Beroerte

Bijgewerkt op 8 januari 2024

Wat is een beroerte?

Een beroerte is een vaak voorkomende ernstige aandoening van de hersenen. Een beroerte wordt veroorzaakt door een plotseling optredende afname van de doorbloeding in een deel van de hersenen. Hierdoor ontstaan uitvalsverschijnselen. De medisiche naam voor beroerte is cerebrovasculair accident (CVA).

Hoe vaak komt ‘t voor?

Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer 50.000 mensen een beroerte. Ongeveer 10.000 mensen overlijden aan de gevolgen. Beroerte komt vooral voor bij mensen in de leeftijdsgroep boven de 50 jaar. Ongeveer 80% van de mensen die een beroerte krijgen is ouder dan 65 jaar.

Wat is de oorzaak?

Een beroerte wordt veroorzaakt door een afname van de doorbloeding in een deel van de hersenen. Hierdoor ontstaat zuurstoftekort in de hersenen met als gevolg het afsterven van hersencellen. De verminderde doorbloeding kan worden veroorzaakt door een herseninfarct of door een hersenbloeding. In het eerste geval wordt ook wel gesproken van een ‘niet-bloedig CVA’. In het tweede geval wordt wel gesproken van een ‘bloedig CVA’. In beide gevallen ontstaat een probleem met de doorbloeding in de hersenen.

Bij een hersenbloeding is de bloeddoorstroming verstoord doordat een bloedvat gesprongen is. Bij een herseninfarct is er sprake van een verstopping van een bloedvat door een bloedprop. Als de bloedprop vanuit een ander deel van het lichaam, bijvoorbeeld het hart, via de halsslagader in de hersenen vastloopt wordt gesproken van een hersenembolie.

Tenslotte is het mogelijk dat een beroerte ontstaat door een bloeding binnen de schedel maar buiten de hersenen. Door de verhoogde druk op de hersenen raakt ook hierbij de doorbloeding in de hersenen in de knel.

Het herseninfarct is in ongeveer 85 procent van de gevallen van beroerte de onderliggende oorzaak. In 10 procent van de gevallen is dit een hersenbloeding. De overige vijf procent komt voor rekening van een bloeding binnen de schedel maar buiten de hersenen.

Er zijn, afhankelijk van de exacte plaats van de bloeding, verschillende namen voor bloedingen tussen de schedel en de hersenen. Men spreekt van een epidurale bloeding als de bloeding buiten de hersenvliezen zit, en van een subdurale bloeding als deze tussen de hersenen en het zachte hersenvlies in zit. Een subarachnoïdale bloeding is een bloeding die tussen het zachte en het harde hersenvlies in zit.

Welke symptomen geeft het?

Vaak wordt een beroerte vooraf gegaan door kortdurende neurologische klachten. Dit wordt een Transient Ischemic Attack (TIA) genoemd. De klachten bij een beroerte hangen af van de plaats in de hersenen waar de doorbloeding verminderd is. Veel voorkomende klachten bij een beroerte zijn:

  • verlamming
    • meestal aan één kant van het lichaam; verlamming ontstaat aan de andere zijde van het lichaam dan waar de afwijking in de hersenen zit. Dit komt omdat de zenuwbanen die vanaf de hersenen naar het lichaam lopen in het hoofd kruisen.
  • moeite met spreken, het vinden van de juiste woorden, lezen, of met begrijpen van wat anderen zeggen
  • kinds worden
  • moeite met bepaalde handelingen
    • bijvoorbeeld knopen vastmaken of het vastmaken van een veter
    • niet meer weten hoe bepaalde routinehandelingen te verrichten, bijvoorbeeld een broek aantrekken
    • schrijven
  • blindheid of uitval van een deel van het gezichtsveld
  • doofheid
  • vergeetachtigheid
  • veranderingen van emoties en gevoel
    • bijvoorbeeld verdrietig voelen zonder dat daar een bepaalde reden voor is
    • alles zeggen wat in je opkomt, terwijl dit anderen kan kwetsen
    • gevoelens van angst
    • kan leiden tot verandering van gedrag en persoonlijkheid
  • incontinentie voor urine en/of ontlasting
  • het niet herkennen van een eigen lichaamsdeel zoals arm of been

Welke risicofactoren zijn er?

Er zijn risicofactoren die de kans op een beroerte vergroten een hoge bloeddruk, suikerziekte, verhoogd cholesterolgehalte, hart- en vaatziekten, stress, roken, overgewicht en te weinig lichaamsbeweging.

Wat is het beloop?

Een beroerte is een ernstige aandoening die vaak leidt tot invaliditeit of overlijden. Beroerte is altijd een reden voor opname in een ziekenhuis. Ruim twintig procent van de mensen die een beroerte krijgen overlijdt binnen een maand. Na een jaar is bijna 40 procent overleden. In een groot aantal gevallen zal een beroerte leiden tot blijvende invaliditeit, en daardoor vaak opname in een verpleeghuis. In de resterende groep zullen de klachten na verloop van tijd en met behulp van revalidatie geheel of gedeeltelijk verdwijnen.

Iemand die een beroerte overleeft heeft een flink verhoogde kans om later opnieuw een beroerte te krijgen. De kans op invaliditeit of overlijden is groter bij een hersenbloeding dan bij een herseninfarct.

De hersencellen die afsterven ten gevolge van een beroerte worden niet vervangen door nieuwe hersencellen. Wel is het zo dat, met revalidatie, bepaalde taken door andere cellen of delen van de hersenen kunnen worden overgenomen.

Een beroerte kan leiden tot epilepsie. Mensen die een beroerte krijgen hebben vaak slechte bloedvaten. De kans dat zij hart- of vaatziekten krijgen is groter dan bij anderen. Boezemfibrilleren komt voor bij ongeveer 15% van de mensen die een beroerte hebben gehad.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Als de arts vermoedt dat er sprake is van een beroerte zal aanvullend onderzoek worden uitgevoerd, zoals een CT-scan, een MRI-scan, en eventueel een EEG en Duplexscan. Hiermee zal de lokatie en de aard van de onderliggende oorzaak worden bepaald. Vaak zal tevens onderzoek worden gedaan om te kijken of andere vaten en het hart tekenen van aderverkalking vertonen.

Synoniemen

Andere namen voor beroerte zijn hersenberoerte, hersenattaque, attaque, en cerebrovasculair accident (CVA).

Engelse vertaling

stroke, cerebrovascular accident, CVA, cerebrovascular insult (CVI), brain attack


Reacties van lotgenoten

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere (verzorgers van) mensen met een beroerte (cerebrovasculair accident). Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven