Bijgewerkt op 17 mei 2022
Wat is coeliakie?
Coeliakie is een aandoening van de dunne darm die wordt veroorzaakt door overgevoeligheid voor gluten. Gluten is een bepaalde groep van eiwitten die voorkomen in granen.
Coeliakie is een zogenaamde auto-immuunziekte. Dat is een ziekte die wordt veroorzaakt doordat het lichaam antistoffen aanmaakt tegen onderdelen van het lichaam zelf.
Wat is de oorzaak?
Aantasting van de dunne darm bij coeliakie wordt veroorzaakt door een overgevoeligheidsreactie. Hierbij maakt het lichaam antistoffen aan tegen bepaalde onderdelen van de wand van de dunne darm, de zogenaamde darmvlokken. Deze darmvlokken raken hierdoor beschadigd. Omdat de darmvlokken een belangrijke rol spelen bij de opname van voedingsstoffen in de dunne darm zal aantasting van de darmvlokken tot problemen met de voedselopname leiden.
Welke symptomen geeft ’t?
Coeliakie kan veel verschillende klachten veroorzaken. Hieronder een overzicht van mogelijke klachten. Het percentage achter de klacht geeft een schatting van het aantal mensen met de ziekte dat die klacht heeft.
- buikpijn – 65%
- diarree – 47%
- onregelmatige ontlasting – 38%
- aanhoudende diarree – 33%
- geel-grijzig gekleurde ontlasting – 32%
- huilen – 32%
- licht voor de leeftijd – 32%
- moeheid – 32%
- vettige of brijïge ontlasting – 32%
- klein voor de leeftijd – 27%
- kleiner dan gemiddeld – 27%
- stinkende ontlasting – 27%
- buikkrampen – 26%
- dikke buik – 24%
- bleek gezicht – 23%
- vaak poepen – 23%
- afvallen – 22%
- geen trek in eten – 19%
- bloedarmoede – 17%
- verstopping – 14%
- niet in de puberteit komen – 13%
- pijn in de gewrichten – 13%
- dunne armen – 12%
- dunne benen – 12%
- geen klachten – 12%
- gevoel dat het eten niet goed zakt – 12%
- niet eten – 12%
- schuimende ontlasting – 12%
- slaperigheid – 11%
- miskraam – 10%
- wondjes in de mond – 8%
- brandend gevoel in de borstkas (brandend maagzuur) – 8%
- lusteloosheid – 7%
- snelle hartslag – 7%
- wisselende stemming – 6%
- huidafwijking – 6%
- ongeboren baby is klein voor de duur van de zwangerschap – 5%
- onregelmatige menstruatie – 5%
- zich niet lekker voelen – 5%
- meerdere miskramen – 4%
- pijn aan de anus – 4%
- niet zwanger raken – 3%
- recidiverende (terugkerende) pijnlijke aften in de mond – 3%
- pijn linksonder in de buik – 3%
- pijn rechtsonder in de buik – 3%
- braken – 2%
- afwijkingen aan het gebit – 2%
- blauwe plekken – 2%
- bloedneus – 2%
- botpijn – 2%
- depressief – 2%
- geen of weinig lichaamshaar – 2%
- geen okselhaar – 2%
- geen schaamhaar – 2%
- kortademigheid – 2%
- mager – 2%
- misselijk – 2%
- opgezwollen lichaam – 2%
- pijn aan de elleboog – 2%
- pijn aan de enkel – 2%
- pijn aan de hand – 2%
- pijn aan de heup – 2%
- pijn aan de knie – 2%
- pijn aan de pols – 2%
- pijn aan de schouder – 2%
- pijn aan de tenen – 2%
- pijn aan de voet – 2%
- pijn in de vinger – 2%
- snel geïrriteerd of boos – 2%
- stoppen van de menstruatie – 2%
- stuiptrekkingen – 2%
- veel winden laten – 2%
- vol gevoel in de buik – 2%
- spierkrampen – 2%
- grijswitte plekjes in de mond – 2%
Wat is de behandeling?
De behandeling bestaat uit het vermijden van gluten in de voeding: een ‘glutenvrij dieet’.
Synoniemen
glutenovergevoeligheid, overgevoeligheid voor gluten, inheemse spruw, glutenenteropathie, ziekte van Gee-Herther, darmspruw, ziekte van Gee-Herter, inheemse spruw
Verder lezen / Referenties
- MW van Kalleveen, T de Meij, FB Plötz, ‘Coeliakie op de kinderleeftijd – Een veranderend klinisch spectrum‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Klinische les’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 2019; 163(13): pagina’s 8-13.