Besmetting met de haarfollikelmijt (demodicose)

Wat is demodicose?

Demodicose is een besmetting met de haarfollikelmijt. De wetenschappelijke naam voor de haarfollikelmijt is Demodex folliculorum. Deze haarfollikelmijt komt bij de meeste mensen voor in de haarzakjes (follikels) en talgklieren. Soms kan dit tot klachten leiden.

Haarfollikelmijten – of ‘haarzakjesmijten’ – zijn langwerpige mijten met een lengte van 0,4 millimeter. Ze hebben acht korte pootjes.

besmetting met de haarfollikelmijt (demodicose)
haarfollikelmijt onder de microscoop

De medische term voor deze aandoening is ‘Demodex folliculitis’. Andere namen die worden gebruikt zijn Demodex dermatitis en pityriasis folliculorum.

Demodex folliculitis komt ook voor bij honden en katten. Dan is de veroorzaker Demodex cani en Demodex cati respectievelijk.

Oorzaak

Besmetting met de haarfollikelmijt neemt toe met de leeftijd. Jonge kinderen zijn meestal niet besmet. Ouderen zijn bijna allemaal besmet. Besmetting met de haarfollikelmijt leidt over het algemeen niet tot klachten. Pas als het aantal mijten flink toeneemt, bijvoorbeeld in een periode van stress of verminderde weerstand, kunnen klachten ontstaan.

Als de mijten zich vermenigvuldigen zal het aantal eitjes en uitwerpselen in de haarzakjes toenemen. Hierdoor ontstaat een ontsteking. De ontsteking leidt tot roodheid van de huid, en soms tot pusvorming (puistjes).

Omdat haarfollikelmijten zich goed thuisvoelen in een vette omgeving komt de aandoening vaker voor bij mensen met een vettige huid.

Symptomen

Demodicose geeft meestal geen klachten. Als dat wel het geval is kunnen de volgende klachten voorkomen:

  • jeuk
  • rode huid bij de wenkbrauwen
  • rode huid rond de neus
  • rode wangen
  • rode plekken op het voorhoofd
  • zwelling van de ooglidrand
  • schilfering aan de ooglidrand / schilfering aan de basis van de wimpers
  • rode ooglidrand
  • rode bultjes op de wangen
  • rode bultjes in de neuslippenplooi
  • puistjes in de neuslippenplooi
  • rode oogleden
  • puistjes op de wangen
  • jeuk bij de wenkbrauwen
  • puistjes op het voorhoofd
  • rode kin
  • haaruitval van hoofdhaar
  • puistjes op de ooglidrand
  • rood oog
  • bobbelige huid op de wangen
  • rode bultjes in de nek

Aantasting van de ooglidrand door de haarfollikelmijt wordt wel ‘Demodex-blefaritis’ genoemd.

Diagnose

De haarfollikelmijt kan worden aangetoond door talg onder de microscoop te bekijken. Talg kan worden afgenomen door in de huid te knijpen. Vervolgens wordt een glaasje tegen de huid gehouden. Hieraan zal zich een kleine hoeveelheid talg binden. Wanneer dit onder de microscoop bekeken wordt zullen de mijten vaak zichtbaar zijn.

Een andere manier om mijten aan te tonen is met behulp van speciale doorzichtige tape. De tape wordt op de aangetaste huid geplakt en weer verwijderd. Meestal zullen de mijten op de tape aantoonbaar zijn.

Ten slotte kan een zogenaamde KOH-preparaat van huidschilfers worden gemaakt. Ook daarin zijn met de microscoop de mijten zichtbaar.

De haarfollikelmijt komt bij de meeste mensen voor in de huid. Het aantonen van de mijt op zich hoeft daarom niet afwijkend te zijn. Wel zal het aantal gevonden mijten hoger zijn dan normaal.

Heel soms zal een stukje huid worden weggenomen om de diagnose te kunnen stellen. Dit wordt ‘huidbiopsie‘ genoemd.

Behandeling

Er zijn verschillende middelen die werkzaam zijn tegen de haarfollikelmijt. Het antiluizenmiddel malathion kan worden gebruikt om de aangetaste plekken in te wrijven.

Ook metronidazol is werkzaam tegen demodicose. Meestal zal dit middel als gel of crème worden aangebracht ter plekke van de huidafwijkingen. Bij uitgebreide huidafwijkingen kan het ook als tablet worden geslikt.

metronidazol gel tegen besmetting met de haarfollikelmijt (demodicose)
metronidazol gel (Bron: Tolmar)

Andere middelen die werkzaam zijn tegen de haarfollikelmijt zijn benzylbenzoaat, crotamiton, ivermectine en permetrine.

Engelse vertaling

demodicosis, infection with Demodex folliculorum

ICD10-code

B88.0

Verder lezen / Referenties

  • T Jansen & G Plewig, ‘Demodex-Milben und ihre Bedeutung für Gesichtsdermatosen’ gepubliceerd in Münchener Medizinische Wochenschrift van 1996; 138: pagina’s 483-487.
  • J Å krlin ea, Demodicosis and rosacea‘ gepubliceerd in The Lancet van 1991; 337: pagina 734.
  • TAM Hekker, ‘Vakantieziekten door geleedpotigen: epizoönosen‘, gepubliceerd in de rubriek ‘Klinische Les’ van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 2014; 148: A8040.

Gepubliceerd door: Simpto.nl
Datum van publicatie: 12 september 2017
Auteur: Erwin Douwes
Laatst bijgewerkt op: 21 februari 2020


Synoniemen

Andere namen voor infectie met de haarfollikelmijt zijn infectie met de haarzakjesmijt, Demodex-folliculitis, Demodex rosacea, besmetting met Demodex folliculorum, Demodex-dermatitis, infestatie door Demodex folliculorum, demodiciose, demodicidose, pityriasis folliculorum, en Demodex-blefaritis.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven