COVID-19

Bijgewerkt op 30 november 2021

Wat is COVID-19?

COVID-19 is de naam die de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) heeft gegeven aan het ziektebeeld dat ontstaat door infectie met het Wuhan-virus. Dit virus is een nieuw coronavirus. Inmiddels heeft COVID-19 geleid tot een pandemie.

Wat is de oorzaak?

COVID-19 wordt veroorzaakt door een nieuw type coronavirus. Dit virus wordt voorlopig SARS-coronavirus-2 of SARS-CoV-2 genoemd, waarbij SARS staat voor severe acute respiratory syndrome.

Besmetting van mens op mens vindt voornamelijk plaats door overdracht van het virus via minuscule druppeltjes die bij hoesten en niezen in de lucht komen.

Welke symptomen geeft het?

Niet iedereen met COVID-19 krijgt klachten. Ongeveer 20% van de mensen met een besmetting met het coronavirus blijft asymptomatisch (zonder klachten). In de overige 80% kan de infectie tot de volgende klachten en verschijnselen leiden:

Welke complicaties kan het geven?

Ernstige gevallen kunnen leiden tot respiratoire insufficiëntie, nierfalen en kleine stolseltje (microtrombi) in de bloedvaten van de longen. Ook kan het virus de hartspier aantasten. Dit kan leiden tot myocarditis, oftewel een ontsteking van de hartspier.

Bij kinderen en (jong)volwassenen met COVID-19 ontstaat soms een ernstig ziektebeeld dat op de ziekte van Kawasaki (mucocutaan lymfekliersyndroom) leidt. Dit ziektebeeld wordt door de WHO multisystem inflammatory syndrome in children and adolescents genoemd, of kortweg multisystem inflammatory syndrome.

Bij zwangere vrouwen die besmet raken met het coronavirus kan een ontsteking van de placenta ontstaan. Dit kan in sommige gevallen leiden tot overlijden van het ongeboren kind.

Wat is de prognose?

Naar schatting overlijdt ongeveer 1-2% van de mensen die een besmetting met het nieuwe coronavirus oploopt. De kans op overlijden neemt toe met de leeftijd. Iets meer mannen dan vrouwen overlijden aan de ziekte. Overgewicht en obesitas verhogen de kans op een ernstig beloop van de ziekte. Van de COVID-patiënten die op de intensive care (IC) terechtkomen heeft 72% overgewicht en 30% obesitas.

Ongeveer 2% van de mensen met COVID-19 blijft langere tijd klachten houden. In dat geval wordt gesproken van ‘long COVID‘ (langdurige COVID).

Hoe besmettelijk is het?

Coronavirus-infecties zijn zeer besmettelijk. Voorheen werd gedacht dat het virus alleen kon worden overgedragen door mensen met klachten als hoesten en niezen. Het lijkt er nu echter op dat het virus ook kan worden overgedragen door mensen die besmet zijn maar nog geen klachten hebben.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose wordt gesteld door aantonen van virus-DNA in de keel van de patiënt. Hiervoor wordt met een wattenstokje slijm afgenomen uit de keel. Aantonen van het virus-DNA gebeurt met PCR (polymerase chain reaction).

Met een andere test kan worden bepaald of er antistoffen tegen het virus in het bloed aantoonbaar zijn. Mensen die besmet zijn (geweest) met het coronavirus zullen hierop positief testen. Dat betekent dat bij hen antistoffen tegen het virus aanwezig zijn.

Wat is de behandeling?

Veel mensen met COVID-19 hebben een milde vorm van de besmetting. Bij hen is behandeling vaak niet nodig. Wel moeten zij contact met anderen vermijden. Mensen die erger ziek zijn worden opgenomen in het ziekenhuis. Zij kunnen worden behandeld met extra zuurstof, bepaalde geneesmiddelen en/of toediening van plasma van genezen patiënten.

Zuurstoftoediening

Bij patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen zal regelmatig slagaderlijk bloed worden geprikt. In slagaderlijk bloed worden de zogenaamde bloedgassen bepaald. Naar aanleiding van de uitslagen van dit onderzoek kan worden beoordeeld of in de longen de opname van zuurstof in gevaar komt. Als dat het geval is kan het nodig zijn om extra zuurstof toe te dienen. Als patiënten zelf niet in staat zijn om goed te ademen wordt besloten de patiënt te beademen. Dit gebeurt op de intensive-care afdeling (IC).

Geneesmiddelen

Mensen met een ernstige vorm van COVID-19 worden vaak ook behandeld met geneesmiddelen. In eerste instantie werden chloroquine en bepaalde antivirale middelen, zoals Kaletra (lopinavir/ritonavir) gebruikt. Chloroquine is een middel tegen malaria. Het blijkt echter ook werkzaam te zijn tegen virusinfecties. Bij nader inzien wordt nu toch getwijfeld aan de werkzaamheid van het middel bij COVID-19 patiënten. Vervolgens werd vooral remdesivir (merknaam: Veklury) gebruikt als antiviraal middel. Maar ook de werkzaamheid van dat middel is beperkt bij COVID-19 patiënten.

In 2021 is het nieuwe antivirale middel molnupiravir (merknaam: Lagevrio) beschikbaar gekomen. Dit middel verlaagt de kans op het krijgen van ernstige COVID-19. Dan moet het middel wel binnen enkele dagen na het ontstaan van de symptomen worden gestart. Een ander nieuw medicijn tegen COVID-19 is sotrovimab (merknaam: Xevudy) van GlaxoSmithKline (GSK). De firma Pfizer heeft het middel Paxlovid in ontwikkeling.

Bij ernstig zieke patiënten is vaak sprake is van kleine stolseltjes (microtrombi) in de bloedvaten van de longen. Zij krijgen daarom vaak bloedverdunners, zoals LMW-heparines, toegediend. Ook wordt het corticosteroïd dexamethason gegeven aan ernstig zieke patiënten.

Reconvalescent plasma

Bloedplasma van mensen die genezen zijn van COVID-19 bevat antistoffen tegen het coronavirus. Dit bloedplasma wordt ook wel reconvalescent plasma genoemd. Het lijkt werkzaam te zijn in een vroeg stadium van de ziekte, namelijk als de patiënt zelf nog niet of nauwelijks antistoffen tegen het virus heeft aangemaakt.

Preventie

Wat kun je zelf doen om verspreiding te voorkomen?

  • Vermijd contact met patiënten met COVID-19
  • Vermijd grote groepen mensen
  • Houd afstand van andere mensen, minimaal anderhalve meter
  • Was je handen regelmatig
  • Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog
  • Gebruik papieren zakdoekjes en gooi deze na gebruik direct weg
  • Blijf op geruime afstand (>2 meter) van mensen die hoesten en/of niezen

Vaccinatie

Inenting tegen coronavirus-infectie is inmiddels mogelijk. Er zijn verschillende vaccins tegen het virus ontwikkeld. In Nederland zal waarschijnlijk worden gestart met vaccineren in januari 2021. Op dat moment zal het vaccine van Pfizer-BioNTech beschikbaar zijn. Dit vaccin wordt tozinameran genoemd.

Ook wordt momenteel onderzocht of het zogenaamde BCG-vaccin kan helpen om weerstand op te bouwen tegen het coronavirus.

Verder lezen / Referenties

Voor onafhankelijke franstalige informatie over COVID-19 verwijzen wij naar LE COVID19 POUR LES INTELLIGENTS QUI S’IGNORENT.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven