Bijgewerkt op 31 juli 2024 door Simpto.nl
Wat is alveolitis?
Alveolitis is een ontsteking van de longblaasjes. De longblaasjes (alveoli) zijn piepkleine zakjes in de longen waar zuurstof vanuit de ingeademde lucht wordt opgenomen in het bloed. Door de ontsteking wordt het moeilijker om zuurstof op te nemen in het bloed. Dit leidt tot kortademigheid. Meestal wordt alveolitis veroorzaakt door een infectie of door een allergische reactie op bepaalde stofjes uit de omgeving. Als alveolitis langere tijd blijft bestaan ontstaat interstitiële longziekte. Uiteindelijk kan longfibrose ontstaan. Hierbij verandert het weefsel rond de longblaasjes in bindweefsel. De behandeling bestaat uit het wegnemen van de onderliggende oorzaak.
Wat is de oorzaak?
Alveolitis wordt vaak veroorzaakt door infectie van de longen met bepaalde virussen, bacteriën of schimmels. Ook kan de aandoening worden veroorzaakt door overgevoeligheid voor stofjes uit de omgeving die worden ingeademd. In dat geval wordt gesproken van allergische alveolitis. Verder kan inademing van irriterende chemische stoffen leiden tot ontsteking van longblaasjes. Ten slotte kan alveolitis ontstaan bij zogenaamde auto-immuunziekten. Dat zijn ziekten waarbij het afweersysteem van het lichaam zich richt tegen onderdelen van het eigen lichaam. Als geen oorzaak wordt gevonden wordt gesproken van idiopathische alveolitis.
Welke symptomen geeft het?
De volgende symptomen en ziekteverschijnselen kunnen voorkomen:
- kortademigheid
- hoesten
- meestal droge hoest (zonder opgeven van slijm)
- moeheid
- afvallen
- vervelend gevoel in de borstkas
Zonder behandeling kunnen de symptomen voorkomen in aanvallen of langzaamaan steeds erger worden.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose wordt gesteld op grond van de klachten, de aanwezigheid van risicofactoren, de bevindingen bij lichamelijk onderzoek, en de resultaten van bloedonderzoek, beeldvormend onderzoek, en longfunctieonderzoek. Om de diagnose te bevestigen kan het soms nodig zijn om een beetje weefsel uit de longen te nemen voor onderzoek. Dit wordt longbiopsie genoemd.
Lichamelijk onderzoek
Bij luisteren naar de longen met een stethoscoop kan de arts vaak afwijkingen horen. Meestal gaat het om een knisperend geluid. Artsen spreken van crepitaties.
Bloedonderzoek
Met bloedonderzoek kunnen vaak aanwijzingen worden gevonden voor auto-immuunziekten als onderliggende oorzaak van de klachten.
Beeldvormend onderzoek
Op een röntgenfoto of CT-scan van de borstkas worden vaak afwijkingen gezien die passen bij alveolitis.
Longfunctieonderzoek
Met speciaal onderzoek naar de werking van de longen (longfunctieonderzoek) kan de ernst van de aandoening worden vastgesteld.
Longbiopsie
Hierbij wordt een stukje weefsel uit de longen geprikt. Dit stukje weefsel wordt vervolgens door een patholoog onder de microscoop bekeken. Daarbij zijn kenmerkende afwijkingen zichtbaar. Het stukje weefsel – het longbiopt – kan worden weggenomen door een ingreep via de borstkas of via een kijkonderzoek van de luchtwegen (bronchoscopie).
Wat is de behandeling?
De behandeling bestaat uit het wegnemen van de onderliggende oorzaak. Zo kunnen antibiotica worden gebruikt als het gaat om een infectie van de longblaasjes door bacteriën. Als er sprake is van een allergische alveolitis zal blootstelling aan de veroorzakende allergenen (stofjes waarvoor men overgevoelig is) moeten worden gestopt. Bij alveolitis door auto-immuunziekte kunnen geneesmiddelen worden voorgeschreven die het afweersysteem onderdrukken. Dergelijke middelen worden immunosuppressiva of afweeronderdrukkende geneesmiddelen genoemd. Voorbeelden van dergelijke middelen zijn corticosteroïden, azathioprine, ciclofosfamide en mycofenolaat.
Behalve het wegnemen van de onderliggende oorzaak kan het noodzakelijk zijn de symptomen van de ziekte te behandelen. Zo kan in het geval van ernstige kortademigheid extra zuurstof worden toegediend via een mondmasker.
Synoniemen
ontsteking van de longblaasjes, ontstoken longblaasjes
Engelse vertaling
alveolitis