Bijgewerkt op 29 november 2024 door Simpto.nl
Wat is anemie?
Anemie is de medische naam voor bloedarmoede. Bloedarmoede betekent dat er te weinig hemoglobine in het bloed zit. Hemoglobine is het stofje dat ervoor zorgt dat rode bloedcellen zuurstof kunnen opnemen in de longen en vervolgens kunnen afstaan in de weefsels en organen.
Hoe vaak komt ’t voor?
Anemie komt heel vaak voor. Per jaar krijgen naar schatting 100.000-200.000 mensen in Nederland bloedarmoede. Omdat de klachten niet altijd op de voorgrond treden weten mensen soms niet dat ze bloedarmoede hebben.
Welke oorzaken zijn er?
Er zijn ontzettend veel verschillende oorzaken voor bloedarmoede. De meest voorkomende oorzaken zijn:
- tekort aan ijzer (bouwsteen voor hemoglobine) – dit kan ontstaan door onvoldoende opname van ijzer uit de voeding, maar ook door verlies van ijzer door een bloeding bijvoorbeeld in het maagdarmkanaal of door veel bloedverlies tijdens de menstruatie. Bloedarmoede door een tekort aan ijzer wordt ook wel ijzergebreksanemie of ferriprieve anemie genoemd.
- afbraak van rode bloedcellen – dit wordt ook wel ‘hemolyse’ genoemd en komt voor bij veel verschillende ziektebeelden, zoals bijvoorbeeld hemolytisch-uremisch syndroom; bloedarmoede door afbraak van rode bloedcellen heet hemolytische anemie;
- tekort aan vitamine B12 of foliumzuur – de medische naam hiervoor is pernicieuze anemie.
Zeldzame oorzaken voor het ontstaan van bloedarmoede zijn:
- bloedkanker (leukemie)
- hemoglobinopathieën, bijvoorbeeld sikkelcelanemie
Welke symptomen geeft het?
Als anemie in korte tijd ontstaat zullen vaak eerder klachten optreden dan wanneer dat geleidelijk gebeurt. In het laatste geval kan het gebeuren dat iemand zich pas bij de dokter meldt als het hemoglobine gehalte in het bloed al heel laag is.
Typische klachten die kunnen optreden zijn:
- vermoeidheid
- kortademigheid bij inspanning
- bleek gezicht
- snelle hartslag
Soms ook:
Als bloedarmoede langzaam ontstaat zijn er vaak lang geen klachten. Pas als de bloedarmoede ernstig wordt ontstaan dan bovenstaande.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Lichamelijk onderzoek
Een arts zal op grond van de klachten en het lichamelijk onderzoek al snel een idee krijgen van het bestaan van anemie. Bij lichamelijk onderzoek zijn de slijmvliezen van de mond en de ogen vaak bleek.
Ruisje aan het hart
Soms is bij onderzoek van het hart een ruisje hoorbaar. Dit is een zogenaamd ‘uitdrijvingsgeruis’. Het wordt veroorzaakt doordat het hart, als reactie op de bloedarmoede, het bloed harder rond gaat pompen. Hierdoor ontstaat een zogenaamde ‘hyperdynamische circulatie’. Het bloed wordt daarbij sneller door de aortaklep gepompt. Dit kan bij sommige mensen met bloedarmoede als ruisje aan het hart hoorbaar zijn.
Bloedonderzoek in het laboratorium
De diagnose is eenvoudig te bevestigen met bloedonderzoek. Bij bloedonderzoek is het hemoglobine gehalte verlaagd.
Bij mannen is het hemoglobine gehalte normaal gesproken hoger dan 8,1 mmol/l en bij vrouwen 7,5 mmol/l. Als het hemoglobine gehalte lager is dan deze waarden wordt gesproken van bloedarmoede.
Door het laten bepalen van de grootte en de kleur van rode bloedcellen te bepalen krijgt de arts een idee van de oorzaak van de bloedarmoede.
De grootte van de rode bloedcellen wordt met een Engelste term ‘mean corpuscular volume’ of ‘MCV’ genoemd. Het MCV wordt uitgedrukt in femtoliter (fl). Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
- bloedarmoede met relatief kleine rode bloedcellen (microcytaire anemie): MCV is kleiner dan 80 fl
- bloedarmoede met normale rode bloedcellen (normocytaire anemie): MCV is tussen 80-100 fl
- bloedarmoede met relatief grote rode bloedcellen (macrocytaire anemie): MCV is groter dan 100 fl
Een voorbeeld van een microcytaire anemie is bloedarmoede door een tekort aan ijzer. Een voorbeeld van normocytaire anemie is hemolytische anemie. Een voorbeeld van macrocytaire anemie is bloedarmoede door een tekort aan vitamine B12 (pernicieuze anemie).
Zelftests voor bloedarmoede
Er zijn tegenwoordig tests op de markt waarmee mensen zelf thuis kunnen testen of ze bloedarmoede hebben. Voorbeelden van dergelijke testen zijn:
- FERRI-Check
- Kernel Multi-check
Wat is de behandeling?
In het algemeen zal een arts eerst willen weten wat de onderliggende oorzaak is. Pas als die bekend is kan een geschikte behandeling worden gekozen.
Wanneer echter sprake is van een ernstige bloedarmoede kan de arts besluiten om een bloedtransfusie te geven.
Er zijn ook medicijnen beschikbaar die de aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg bevorderen. Deze geneesmiddelen zijn afgeleid van het hormoon erytropoëtine. De generieke naam van dit soort middelen is epoëtine.
Niet gevonden wat je zocht?
Heb je hier niet gevonden wat je zocht? Dan kun je hieronder een reactie plaatsen. Andere lezers kunnen daar dan op reageren. Zo kan een uitgebreide discussie ontstaan. Kijk bijvoorbeeld eens op de webpagina over Tarlov cyste of de webpagina over semaglutide.
Om spam tegen te gaan worden reacties niet automatisch geplaatst. Dat gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl zijn gezien. Daar kan enige tijd overheen gaan.