Bijgewerkt op 14 juli 2024 door Simpto.nl
Wat is het syndroom van Leriche?
Het syndroom van Leriche is een aandoening waarbij een vernauwing of volledige afsluiting van de onderkant van de grote lichaamsslagader (aorta) leidt tot verschillende klachten in het onderlijf. De meest voorkomende oorzaak is aderverkalking (atherosclerose). De medische naam voor deze aandoening is aorta-iliacale occlusie. De aandoening is een vorm van perifeer arterieel vaatlijden.
De aandoening is genoemd naar de Franse vaatchirurg Dr René Leriche (1879-1955). Hij beschreef de aandoening in 1948 als eerste in een medisch tijdschrift.
Wat is de oorzaak?
De meest voorkomende oorzaak van een vernauwing onder in de aorta is aderverkalking (atherosclerose). Door aderverkalking ontstaan zogenaamde plaques. Dit zijn ophopingen van vet aan de binnenkant van slagaders. Door de plaques raken de slagaders vernauwd. Hierdoor neemt de bloeddoorstroming af. Soms laat een plaque los en wordt dan met de bloedstroom meegesleept. Als de plaque vastloopt in een bloedvat ontstaat direct een afsluiting van het bloedvat. Dit kan plotseling klachten geven. Risicofactoren voor het krijgen van aderverkalking zijn roken, hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol gehalte in het bloed en suikerziekte.
Minder vaak voorkomende oorzaken van een vernauwing onder in de aorta en de bekkenslagaders zijn bestraling op het bekken en ontsteking van de betreffende bloedvaten (vasculitis), zoals bijvoorbeeld bij de ziekte van Takayasu.
Welke symptomen geeft het?
De volgende symptomen en ziekteverschijnselen kunnen voorkomen:
- pijn aan het been
- vooral na enige tijd lopen (‘etalagebenen’)
- pijn in de heup
- pijn in de bil
- pijn aan het bovenbeen
- moeite met het krijgen van een erectie
- bleke verkleuring van onderbeen of voet
De klachten kunnen zowel aan één als aan beide kanten van het lichaam zitten. Sommige mensen met het syndroom van Leriche hebben geen klachten. Dat kan voorkomen als de aandoening langzaam ontstaat. Het lichaam heeft hierdoor tijd om het bloed langs omleidingen (‘collateralen’) toch in het onderlijf te krijgen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden vermoed op grond van de klachten, bevindingen bij lichamelijk onderzoek, en resultaten van bloedonderzoek. De diagnose kan worden bevestigd met beeldvormend onderzoek.
Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek is het kloppen van slagaders (‘pulsaties’) aan de voeten en benen meestal slecht of niet voelbaar. Bij meten van de bloeddruk aan arm en been is er een duidelijk verschil meetbaar. De bloeddruk gemeten aan het been is door de vernauwing flink lager. De zogenaamde enkel-arm-index is hierdoor verlaagd.
Bloedonderzoek
In het bloed kan sprake zijn van een verhoogd cholesterol gehalte. Dit is een risicofactor voor het ontstaan van aderverkalking.
Beeldvormend onderzoek
Met CT-angiografie en MRI-angiografie is de vernauwing aan de onderkant van de aorta goed zichtbaar. Deze zit net boven de splitsing van de aorta in de liesslagaders. Met echo-onderzoek kan de bloedstroom in de benen worden bepaald. Deze is verlaagd.
Wat is de behandeling?
Behandeling is afhankelijk van de ernst van de aandoening en kan bestaan uit leefstijladviezen, geneesmiddelen en/of een operatie.
Leefstijladviezen
Voor rokers is stoppen met roken van belang. Voor mensen die een zittend bestaan leiden is toename van lichaamsbeweging van belang. Mensen die ongezond eten kunnen de voeding aanpassen, of een speciaal dieet gaan volgen, zoals bijvoorbeeld het DASH dieet.
Medicijnen
Verschillende soorten geneesmiddelen kunnen worden voorgeschreven. Cholesterolverlagende middelen kunnen worden voorgeschreven aan mensen met een verhoogd cholesterol gehalte in het bloed. Plaatjesremmers, zoals acetylsalicylzuur en clopidogrel, verlagen de kans op het ontstaan van bloedstolsels in de bloedvaten. Antihypertensiva verlagen de bloeddruk bij mensen met hypertensie. Cilostazol kan de klachten van etalagebenen tegengaan.
Operatie
De operatie is er op gericht om de doorstroming van bloed door de aorta en liesslagaders te verbeteren. Dit kan door een buisje (‘stent’) in het afgesloten bloedvat te plaatsen. Ook is het mogelijk een omleiding (‘bypass’) om de vernauwing aan te leggen. Ten slotte kan de gehele splitsing van de aorta worden vervangen door een prothese. Dit wordt aortabifurcatieprothese genoemd.
Synoniemen
aorto-iliacale occlusie, aorto-iliacale stenose
Engelse vertaling
aortoiliac occlusive disease, aortoiliac occlusion, aortoiliac stenosis
Verder lezen / Referenties
- R Leriche, A Morel, ‘The syndrome of thrombotic obliteration of the aortic bifurcation‘, gepubliceerd in Annals of Surgery van 1948; 127: pagina’s 193-206.
- RA Spillenaar Bilgen, L van der Laan, L Douwe Vos, EJ Veen, ‘Neurologische klachten door een aorto-iliacale occlusie – Het syndroom van Leriche‘, gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 2020; 164: D4704.
Reacties van lotgenoten
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt feedback geven op het artikel, vragen stellen en/of aanvullingen of adviezen geven. Andere lezers kunnen daar weer op reageren. Zo kan een levendige discussie ontstaan. Het is ook een manier om in contact te komen met andere (verzorgers van) mensen met het syndroom van Leriche (aorto-iliacale occlusie). Reacties worden niet automatisch gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie van Simpto.nl gezien zijn. Daar kan soms enige uren overheen gaan.