Bijgewerkt op 15 januari 2024
Wat is het acuut coronair syndroom?
Het acuut coronair syndroom is een verzamelnaam voor drie verschillende hartaandoeningen met vergelijkbare symptomen. De klachten worden bij alle drie de aandoeningen veroorzaakt door een vernauwing van de kransslagaders. Dit leidt ertoe dat het hart te weinig zuurstof krijgt toegevoerd. Het gaat om de volgende aandoeningen:
- hartaanval:
- STEMI (ST-elevatie myocardinfarct) – dit is een vorm van hartaanval (myocardinfarct) waarbij op een hartfilmpje (ECG) het zogenaamde ST-segment verandert; er is sprake van een verhoging (elevatie) van het ST-segment;
- Non-STEMI of NSTEMI (non-ST-elevatie myocardinfarct) – dit is een vorm van hartaanval waarbij op een hartfilmpje geen veranderingen aan het ST-segment optreden;
- instabiele angina pectoris – vorm van hartkramp (angina pectoris) die langere tijd aanhoudt
Voor artsen is het van belang om onderscheid te maken tussen deze drie verschillende vormen van acuut coronair syndroom. Elke vorm heeft namelijk z’n eigen behandeling.
Welke symptomen geeft ’t?
Zowel bij STEMI, NSTEMI en instabiele angina pectoris bestaan de klachten overwegend uit onderstaande symptomen:
- pijn of drukkend gevoel op de borst, ook als iemand in rust is. De pijn kan uitstralen naar arm, rug, schouder en de omgeving van het borstbeen.
- kortademigheid
- harkloppingen
- misselijkheid
- braken
- flauwvallen
- maagpijn
- overvloedig zweten
- plotse hartstilstand
Wanneer je één of meer van deze symptomen hebt, zeker in combinatie met pijn op de borst, is het van groot belang direct contact op te nemen met de huisarts. Ook mag je bij klachten als pijn op de borst altijd 112 bellen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Een acuut coronair syndroom (ACS) wordt vastgesteld aan de hand van een aantal bevindingen. In eerste instantie gaat het hierbij om welke klachten iemand heeft. Verder wordt er standaard een ECG afgenomen bij het vermoeden van een ACS, en in de meeste gevallen wordt er ook nog bloed afgenomen. Bij het afnemen van bloed wordt er gekeken naar:
- CK
- CK-MB
- troponine
- eventueel nog aangevuld met:
- hemoglobine (Hb)
- creatinine
- D-dimeer
- CRP
- leverenzymen
- BNP
Om verder vast te stellen of het inderdaad gaat om acuut coronair syndroom, of om meer te kijken welke van de drie aandoeningen iemand heeft, kan er ook nog een coronairangiografie gedaan worden. Hierbij wordt een röntgenfoto van het hart gemaakt na inspuiten van contrastvloeistof. Bij twijfel kan een stresstest afgenomen worden op de fiets of loopband, omdat sommige aandoeningen pas tot uiting komen wanneer iemand zich lichamelijk gaat inspannen.
Wat is de behandeling?
Hoe het acuut coronair syndroom behandeld wordt, hangt volledig af van de aandoening die iemand heeft (STEMI, NSTEMI of instabiele angina pectoris), ook hangt de behandeling af van de ernst van de aandoening. Zo kan iemand volledig herstellen met alleen wat medicatie, terwijl andere patiënten moeten worden gereanimeerd. Een dotterbehandeling hoort vaak ook tot de behandeling van acuut coronair syndroom.
Herstellen van het acuut coronair syndroom
Zeker bij een licht hartinfarct of later controleerbare angina pectoris kan iemand zonder restverschijnselen genezen worden van acuut coronair syndroom, vaak moet iemand dan wel medicijnen slikken op dagelijkse basis of indien nodig. Ook moet de patiënt, indien mogelijk, zijn leefgewoontes aanpassen. Hierbij kan gedacht worden aan gezondere voeding en/of meer bewegen.
Ook gebeurt het vaak dat het hart schade heeft opgelopen ten gevolge van acuut coronair syndroom, waardoor iemand in meer of mindere mate beperkt wordt in zijn dagelijkse doen en laten. Dit uit zich bijvoorbeeld in een verminderde conditie waardoor iemand activiteiten die hij voorheen altijd deed, nu niet meer zo makkelijk of helemaal niet meer kan uitvoeren. In heel ernstige gevallen kan iemand aan de gevolgen van acuut coronair syndroom overlijden. Dit gebeurt vaak wanneer het infarct of de angina pectoris dermate ernstig is, dat geen enkele behandeling meer mag baten. Ook wanneer iemand een hartstilstand krijgt en niet op tijd gevonden wordt en gereanimeerd wordt, heeft het de dood tot gevolg.
Acuut coronair syndroom voorkomen
Acuut coronair syndroom voorkomen is niet in alle gevallen mogelijk. Zo is het deels erfelijk dat iemand belast is met een hart- en/of vaataandoening. Maar mensen kunnen hun leven wel zo inrichten dat de kans op acuut coronair syndroom drastisch vermindert. Zo is gezonde voeding – dus niet te vet – van groot belang, net als een goede lichamelijke conditie. Ga dus regelmatig bewegen, al is het maar dagelijks een half uur wandelen. Stoppen met roken en het gebruiken van alcohol en drugs zorgt er ook al voor dat de kans op acuut coronair syndroom verkleind wordt.