Bijgewerkt op 21 februari 2025 door Simpto.nl
Wat is cholangitis?
Cholangitis is een ontsteking van de galwegen. Via de galwegen wordt gal van de lever afgevoerd naar de galblaas en vervolgens naar de dunne darm. Meestal wordt cholangitis veroorzaakt door een infectie met bacteriën. Dit is een ernstige aandoening die kan leiden tot bloedvergiftiging (sepsis). Mensen met een dergelijke vorm van cholangitis worden daarom voor behandeling meestal opgenomen in een ziekenhuis. Er zijn echter ook andere vormen van galwegontsteking.
Welke vormen zijn er?
Er wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende vormen van cholangitis:
- acute cholangitis – meest voorkomende vorm van cholangitis; wordt veroorzaakt door infectie met bacterien die vanuit de darm opstijgen naar de galwegen;
- IgG4-gerelateerde cholangitis – dit is een speciale vorm van IgG4-ziekte;
- primaire biliaire cholangitis – bij deze zeldzame vorm raken de kleine galkanaaltjes in de lever ontstoken; dit leidt op den duur tot levercirrose; daarom wordt deze aandoening ook primaire biliaire cirrose genoemd;
- primaire scleroserende cholangitis – deze zeldzame vorm van galwegontsteking is waarschijnlijk een auto-immuunziekte.
Deze webpagina richt zich op acute cholangitis. Kijk voor meer informatie over de andere vormen op de desbetreffende webpagina’s.
Wat is de oorzaak?
Acute cholangitis wordt veroorzaakt door een infectie met een bacterie. De bacteriën zijn afkomstig uit de dunne darm. Via de uitmonding van de galgang in de dunne darm kunnen de bacterien in de galwegen terechtkomen.
Ontsteking van de galgang ontstaat meestal door verstopping in de galwegen. Hierdoor kan de gal niet goed afvloeien via de dunne darm. Bacteriën krijgen dan de kans om zich te vermenigvuldigen en een infectie te veroorzaken. Verstopping wordt meestal veroorzaakt door galstenen of galgruis in de galwegen. Soms ontstaat de verstopping doordat de galwegen worden dichtgedrukt van buitenaf, bijvoorbeeld door een gezwel.
Een zeldzame oorzaak van verstopping is de aanwezigheid van een parasiet in de galwegen. Ook na bepaalde medische ingrepen kan cholangitis ontstaan. Dat is het geval bij een zogenaamde ERCP. Dit is een onderzoek waarbij via de mond een slangetje in de dunne darm en vervolgens in de galwegen wordt gebracht. Hiermee kunnen afwijkingen van de galwegen in beeld worden gebracht, en soms ook worden behandeld. Andere risicofactoren voor het krijgen van een galwegontsteking zijn HIV-infectie en de aanwezigheid van bacterien in het bloed (bacteriemie).
Welke symptomen geeft het?
Cholangitis kan tot de volgende symptomen en ziekteverschijnselen leiden:
- buikpijn
- meestal pijn rechtsboven in de buik
- koorts
- koude rillingen
- zich ziek voelen
- geelzucht
- gele verkleuring van het oogwit
- gelige verkleuring van de huid
- misselijkheid
- braken
- lichtgekleurde ontlasting (‘stopverfontlasting’)
- donkere urine
- lage bloeddruk
- lusteloosheid
- sufheid
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden vermoed op grond van de klachten, de bevindingen bij lichamelijk onderzoek, en de resultaten van bloedonderzoek. Meestal wordt vervolgens met behulp van beeldvormend onderzoek de onderliggende oorzaak (bijv. een galsteen) gevonden. Daarmee is de diagnose rond.
Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek kan een gelige verkleuring van de ogen en de huid opvallen. Vaak zal er drukpijn rechtsboven in de buik zijn.
