Endocarditis

Wat is endocarditis?

Endocarditis is een ontsteking aan de binnenkant van het hart (= endocard), het gedeelte van de hartspier dat de holte van het hart bekleed. Meestal wordt het veroorzaakt door een infectie. In dat geval wordt gesproken van infectieuze endocarditis. De infectie wordt meestal veroorzaakt door bacteriën, soms door schimmels.

Wat is de oorzaak?

Endocarditis is meestal het gevolg van een infectie elders in het lichaam, bijvoorbeeld de mond, luchtwegen, urinewegen of de huid. In dit geval wordt gesproken van een ‘infectieuze endocarditis’.

Mensen met hartklepafwijkingen hebben een verhoogde kans op endocarditis. Dit kan vooral optreden tijdens medische of tandheelkundige ingrepen waarbij bacteriën in de bloedbaan kunnen komen. De bacteriën kunnen zich vervolgens op de afwijkende hartkleppen nestelen en daar een ontsteking veroorzaken.

Lokatie van de infectie: links of rechts

Er wordt onderscheid gemaakt tussen een linkszijdige endocarditis en een rechtszijdige endocarditis. In het eerste geval zit de infectie in het linker deel van het hart. Dat wil zeggen dat er sprake is van aantasting van de linker boezem, de mitraalklep, de linker kamer en/of de aortaklep. Bij rechtszijdige endocarditis is sprake van aantasting van de rechter boezem, de tricuspidaalklep, de rechter kamer en/of de pulmonaalklep.

Linkszijdige endocarditis komt regelmatig voor en wordt tegenwoordig vooral veroorzaakt door ingrepen waarbij een slangetje (katheter) in het hart wordt gebracht. Rechtszijdige endocarditis komt vooral voor bij drugsverslaafden die vervuilde naalden gebruiken om drugs te injecteren in een ader. De bacteriën die aan de vervuilde naalden zitten komen dan via de ader in het rechter gedeelte van het hart terecht en kunnen daar een infectie veroorzaken.

Welke symptomen zijn er?

De volgende algemene klachten kunnen optreden:

Bij een linkszijdige endocarditis kunnen klontjes met bacteriën of schimmels losschieten en in het bloed terechtkomen dat naar de hersenen en het lichaam terechtkomt. Zo kunnen zogenaamde neurologische uitvalsverschijnselen optreden, maar bijvoorbeeld ook uitval van de nieren.

Bij een rechtszijdige endocarditis kunnen klonten met bacteriën of schimmels losschieten en in de longen terechtkomen. Daar kunnen dan infectiehaarden ontstaan die aanleiding geven tot klachten als hoesten, kortademigheid en het ophoesten van bloed.

Welke complicaties kunnen optreden?

Bij infectieuze endocarditis kunnen ook de hartkleppen ontstoken zijn. Meestal betreft het de mitralis- en/of de aortaklep. Bij drugsverslaafden met endocarditis is de tricuspidalisklep relatief vaak ontstoken. Ontsteking van de hartkleppen kan leiden tot insufficientie of stenose van de betreffende kleppen, zoals aortastenose, aortainsufficientie, mitralisstenose of mitralisinsufficientie.

Endocarditis kan zich ook uitbreiden in het hart, met als gevolg myocarditis of pericarditis.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Bij luisteren met de stethoscoop (auscultatie) kan de arts vaak een ruisje (souffle) aan het hart horen. Bij beeldvormend onderzoek met een zogenaamde transoesofageale echo zijn vaak afwijkingen zichtbaar. Het gaat dan om afwijkingen die wijzen op groei van bacteriën, bijvoorbeeld op één van de hartkleppen. Met behulp van een bloedkweek kan de ziekteverwekker vaak worden aangetoond.

Wat is de behandeling?

Endocarditis die wordt veroorzaakt door bacteriën wordt behandeld met antibiotica. Als de aandoening wordt veroorzaakt door een schimmelinfectie zal worden behandeld met antischimmelmiddelen (antimycotica).

Hoe vaak komt het voor?

Endocarditis wordt jaarlijk in jaarlijks bij ongeveer duizend patiënten vastgesteld.

Engelse vertaling

endocarditis

Plaats een reactie