijk staken. Ook schokbelasting met bijvoorbeeld springen moet aangepast worden. Andere vormen van beweging en sport mag wel, mits dit de klachten niet uitlokt.
Zelfbehandeling
Naast het aanpassen van de bewegingen moeten schoenen met (hoge) hakken vermeden worden. Als de klachten hevig zijn kan op dat moment gekoeld worden gedurende minimaal 10 minuten. Ook kunnen er ontstekingremmende pijnstillers (NSAID’s) genomen worden gedurende 2 weken volgens de gebruiksaanwijzing. Raadpleeg bij langer gebruik een (sport)arts.
- Oefeningen
Na een periode van rust is het verstandig om de activiteiten rustig op te bouwen, ook om andere blessures te voorkomen. Ook is het verstandig om extra aandacht te geven aan stabiliserende oefeningen voor de enkel. - Criteria hervatting
Belangrijk bij de hervatting van de sport is dat klachten moeten volledig weg zijn voordat er weer veel op de tenen gelopen of op spitzen gedanst kan worden. Let hierbij wel op dat dit met een rustige opbouw weer gestart wordt, anders kunnen de klachten snel weer terug keren.
Behandelbeleid bij een dansershiel
Met rust zal de irritatie aan de achterzijde van de hiel afnemen. Hierbij is het soms nodig om tijdelijk op krukken te lopen of zelfs een brace of gips te dragen. Als het om een weefselbeklemming gaat die niet goed op rust reageert, kan de (sport)arts er voor kiezen om een injectie te geven. Hier zitten echter ook nadelen aan.
Als er een beklemming zit door een (extra stukje) bot en de klacht is hardnekkig of keert vaak terug, kan gekozen worden om dit met een operatie te verwijderen.
Voorkomen van een dansershiel
Een rustige opbouw van trainingen is erg belangrijk bij het voorkomen van een dansershiel. Een periode van dansen op spitzen of veel op de tenen staan dient heel rustig opgebouwd te worden en afgewisseld te worden met andere balletoefeningen of trainingsvormen.
Daarnaast zal niet teveel lopen op schoenen met (hoge) hakken helpen de klachten te voorkomen.
Willemijn Diemer, basisarts & Sandra Chung, sportarts