Bijgewerkt op 8 februari 2023
Wat is chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie (CIDP)?
Chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie – vaak afgekort tot ‘CIDP; – is een zeldzame aandoening van de zenuwen die kan leiden tot klachten als spierzwakte, tintelingen en doofheid. De aandoening wordt gezien als de chronische variant van het syndroom van Guillain-Barré.
Wat is de oorzaak?
CIDP wordt veroorzaakt door aantasting van de zenuwschede (myelineschede). Dat is het omhulsel van zenuwen. Door aantasting van de zenuwschede worden zenuwprikkels niet meer goed door de zenuwen geleid. Dit veroorzaakt de klachten. Waarom de zenuwschedes aangetast raken is nog niet goed bekend. Waarschijnlijk maakt het lichaam zelf antistoffen aan die gericht zijn tegen onderdelen van de zenuwschedes. Dat zou betekenen dat CIDP een auto-immuunziekte is.
Hoe vaak komt het voor?
CIPD is een zeldzame ziekte. Gemiddeld wordt deze diagnose in Nederland bij zo’n 75 mensen gesteld. De aandoening komt voor op alle leeftijden en even vaak bij mannen als bij vrouwen.
Welke symptomen geeft het?
CIDP kan tot de volgende klachten leiden:
- spierzwakte, op den duur leidend tot verlamming
- gevoelsstoornissen:
- tintelend gevoel in de benen
- tintelend gevoel in de armen
- slechthorendheid en op den duur doofheid
- moeite om het evenwicht te bewaren:
- wankel lopen
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld op grond van de klachten, de bevindingen bij lichamelijk onderzoek en de resultaten van aanvullend onderzoek.
Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek kunnen spierkrachtverlies en gevoelsstoornissen aan de benen en/of armen worden gevonden. De spierpeesreflexen kunnen afgenomen zijn, met name de kniepeesreflex. De arts bepaalt dit door met een hamertje net onder de knie te slaan.
Aanvullend onderzoek
Bij zenuwgeleidingsonderzoek wordt meestal een vertraagde zenuwgeleidingsnelheid gevonden. De vertraagde zenuwgeleiding wordt veroorzaakt door het verlies aan myeline rond de zenuwen bij deze ziekte.
In het hersenvocht zijn vaak bepaalde antistoffen aantoonbaar. Het gaat dan om anti-GM1 antistoffen, anti-GD1a antistoffen en anti-GQ1b antistoffen. Hersenvocht voor onderzoek wordt verkregen via een ruggenprik (lumbaalpunctie).
Wanneer onduidelijkheid bestaat over de diagnose kan eventueel een zenuwbiopsie worden verricht. Hierbij wordt een stukje zenuw verwijderd uit de nervus suralis, een zenuw in het onderbeen. Dit stukje zenuw – het ‘biopt’ – wordt door een patholoog onder de microscoop bekeken. Hierbij is het verlies van zenuwschede (myelineschede) zichtbaar.
Belang van tijdige diagnose
Het is van belang om de diagnose zo snel mogelijk te stellen. Dan kan namelijk direct met de juiste behandeling worden gestart. Dit is van belang om verdere aantasting van zenuwschedes tegen te gaan en zo achteruitgang van de ziekte te beperken.
Wat is de behandeling?
Mensen met CIDP worden behandeld door een neuroloog. Net als bij andere auto-immuunziekten bestaat de behandeling uit geneesmiddelen die het afweersysteem onderdrukken (immunosuppressiva), zoals corticosteroïden. Andere mogelijkheden zijn behandeling met immuunglobuline en plasmaferese.
Synoniemen
CIDP, chronisch inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie
Engelse vertaling
chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy, CIDP
Verder lezen / Referenties
- H Köller, BC Kieseier, S Jander, H-P Hartung, ‘Chronic Inflammatory Demyelinating Polyneuropathy‘, gepubliceerd in de New England Journal of Medicine van 31 maart 2005; 352: pagina’s 1343-1356.
- ES Maris-Boes, AAJ Ramdhani-Joosten en AN Scholte-Stalenhoef, ‘Een patiënte met onverklaarde neurologische klachten‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Klinische les’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 2019; 163: D3580.
Reacties van lotgenoten
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie (CIDP). Kijk eens op de webpagina over slokdarmkrampen hoe een online discussie zich kan ontwikkelen. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.