Bloedonderzoek
Bij bloedonderzoek zijn de zogenaamde infectieparameters meestal verhoogd. Dat betekent een verhoogd CRP-gehalte en een toename van het aantal witte bloedcellen. Dit laatste wordt leukocytose genoemd. Vaak zal het bloed ook gekweekt worden op de aanwezigheid van bacterien. Ook is het alkalische fosfatase gehalte vaak verhoogd.
Beeldvormend onderzoek
Beeldvormend onderzoek wordt gedaan om afwijkingen aan organen in de buik op het spoor te komen. Als er sprake is van cholangitis kan bijvoorbeeld een galsteen in de galwegen worden gevonden. Er zijn verschillende onderzoeken waarmee de afwijkingen aan de galwegen in beeld kunnen worden gebracht, zoals:
- echoscopie van de buik – hiermee kunnen de organen in de buik in beeld worden gebracht; ook kan de stroomsnelheid van bloed door de bloedvaten worden gemeten; bij mensen met cholangitis wordt regelmatig een galsteen in de galwegen (choledocholithiase) gezien, met verwijding van de galwegen;
- CT-scan (computertomografie) – ook hiermee kunnen de organen in de buik in beeld worden gebracht en galstenen worden opgespoord;
- MRCP (magnetische resonantie cholangiopancreatografie) – ook met dit onderzoek kunnen galstenen worden opgespoord;
- ERCP (endoscopische retrograde cholangio-pancreatografie) – als tijdens dit onderzoek een galsteen wordt aangetroffen zal de arts proberen deze direct te verwijderen; dit gebeurt door een sneetje te maken bij de uitgang van de galgang in de dunne darm (papillotomie);
- PTC (percutane transhepatische cholangiografie) – hierbij wordt onder geleide van echoscopie met een naald via de huid de galgang aangeprikt; vervolgens wordt contraststof in de galwegen gespoten zodat de galwegen op een rontgenfoto goed in beeld komen; hiermee kunnen afwijkingen in de galwegen worden opgespoord.
Wat is de behandeling?
Cholangitis is een ernstige aandoening waarvoor meestal opname in het ziekenhuis nodig is. In het ziekenhuis kan worden behandeld met een infuus. Via het infuus kunnen vocht en antibiotica worden toegediend. Tegen de soms heftige pijn kunnen pijnstillers worden voorgeschreven.
Verder zal de onderliggende oorzaak van de ontsteking in de galwegen weggenomen moeten worden. Dat betekent dat een eventuele galsteen verwijderd zal worden. Dit kan worden gedaan tijdens een ERCP. Een ERCP wordt meestal uitgevoerd door een maag-darm-leverarts (gastro-enteroloog). Kijk voor meer informatie over dit onderzoek op de webpagina over ERCP.
Soms zal een kijkoperatie of gewone operatie nodig zijn om galstenen te verwijderen of andere oorzaken van verstopping van de galwegen op te heffen. Een dergelijke operatie wordt uitgevoerd door een chirurg die gespecialiseerd is in operaties aan de ingewanden.
Wat is het beloop?
Een acute cholangitis kan goed worden behandeld. Daarvoor is het wel van belang dat de diagnose bijtijds wordt gesteld. Als dat niet gebeurt kan de aandoening leiden tot het ontstaan van sepsis (bloedvergiftiging) en septische shock. Dat is een levensbedreigende aandoening.
Andere complicaties die kunnen optreden zijn:
- leverabces
- galblaasontsteking (acute cholecystitis)
- trombose van de poortader (vena porta trombose)
- acute biliaire pancreatitis
- slecht werkende lever (leverfalen)
Synoniemen
galwegontsteking, ontsteking van de galwegen, ontstoken galwegen, acute cholangitis, cholangitis acuta, galgangontsteking, ontsteking van de galgang
Engelse vertaling
Verder lezen / Referenties
- J Virgile, R Marathi, ‘Cholangitis‘, online publicatie van StatPearls, update van 4 juli 2022.
Reacties van lotgenoten
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere mensen met galgangontsteking (cholangitis). Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.