Bijgewerkt op 5 december 2024 door Simpto.nl
Wat is een gebroken heup?
Met een gebroken heup wordt bedoeld een botbreuk van de bovenkant van het dijbeen (femur). Meestal is sprake van een breuk van de nek van het dijbeen (collum femoris). Artsen spreken in dat geval van een collumfractuur. Soms is de kop van het dijbeen (caput femoris) gebroken, of de kom waarin de kop draait. Een gebroken heup geeft pijn aan de heup of in de lies, vooral bij bewegen, en verkorting van het been. Meestal is het niet mogelijk het been te belasten.
Hoe vaak komt het voor?
Een gebroken heup komt vaak voor. Het komt vooral voor bij vrouwen in de menopauze. Zij hebben door de hormonale veranderingen van de menopauze namelijk een verhoogd risico op het krijgen van osteoporose (botontkalking). Geschat wordt dat zo’n 15% van alle vrouwen in hun leven een gebroken heup oploopt.
Wat is de oorzaak?
Een gebroken heup is meestal het gevolg van een val. Soms ontstaat de botbreuk door geweld van buitenaf, bijvoorbeeld door een aanrijding.
Welke risicofactoren zijn er?
Risicofactoren voor het oplopen van een gebroken heup zijn onder andere:
- aandoening van het skelet:
- botontkalking (osteoporose)
- ziekte van Paget van het bot
- osteomalacie
- osteopetrose
- osteogenesis imperfecta
- infectie in het heupbot
- uitzaaiing in het heupbot
- roken
- overmatig alcoholgebruik
- gebruik van meerdere geneesmiddelen tegelijk (polyfarmacie)
- verhoogd homocysteine gehalte in het bloed
Wat voor symptomen geeft het?
De volgende klachten kunnen voorkomen:
- pijn in de lies
- pijn aan de heup
- verkorting van het been
- been niet kunnen belasten / niet kunnen lopen
- been staat naar buiten gedraaid
Welke complicaties kan het geven?
De gebroken heup leidt tot bedlegerigheid. Hierdoor neemt de kans op het ontstaan van bloedstolsels in de bloedvaten (trombose) en longembolie toe. Om die reden krijgen mensen vaak antistollingsmiddelen toegediend. De bedlegerigheid kan ook leiden tot doorligplekken (decubitus).
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De arts kan de diagnose vermoeden op grond van het verhaal en de klachten van de patiënt, de aanwezigheid van risicofactoren. De diagnose kan worden bevestigd met beeldvormend onderzoek. Op een röntgenfoto is de breuk meestal goed zichtbaar. Soms is een MRI-scan, CT-scan of een botscan nodig om de diagnose te stellen.
Wat is de behandeling?
De behandeling bestaat meestal uit pijnstilling en een operatie. Ter voorkoming van het ontstaan van trombose wordt vaak een antistollingsmiddel toegediend.
Operatie
Een operatie vanwege een gebroken heup kan bestaan uit het vastzetten van de gebroken botdelen met schroeven. Soms wordt er voor gekozen om de heupkop of het gehele heupgewricht te vervangen.
Wat is de prognose?
Ongeveer één op de vijf ouderen die een gebroken heup oplopen overlijdt in het jaar daarna. Dat heeft er mee te maken dat door de gebroken heup de algehele conditie achteruitgaat en mensen minder actief worden. Hierdoor neemt de weerstand af. Het gevolg is dat mensen sneller een infectie oplopen (bijv. longontsteking), en dat die infectie vaak ook ernstiger verloopt.
Preventie
Om de kans op een gebroken heup te verminderen kunnen verschillende maatregelen worden genomen:
- valpreventie:
- zorg voor goede verlichting in en buiten het huis
- verwijder losse tapijten
- gebruik een antislip-mat in de douche
- doe regelmatig oefeningen om de spierkracht en het evenwicht te trainen
- behandeling van osteoporose (indien aanwezig)
Synoniemen
heupfractuur, femurnekfractuur, fractuur van de femurnek, fractuur van het collum femoris
Engelse vertaling
hip fracture, proximal femur fracture, femoral neck fracture, femoral head fracture
Niet gevonden wat je zocht?
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.