Bijgewerkt op 8 september 2021 door Simpto.nl
Wat is alcoholisme?
Er wordt gesproken van alcoholisme als iemand verslaafd is aan het gebruik van alcoholische drank. Dat betekent dat wanneer enige tijd geen alcoholische drank gebruikt wordt er onttrekkingsverschijnselen ontstaan. In dat geval is dus sprake van afhankelijkheid van alcohol. Andere namen hiervoor zijn alcoholverslaving en drankzucht.
Welke symptomen geeft het?
Een belangrijk kenmerk van alcoholisme is dat tijdelijk stoppen met het gebruik van alcohol leidt tot onttrekkingsverschijnselen.
Klachten bij alcoholonttrekking
Klachten van alcoholmisbruik treden vooral ook op als de patiënt geen alcoholische drank inneemt. Onttrekkingsverschijnselen treden vaak ‘s ochtends op en verdwijnen na inname van alcohol. Onttrekkingsverschijnselen zijn:
- beven van de handen (= tremor)
- misselijkheid
- kortdurende hallucinaties
- toevallen
- delirium tremens
Om alcoholonttrekkingsverschijnselen te voorkomen zal een alcoholist vaak ‘s ochtends vroeg al alcoholische drank innemen. Dit gebeurt vaak stiekum. Hierdoor kan vervreemding van gezin en werk optreden. Dit leidt weer tot vereenzaming en soms agressief gedrag ten opzichte van gezinsleden of collega’s.
Andere klachten en kenmerken
Een ander kenmerk van alcoholisme is dat men een grotere hoeveelheid alcohol verdragen dan gebruikelijk is. Dit wordt wel verhoogde alcoholtolerantie genoemd.
Op den duur kan drankmisbruik leiden tot aantasting van het geheugen, verwardheid en zichzelf verwaarlozen. Door de toegenomen alcoholconsumptie wordt het geheugen aangetast. Ook denkt men steeds aan alcohol. Ook kan in dit stadium ook vitaminetekort optreden doordat onvoldoende voedsel wordt ingenomen.
Wat is de oorzaak?
Meestal liggen psychosociale problemen ten grondslag aan overmatig alcoholgebruik. Alcoholisme begint meestal wanneer iemand die ‘sociaal drinkt’ steeds meer alcohol tot zich neemt om de toenemende behoefte aan een gevoel van ontspanning te bevredigen. De betrokkene zal uit schuldgevoel vaak heimelijk alcohol nuttigen.
Welke complicaties kan het geven?
Alcohol heeft een negatief effect op de lever en op de hersenen. Alcoholisme kan leiden tot een scala van ziektebeelden. Voorbeelden zijn levercirrose, alvleesklierontsteking, afbraak van hersencellen, met name in de kleine hersenen, en cardiomyopathie. Verder kan overmatig gebruik van alcohol leiden tot een acute alvleesklierontsteking.
Ook hebben alcoholisten door een gebrekkige voeding vaak een gebrek aan vitamine B1 en een gebrek aan vitamine B12 met als gevolg bloedarmoede. Het negatieve effect op de hersenen uit zich soms als een stoornis van het korte termijn geheugen (Korsakoff syndroom) of andere neurologische afwijkingen die wel worden omschreven als het syndroom van Wernicke.
Langdurig alcoholgebruik vergroot de kans op kanker van mond-/keelholte, larynx en slokdarm; dit verband is minder duidelijk voor maagkanker, alvleesklierkanker, dikke darmkanker, kanker van de endeldarm en borstkanker.
Lichamelijke veranderingen
Vaak leidt chronisch gebruik van alcohol tot ontsteking van het slijmvlies van de maag (=gastritis). Daarnaast kan beschadiging van de lever optreden. Levercellen die beschadigd raken worden vervangen door bindweefselcellen (een soort littekenweefsel). Hierdoor treedt schrompeling van de lever op. Dit wordt levercirrose genoemd. Ook het hart kan aangetast worden bij overmatig alcoholgebruik. Dit wordt alcoholische cardiomyopathie genoemd. Alcoholici kunnen komen te overlijden door een hartritmestoornis die het gevolg is van deze aantasting van het hart.
Alcohol en zwangerschap
Overmatig gebruik van alcohol gedurende de zwangerschap kan leiden tot afwijkingen bij het kind. Alcohol passeert namelijk vrij makkelijk de placenta waardoor het van het bloed van de moeder in het bloed van het ongeboren kind komt. Dit kan leiden tot miskraam, vroeggeboorte of lichamelijke en psychische afwijkingen bij het kind. Dit laatste wordt foetaal alcohol syndroom genoemd. De sterfte onder pasgeborenen van moeders met een alcoholverslaving is verhoogd.
Psychische en neurologische veranderingen
Wanneer alcoholverslaving lang duurt kunnen ernstige afwijkingen van het zenuwstelsel optreden. Voorbeelden zijn delirium tremens en het syndroom van Korsakov.
Voor de oorzaak van het alcoholmisbruik komen patienten vaak bij de psychiater terecht. De ziektebeelden die ontstaan ten gevolge van het alcoholmisbruik moeten vaak door andere specialisten worden behandeld, zoals internist of neuroloog.
Engelse vertaling
alcoholism, alcohol dependence, alcohol addiction, alcohol use disorder
Duitse vertaling
Alkoholismus, Alkoholmissbrauch, Alkoholabhängigkeit
Alcohol abusus
Synoniemen
Andere woorden voor alcoholisme zijn alcoholafhankelijkheid, alcoholverslaving, chronisch alcoholmisbruik, drankmisbruik, drankzucht, drankprobleem, en overmatig alcoholgebruik.